عملیات کاشت برنج در زمین اصلی

عملیات کاشت در زمین اصلی

شالیکاران استان گیلان قبل از کاشت برنج در زمین اصلی اقدام به مرمت و بازسازی مرزها و کرت ها می نمایند. چون جوی ها و رودخانه هایی که شالیزار را مشروب می نماید، اغلب مشترک می باشند، لذا کشاورزان به طور دسته جمعی اقدام به کندن و لایه روبی، آنها می نمایند.

از عملیات دیگری که قبل از کاشت زمین اصلی انجام می گیرد پاک کردن زمین از کاه و کلش و اجسام خارجی دیگر می باشد.

شخم شالیزار در دو نوبت انجام می گیرد:

نوبت اول؛ در پاییز یا اواخر زمستان و شخم دوم به وسیله تیلر که در بهار انجام می گیرد

شخم دوم؛ عمود بر جهت شخم اول انجام می گیرد. پس از آن عمل تسطیح و ماله کشی که «پیشکاول»
نیز نام دارد انجام گرفته و سطح زمین کاملاً هموار می گردد. به عمل صاف کردن زمین در بعضی نقاط شمال «لت زدن» نیز می گویند. عمل لت زدن باید بدقت انجام گیرد تا سطح زمین کاملاً صاف و یکنواخت گردد و ارتفاع آب در نقاط مختلف سطح زمین یکسان باشد. بعد از این عمل زمین را همانند سال قبل کرت بندی می نماید

در گیلان دو نوع شخم در اوایل بهار و قبل از نشاء کاری انجام می گیرد و عمل تسطیح زمین و ماله کشی حدود چند روز قبل از انتقال نشاء به زمین اصلی صورت می گیرد.

اندازه کرتها نیز معیار مشخصی نداشته و هر شخصی بنا به تجربه و مساحت زمین و موقعیت آن شالیزار
را کرت بندی می نماید.

معمولاً اندازه کرتها در نقاط شیبدار نسبت به زمین های مسطح باید کمتر در نظر گرفته شود. شخم زمین در مناطق برنجکاری شمال کشور گاهی به وسیله گاو آهن نیز انجام می گیرد. قدمت گاوآهن بسیار زیاد بوده و به هزاران سال قبل از میلاد مسیح بر می گردد و مراحل تکامل آن از چوب به آهن و شکل گیری آن در دوره های مختلف انجام گرفته است. شخم با گاوآهن احتیاج به انرژی زیاد دارد زیرا عمق شخم را با فشار دادن بر روی دست تنظیم می نمایند. گاوآهن های ایرانی دارای قدمت سه هزار ساله می باشند که تا کنون تغییرات زیادی در ساختمان آن به وجود آمده است. در آزمایشات بعمل آمده مشخص شده است که نسبت محصول در شخم با گاوآهن های فرنگی و ایرانی به نسبت o:spt="75" path="m@4@5l@4@11@9@11@9@5xe" stroked="f"> است.

با توجه به این، متاسفانه هنوز هم استفاده از این نوع وسیله در شخم شالیزار مرسوم است. در هر هکتار از برنجکاری گیلان عملیات لایروبی، مرزکشی و آماده سازی زمین به 170 ساعت وقت نیاز دارد.

عملیات انتقال نشاء از خزانه به زمین اصل

عمل انتقال نشاء از خزانه به زمین اصلی برای انجام عمل کاشت را نشاء کاری می نامند.

در استان گیلان عملیات نشاء کاری از اوایل تا اواسط اردیبهشت ماه شروع می شود. در این موقع نشاء ها به اندازه طبیعی خود یعنی 20 تا 25 سانتی متر رسیده و دارای 4 تا 5 برگ هستند. برای انجام نشاء کاری، باید نشاء ها از خزانه کنده شده و به زمین اصلی منتقل شوند قبل از کندن نشاء ها خزانه باید کاملاً آبیاری شود تا عمل کندن نشاء ها به آسانی صورت گرفته و به ریشه ها آسیبی وارد نگردد. عملیات کندن نشاء ها بطریق سنتی بوده و به وسیله دست انجام می گیرد. کاشت نشاء ها در زمین اصلی در استان گیلان توسط زنان و در
استان مازندران توسط مردان ماهر شالیکار انجام می گیرد. نشاء ها بدقت و آرامی از داخل خزانه کنده می شوند و علفهای هرز آن جدا می گردند. از مهم ترین علفهای هرزی که در این مرحله در خزانه زیاد دیده می شود علف هرز مهم شالیزار به نام سوروف است. که در مراحل اولیه رشد خود بسیار شبیه نشاء های برنج بوده و تنها کشاورزان با تجربه می توانند آن را از برنج تشخیص داده و از نشاء جدا نمایند.

به طور کلی برنج دارای زبانک و گوشوارک می باشد، ولی سوروف فاقد آنها بوده و یا فقط زبانک
دارد.

بدین طریق به راحتی می توان برنج را از سوروف تشخیص داد. پس از این عمل نشاء ها را به صورت 150 تا 200 عددی و گاهی بیشتر دسته بندی نموده و توسط ظروفی بنام طشت یا قایق های چوبی کوچک از محل خزانه به محل کاشت در زمین اصلی منتقل می نمایند.

نشاء کارها، برنج را در جلوی خود کاشته و به تدریج به عقب حرکت می نمایند تا علاوه بر تسریع در عمل نشاء کاری از لگدکوب شدن نشاء ها جلوگیری بعمل آید.

فاصله کاشت نشاء ها بسته به رقم و واریته برنج متفاوت می باشد به عنوان مثال در ارقام پر محصول ندا، که تولید پنجه های زیادی می نماید فاصله کاشت باید بیشتر در نظر گرفته شود. در هنگام نشاء کاری باید در داخل زمین شالیزار به اندازه کافی آب وجود داشته باشد زیرا آب مانع رشد علفهای هرز و کم شدن درجه حرارت می شود. همچنین وجود آب به عنوان یک قیم برای نشاء بوده و از خوابیدن نشاء ها جلوگیری می نماید.

نشاء ها به صورت کپه ای کاشته می شوند و در هر محل یا نقطه از کاشت بسته به رقم، واریته و همچنین
ضعیف یا قوی بودن نشاء 2 تا 5 و گاهی اوقات تا 7 عدد نشاء را اقرار می دهند و در بعضی از نقاط، تعدادی نشاء ها را به صورت دسته ای روی زمین قرار می دهند تا در مواقع لزوم در صورت خراب و یا نابود شدن تعدادی از نشاء ها از آنها استفاده نمایند اخیراً در بعضی نقاط از ماشین نشاء کار جهت عمل نشاء کاری استفاده می شود. بعد از کاشت باید به زمین شالیزار کود شیمیایی افزود. کودهایی که می توانند مورد استفاده قرار گیرند، اوره و فسفات آمونیوم (هر کدام به مقدار 100 کیلوگرم در هکتار) می باشند.