اگر گیمر پلتفرم PC باشید یا به صورت کلی به جوانب و ابعاد فنی بازی های ویدیویی علاقه داشته باشید، قطعاً در منوی تنظیمات گرافیکی و بصری بازی های مختلف، گزینه ای به نام Ambient Occlusion را مشاهده کرده یا نام آن را شنیده اید؛ در این مقاله ما به بررسی این قابلیت خواهیم پرداخت.اگر بخواهیم به ساده ترین شکل ممکن توضیح دهیم، باید بگوییم Ambient Occlusion تعیین می کند که چقدر نور باید توسط یک قسمت یا یک بخش از صحنه، مسدود شده و سایه ایجاد کند.
به صورت کلی کلمه Occlusion در دنیای گرافیک، مقدار عنصر یا چیزی است که نور را داخل یک صحنه و محیط تحت تأثیر قرار می دهد. اگر Occlusion را با Ambient ترکیب کنیم، به این توضیح می رسیم که تمام Assetها و اجسام داخل یک محیط گرافیکی، بر اساس شکل هندسی دیگر اشیاء موجود در محیط نور دریافت می کنند. به عنوان مثال، اگر یک فرد (مدل سه بعدی) در یک اتاق پشت میز نشسته باشد، با وجود Ambient Occlusion، نورپردازی آن فرد تاریک تر می شود. چرا؟ به این دلیل که میز داخل صحنه، نور بیشتری دریافت می کند.
به عبارت دیگر، بخش هایی از یک سطح که نور کمتری دریافت می کنند، به صورت طبیعی نسبت به بخش هایی که نور به آن ها می تابد، تاریک تر به نظر می رسند. Ambient Occlusion یک ابزار قابل اعتماد برای سازندگان و طراحان بازی های ویدیویی محسوب می شود که می توانند به وسیله آن، یک صحنه را سایه زنی کنند و نورپردازی آن صحنه را تا جایی که امکان دارد، واقع گرایانه به پیش چشمان مخاطب و بیننده بیاورند.
تأثیر Ambient Occlusion در گرافیک بازی ها
تکنیک Ambient Occlusion از اواسط دهه 2000 راه خود را به دنیای بازی ها باز کرد. به عنوان مثال، بازی Crysis یکی از اولین عناوینی بود که در گرافیک و جلوه های بصری خود از Ambient Occlusion بهره می برد. با استفاده از این تکنیک در بازی Crysis، شاهد نورپردازی و سایه های واقع گرایانه و زیبایی در این عنوان بودیم که البته با تقاضای سنگین سخت افزاری همراه بود. با این که ظهور فناوری های جدید و همه جانبه ای مانند Ray Tracing باعث شده تا بسیاری از تکنیک های شبیه سازی نورپردازی، بازتاب و سایه از بین بروند و جایگاه گذشته خود را نداشته باشند، اما بدون شک نمی توان نقش Ambient Occlusion را در سال های گذشته نادیده گرفت.
برای ذکر مثالی دیگر، بازی Total War: Rome II را در نظر بگیرید. در این بازی که شما کنترل ارتش عظیم و بزرگی را به عهده می گیرد، Ambient Occlusion نقش بسیار مهمی دارد و به تنهایی می تواند قاب ها و صحنه های مختلف آن را به مانند یک فیلم بلاک باستر به نمایش بگذارد. سایه تمام نیروها، اسلحه ها و تجهیزات جنگی در کنار نورپردازی عالی باعث شده تا در هنگام تجربه Rome 2 حس واقع گرایی شگفت انگیزی القا شود. البته Ambient Occlusion تنها خود را در فضاها و محیط های بزرگ و باز نشان نمی دهد، بلکه یک محیط بسته مانند دفتر کار می تواند با AO از یک محیط بی روح و خشک به یک صحنه واقع گرایانه و متقاعد کننده تبدیل شود.
انواع مختلف Ambient Occlusion
فناوری و تکنیک Ambient Occlusion تنها در یک نوع و حالت ارائه نمی شود بلکه انواع مختلفی از آن وجود دارد و دست سازندگان و توسعه دهندگان مختلف را باز می گذارد. با این که انواع ریز و درشت بسیاری برای AO تعریف شده، اما اصلی ترین حالت های آن HDAO، HBAO، SSAO و VXAO هستند. بیایید با هم این نام ها و مفاهیم را مرور کنیم.
SSAO
SSAO یا Screen Space Ambient Occlusion یک راه و روش جایگزین عالی برای Ambient Occlusion معمولی به حساب می آید؛ مخصوصاً برای عناوینی که تنظیمات بصری کمتری دارند. با استفاده از SSAO، به جای این که اشکال و فرم ها فاصله میان نورپردازی را تعیین کنند، همه چیز به صورت تردستی و موقتی انجام شده و احساس تغییر نورپردازی القا می شود. از آنجایی که تقاضای سخت افزاری SSAO پایین است و از CPU نیز هیچ بهره ای نمی برد، استفاده از این روش برای کسانی که بازی های خود را روی رایانه های قدیمی و ضعیف اجرا می کنند پیشنهاد می شود.
با این حال، نقطه ضعف SSAO این است که همه چیز را به سطحی ترین شکل ممکن به مخاطب نشان می دهد و تفاوت نامحسوس و نه چندان چشمگیری میان SSAO و غیر فعال بودن AO وجود دارد. SSAO تنها با صحنه ای که شما در لحظه مشاهده می کنید سر و کار دارد و اساساً به شما دید تونِلی می دهد.
VXAO
VXAO را برای آخر گذاشتیم، چرا که باکیفیت ترین و سنگین ترین نوع Ambient Occlusion محسوب می شود. VXAO که با نام کامل خود، یعنی Voxel Accelerated Ambient Occlusion نیز معروف است، اوج AO پیشرفته به شمار می آید و از قطعات شما، مخصوصاً از پردازنده گرافیکی سیستمتان بیشترین استفاده را می کند. VXAO در حال پیشرفت است اما به صورت کلی به دلیل تقاضای بالایی که دارد، توسط تمام سازندگان و توسعه دهندگان مورد استفاده قرار نمی گیرد.
اما بیایید کمی درباره VXAO دقیق تر شویم. VXAO یک شکل و فرم بسیار پیشرفته از AO است که تمام اجسام موجود در محیط و دنیای بازی را رندر می کند؛ حتی اجسامی که داخل دید و دوربین بازی شما قرار ندارند! یک صحنه و قابِ دارای VXAO در یک بازی مدرن و جدید، نفسگیر و زیبا به نظر می رسد و به ما نشان می دهد که دنیای گرافیک سه بعدی چقدر در سال های اخیر پیشرفت کرده است.
البته استفاده از این Ambient Occlusion مدرن و پیشرفته به عنوانی که تجربه می کنید نیز بستگی دارد. با این که نسخه های جدید Wolfenstein با استفاده از VXAO فوق العاده به نظر می رسند اما سبک ها و عناوین دیگر (مانند نقش آفرینی یا اکشن ماجرایی) می توانند VXAO را بهتر و عمیق تر به نمایش بگذارند
AO اهمیت دارد!
گزینه Ambient Occlusion را همیشه در تنظیمات گرافیکی بازی های مختلف مشاهده می کنیم
همانطور که پیش از این اشاره کردیم، Ambient Occlusion در دنیای گرافیک سه بعدی و البته بازی های ویدیویی، نقش مهمی دارد. علاوه بر این، همه ما در بخش تنظیمات گرافیکی بازی های مختلف، نام آن را شنیده و نوع و کیفیت آن را تعیین کرده ایم.
اما در نهایت، کمتر کسی از معنی، مفهوم و کارایی آن به صورت دقیق خبر دارد و تأثیر آن در گرافیک بازی ها را حس می کند. یک بازی بدون Ambient Occlusion، کم عمق و غیرطبیعی به نظر می رسد و هیچ سایه ای نسبت به منبع نور، پیرامون اجسام و عناصر مختلف آن شکل نمی گیرد. بنابراین Ambient Occlusion برای خلق یک محیط یا یک دنیای باور پذیر، اهمیت دارد!