خزانه های ژاپنی برنج

خزانه های ژاپنی برنج:

بهترین نوع خزانه تهیه خزانه به روش جوی پشته ای یا ژاپنی می باشد. در این روش میزان بذر مصرفی حداکثر 30 کیلوگرم برای 100 متر مربع از خزانه است. در حالی که در خزانه های سنتی 100 کیلوگرم بذر در این سطح مصرف می شود. هر چند در این خزانه ها کاهش مقدار مصرف بذر باعث رقابت علفهای هرز می گردد. ولی در این صورت بذور از غذا، فضا و نور بیشتری بهره مند می گردد و در نتیجه ریشه های سالم و قوی و با قدرت ریشه زایی کافی به دست می آید. به علاوه در صورت ضرورت می توان مدت بیشتری آنها را در خزانه نگهداری و حفظ نمود. در این نوع از خزانه شخم زمین در دو نوبت یکی در پاییز و دیگری در بهار به عمق 8 سانتی متر انجام
می شود. سپس زمین ماله کشی شده و تسطیح می گردد.

پس از این عمل زمین را مرزبندی می نمایند و در اطراف مرزها جوی هایی ایجاد می نمایند. آب از این جوی ها عبور می نمایند و در داخل کرتها نشت می یابد. وقتی خزانه به این صورت آماده شد 3 تا 6 سانتی متر آب در داخل خزانه نگه داشته و بذر را روی سطح آب می پاشند که با ته نشین شدن، بذرها به زمین می چسبند، یا اینکه ابتدا در زمین آب وارد می کنند و پس از خیس شدن زمین، آب را خارج کرده و سپس بذرپاشی می کنند و آنگاه بذرها را به سطح خاک می فشانند.

عملیات کاشت بذر در خزانه:

بعد از اینکه خزانه آماده شد، داخل هر یک از کرتهای آماده شده تا ارتفاع 3 سانتی متر آب نگه می دارند. سپس بذور جوانه دار شده را به صورت دستپاش و متراکم در سطح خزانه می پاشند.

در استان گیلان بعد از سه روز آب داخل خزانه را خارج کرده و روی بذرها کلش سوخته می ریزند زیرا:

1. سبب تقویت زمین می شود.
2. از برخورد مستقیم نور خورشید به بذور تازه جوانه دار شده جلوگیری می نماید.
3. از تبخیر سطح خزانه جلوگیری می شود.
4. از حمله آفات نظیر گنجشک به بذرهای جوانه دار شده جلوگیری بعمل می آورد.

از این موقع به بعد فقط روزها در داخل خزانه آب وجود دارد و در هنگام غروب آب خزانه را خارج می نمایند. این عمل همچنان ادامه می یابد تا برنج به اندازه کافی رشد نماید. در بعضی از نقاط استان گیلان بعد از اینکه بذر جوانه دار شده را در سطح خزانه پاشیدند روزی چند بار زمین خزانه را آبیاری می نمایند و کلش سوخته را بعد از 2 تا 3 روز در سطح خزانه برنج می پاشند.

حدود 4 تا 5 روز عمل آبیاری خزانه ادامه می یابد و پس از آن، آب را وارد خزانه نموده و دیگر عمل آبیاری را انجام نمی دهند و این عمل تا رسیدن گیاه به رشد کافی ادامه می یابد. بعد از بذرپاشی (حدود 2 هفته بعد) وقتی سوروف 2 تا 3 برگه است، از پروپانیل به مقدار 10 تا 12 سانتی متر مکعب برای هر 10 متر مربع خزانه در اغلب نقاط استان های گیلان و مازندران عملیات کاشت بذر در خزانه از حدود 10 تا 16 فروردین ماه آغاز می گردد.

عملیات نگهداری و مراقبت از خزانه:

چون کاشت بذر در اوایل فروردین ماه انجام می گیرد و در این موقع از سال در اغلب نقاط هوا سرد است بدین جهت در بسیاری از نقاط برنجکاری شمال سطح خزانه را با پلاستیک می پوشانند.

استفاده از پلاستیک باعث می شود که رشد برنج در اثر افزایش دما تسریع یابد. شالیکاران در روزهای آفتابی و گرم اطراف پلاستیک را کنار می زنند تا درجه حرارت داخل خزانه کاهش یافته، همچنین اکسیژن به داخل آن نفوذ نماید. حتی در بعضی از مناطق روزها پوشش پلاستیکی را بر می دارند و در شب مجدداً بعلت افزایش سرما و کاهش دما روی آن را پلاستیک می کشند.

این عمل تا مرحله 2 تا 3 برگی شدن نشاء ضروری است و بعد از آن استفاده از پلاستیک ضرورتی ندارد. در گیلان 25 تا 30 روز طول می کشد تا رشد نشاء کامل شود و آماده انتقال به زمین اصلی گردد در این حالت نشاء های جوان و قوی دارای 15 تا 20 سانتی متر ارتفاع بوده و 4 تا 5 برگی هستند مراقبتهای دیگری که در مدت رشد نشاء ها باید از خزانه بعمل آورد
عبارتند از:

1. در مدت رشد نشاء ها باید آب داخل خزانه را حداقل روزی یک مرتبه کنترل نمود.
2. همچنین در این مدت می توان برای تامین مواد غذایی خزانه از کودهای دامی، آلی و معدنی نسبت به مساحت خزانه مورد نظر استفاده کرد.
3. کودهای شیمیایی از قبیل اوره و سوپر فسفات هر کدام به میزان 5/2 کیلوگرم در هکتار می توان به سطح خزانه افزود.
4. کود فسفره را قبل از کاشت بذر در خزانه به زمین می دهند.
5. کود ازته را در دو مرحله، یکی قبل از کاشت و دیگری چند هفته بعد از کاشت بذر در خزانه به زمین می افزایند.
6. علفهای هرز خزانه را باید مرتباً وجین کرد و از بین برد.
7. هر روز باید کنترل خزانه بدقت انجام گیرد تا مورد حمله آفاتی از قبیل پرندگان، مگس خزانه و غیره قرار نگیرند و همچنین عاری از بیماری مختلف باشد.
8. در صورت مشاهده تراکم علفهای هرز و همچنین آفات و بیماریها باید به طور مناسبی سطح خزانه را سمپاشی نمود.