تست جامینی؛ معروف ترین تست سختی پذیری فولادها

در علم متالورژی، اصطلاح سختی پذیری توصیفی برای قابلیت تشکیل مارتنزیت در فولادها و به دنبال آن، سخت شدن آن ها است. این فرایند تشکیل مارتنزیت، در اثر سریع سرد شدن از ناحیه آستنیت اتفاق می افتد. بنابراین، پارامتری که تست جامینی اندازه گیری می کند، قابلیت تشکیل مارتنزیت در فولاد است.

معمولا سختی پذیری توسط ضخامت پوسته سخت شده از سطح فولاد مشخص می شود. این ضخامت برابر فاصله سطح قطعه تا نقطه ای داخل نمونه است که 50 درصد مارتنزیت داشته باشد. 50 درصد بقیه ساختار را نیز معمولا بینیت در نظر می گیرند.پس نتیجه می گیریم هر چه سختی پذیری یک فولاد بیشتر باشد، ضخامت پوسته سخت شده یا ضخامت پوسته ای که در اثر سرمایش سریع بیشتر از 50 درصد ساختار آن مارتنزیت شود، بیشتر می شود.

تست جامینی چیست؟

تست جامینی (Jominy Test) متداول ترین روشی است که برای تعیین سختی پذیری در فولاد استفاده می شود. در این تست، میزان عمقی از نمونه فولادی که در اثر سرمایش سریع با پاشش آب از دمای آستنیته کردن سخت می شود، اندازه گیری می شود.برای اجرای این آزمایش، نمونه هایی استاندارد از فولاد مورد نظر، مطابق با ابعادی که در شکل زیر مشاهده می کنید، تهیه می شود.

این نمونه ها در دما و مدت زمانی مشخص در کوره قرار داده می شوند تا ساختار فازی آستنیت در آن ها تشکیل شود.در انتها، با باز کردن سیستم پاشش آب، نمونه در محل مورد نظر قرار گرفته و از پیشانی سرد می شود. در دستگاه جامینی فاصله قرارگیری نمونه از سیستم پاشش آب حتما باید طبق استاندارد تنظیم شده باشد. آخرین استاندارد منتشر شده این تست و بقیه روش های سنجش سختی پذیری، (ASTM A255-10(2018 است.

با دستگاه تست جامینی آشنا شوید

دستگاه جامینی ابزاری بسیار ساده است که کار کردن با آن به تخصص بالایی نیاز ندارد. این دستگاه دارای یک نگهدارنده نمونه است که نمونه حتما باید به درستی و دقت در آن قرار گیرد. در پایین نگه دارنده نمونه، شیر نازل آب قرار دارد که وظیفه پاشش آب به قطعه را دارد.

دستگاه جامینی صنعتی و آزمایشگاهی، حتما باید به یک خروجی فاضلاب مجهز باشد که آب های استفاده شده را از دستگاه خارج کند. بدنه و ظرف دستگاه جامینی از جنس استیل است. همچنین بهتر است برای رنگ بدنه آن، از رنگ های الکترواستاتیک استفاده شود.