منابع کودی مناسب تغذیه درختان میوه

پرنمودن کانال ها با استفاده از کود میکرو و ماکرو در باغ های پسته
منابع کودی مورد استفاده برای تغذیه درختان میوه

1-ازت
از مصرف بیش از اندازه نیتروژن در خاک باید پرهیز کرد زیرا باعث تأثیر منفی بر روی کیفیت میوه می شود. مصرف سالانه ازت برای درختان بارور سیب بر روی پایه بذری 120 کیلوگرم در هکتار ازت خالص و برای درختان هلو بسته به نوع خاک 150 -200 کیلوگرم در هکتار می باشد. در سال اول پس از کاشت جهت جلوگیری از صدمه به نهالای جوان از کود خشک کمتر استفاده شود در صورت نیاز 15-30 گرم ازت خالص در سال اول به صورت خشک استفاده شود. در سال دوم در اوایل بهار مقدار 50-100 گرم ازت خالص با توجه به بافت خاک به درختان داده شود. منابع کودی ازت شامل اوره 46% - فسفات آمونیوم 11%- سولفات آمونیوم 20% و نیترات آمونیوم 33% می باشند. در خاک های ایران معمولا سولفات آمونیوم برای استفاده خاکی و اوره برای محلول پاشی استفاده می گردد.

2-فسفر
فسفر باعث افزایش اندازه و کیفیت میوه می شود. و با مصرف متعادل فسفر طول دوره انبارداری میوه افزایش می یابد. در کشور ما در مصرف کودهای فسفره زیاده روی می شود نیاز درختان بارور به فسفر 20-50 کلیوگرم P2O5 در هکتار می باشد. کودهای فسفاته توانایی حرکت کمی در خاک دارند و برای استفاده از این کود باید حتما در عمق 40-50 سانتی متری و در مجاورت ریشه قرار داده شوند. منابع کودی فسفر شامل دی فسفات آمونیوم 46% فسفر و 20% ازت- سوپر فسفات تریبل 46% فسفرو سوپرفسفات معمولی 20 فسفر به شکل P2O5 می باشد.

3-پتاسیم

مقدار پتاسیم مورد نیاز در درختان میوه 170-230 کیلوگرم در هکتار K2O می باشد. بهترین زمان مصرف کودهای پتاسیم اوایل بهار است و بهتر است به جای پخش سطحی در باغ آن را در خاک در عمق 40-50سانتیمتری جایگزاری کرد. برای تغذیه پتاسیم می توان از کودهای مثل سولفات پتاسیم- سولفات پتاسیم منیزیم با 22% K2O، 18% اکسید منیزیم و 22% گوگرد- نیترات پتاسیم با 44% K2O و 135 نیتروژؤن استفاده کرد.

4-کلسیم
استفاده از کلرور کلسیم در درختان سیب و گلابی به صورت محلول پاشی توصیه شده است. محلول پاشی کلرور کلسیم سبب افزایش غلظت کلسیم میوه و کاهش عوارض فیزیولوژیک لکه تلخ در سیب و لکه چوب پنبه ای در گلابی می شود و همچنین بهبود صفات کمی و کیفی میوه سیب از قبیل بهبود رنگ، و جلای میوه و رنگ قرمز پوست می گردد.در خاکهای کشور ما کاربرد کلسیم به شکل آهک بجز در مناطق شمالی کشور توصیه نشده است.
5-گوگرد

مقدار گوگرد مورد نیاز 16-40 کیلوگرم در هکتار می باشد در صورت مشاهد علائم کمبود گوگرد در خاک و یا روی درخت می توان از سوپر فسفات معمولی 13% گوگرد- گچ 18% گوگرد- سولفات پتاسیم 17% گوگرد- سولفات منیزیم 13% گوگرد و گوگرد خالص پودری استفاده کرد.

6-آهن

بهترین کودهای محتوی آهن ترکیبات شیمیایی با بنیان Fe-DTPA - Fe-EDDHA می باشد. که به صورت چالکود در زیر قطر چکانها استفاده می شود.

1. کلات های آهن Fe-EDTA محتوی 6 درصد آهن و به شکل محلول پاشی مصرف می گردد.
2. سولفات آهن آبدار محتوی 19% آهن می باشداز این کود به شکل محلول پاشی استفاده کرد
3. سولفات آهن خشکدر خاک های آهکی ایران بهتر است به شکل محلول پاشی استفاده شود. محلول پاشی پس از رشد کامل برگها با غلظت 2.5-10 در هزار توصیه می شود می توان در فصل زمستان در نیمه خارجی سایه انداز درخت به صورت چالکود نیز استفاده کرد. مقدار مصرف برای نهالای جوان 70-250 گرم و برای درختان بارور 250-1000 گرم و برای درخت انگور 50-250 گرم برای هر درخت توصیه می شود
4. سکوسترین آهنFe-EDDHA بهترین کود آهن در خاکهای آهکی ایران می باشد محتوی 6 درصد آهن است این کود فقط به صورت مصرف خاک ی و به میزان 50-150 گرم برای هر درخت می باشد. این کود در زمستان و در نیمه سایه انداز درخت در زیر قطر چکانها و یا همراه آب ابیاری در اختیار گیاه قرار می گیرد.

7- منگنز
رایج ترین کود حاوی منگنز سولفات منگنز با 16% منگنز است که در خاک های اسیدی و قلیایی کاربرد دارد. سولفات منگنز را به محلول پاشی با غلظت 2-3 در هزار در درختان در فصل بهار پس از رشد کامل برگ ها در صورت کمبود می توان محلول پاشی نمود و یا در در زمستان در نیمه خارجی سایه انداز درخت به شکل چالکو مصرف نمود.کود اکسید منگنز محتوی 70% منگنز است که به علت حلالیت کم تنها در خاک اسیدی می توان از ان استفاده کرد. کلات منگنز با 12% منگنز می باشد که به علت قیمت بالا فقط در شرایط حاد و به شکل محلول پاشی توصیه می شود.

8- روی
مقدار مناسب روی در گیاه منجر به گلدهی مطلوب می شود. از منابع مهم کودی روی می توان به سولفات روی، اکسید روی و سکوسترین روی اشاره کرد. کودهای حاوی روی را می توان به صورت مصرف خاکی، محلول پاشی و تزریق در تنه درختان مصرف نمود.کود سولفات روی محتوی 23 درصد روی خالص می­باشد. مقدار مصرف سولفات روی در نهال های جوان 30-100 گرم و در درختان بارور 100-200 گرم برای هر درخت می باشد و در درخت انگور 50-100 گرم می باشد. سولفات روی را می توان در زمستان در نیمه سایه انداز درخت و یا بشکل محلول پاشی بلافاصله پس از هرس زمستانه، و در فصل بهار بعد از ریزش گلبرگها و در صورت مشاهد کمبود می توان محلول پاشی را هر 15 روز یکبار تکرار کرد. و به میزان 2-5 در هزار مصرف نمد.سولفات روی خشک محتوی 34% روی است و به دلیل حلالیت بالا در آب و سهولت مصرف و تولید تجاری بیشتر مورد استفاده می باشد. در نهال های جوان 20-80 گرم و در درختان بارور 80-150 گرم برای هر درخت مورد استفاده قرار می گیرد.

9-مس
رایج ترین ترکیب حاوی مس سولفات مس با 25% مس و 13% گوگرد است. اکسید مس نیز محتوی 75 درصد مس است که به دلیل حلالیت پایین فقط در خاک های اسیدی استفاده می گردد. کلات مس از منابع بسیار موثر مس است که به علت قیمت بالا تنها در شرایط خاص مصرف می گردد. سولفات مس به مقدار 20- 60گرم برای نهال های جوان و در درختان بارور 40-100 گرم برای هر درخت مصرف می شود. در محلول پاشی بایستی احتیاط لازم را به عمل آورد تا از گیاه سوزی جلوگیری گردد. در هنگام محلول پاشی به محلول آهک اضافه نمود تا خاصیت اسید زایی کاهش یابد در صورت مشاهد کمبود می توان سولفات مس را در فصل بهار پس از رشد کامل برگها محلول پاشی و در صورت نیاز هر 15 روز یکبار تکرار نمود.

10-بر

مقدار مناسب عنصر بر منجر به افزایش دانه گرده و در نتیجه بهبود لقاح می شود رایج ترین منابع تامین بر عبارتند از اسید بریک با 17% بر برات های سدیم شامل براکس با 11% بر تترا برات سدیم با 14% بر تترا برات سدیم خشک با 20% بر می باشند. بهترین زمان محلول پاشی بر برای درختان میوه دو بار در سال یکی اوایل بهار پیش از متورم شدن جوانه ها و دیگری در پاییز پس از برداشت میوه و قبل از زرد شدن برگ ها است اسید بریک را می توان به میزان 20 کیلوگرم در هکتار مصرف نمود. در نهال های جوان 20-40 گرم و در درختان بارور 40-80 گرم برای هر درخت در فصل زمستان و در نیمه خارجی سایه انداز درخت مصرف نمود.

11-مولیبدن

کمبود مولیبدن در خاک های آهکی ایران به ندرت دیده می شود و در صورت کمبود می توان از مولیبدات آمونیوم محتوی 52% مولیبدن و 6 در صد نیتروژن و مولیبدات پتاسیم محتوی 45% مولیبدن و 8% پتاسیم اشاره کرد.

نکات مهم در ارتباط با مصرف کودهای حاوی عناصر کم مصرف

1. برای افزایش تشکیل میوه در محصولات باغی نظیر بادام، گردو، فندق، پسته، سیب و گلابی محلول پاشی عناصر غذایی محتوی اوره روی و بر هریک با غلظت پنج در هزار در پایی پس از برداشت محصول و در بهار پیش از باز شدن غنچه ها مفید می باشد.
2. افزودن اوره با غلظت دو تا پنج در هزار به محلول سولفات آهن، سولفات منگنز، سولفات روی، سولفات مس و اسید بوریک هنگام محلول پاشی موجب افزایش کارایی این کودها می شود.
3. در محلول پاشی درختان میوه در فصل خواب حداکثر تا 20 روز قبل از تورم جوانه ها باید متوقف شود. در غیر این صورت محلول پاشی موجب سوختگی درخت می شود.
4. در مزارع و باغاتی که غلظت بر در خاک و آب آبیاری بالا است به مصرف سولفات روی توجه بیشتری مبذول شود تحت چنین شرایطی از شدت مسمومیت بر کاسته می شود.
5. هرگز کود سولفات روی آبدار را با کود اوره مخلوط نکنید. مخلوط کودی به صورت خمیر در می آید.
6. به منظور تعیین مصرف دقیق این کودها مراجعه به نتایج تجزیه خاک، آب و برگ درخت ضروری می باشد.
7. مصرف کودهای محتوی بر در مناطق با خاک های شور توصیه نمی شود.
8. پیش از مصرف کود مطالب برچسب کود را به دقت مطالعه فرمایید.
9. در هنگام ظهور گل و اوایل دوره تشکیل میوه نباید این کودها را محلول پاشی کرد.
10. هنگام تهیه محلول کود را به آب اضافه کنید.
11. محلول پاشی در فصل بهار مواد غذایی را مستقیماً و در زمان مناسب در اختیار گیاه قرار می دهد. همچنین محلول پاشی در فصل پاییز باعث ذخیره شدن مواد غذایی در گیاه برای شروع فصل بعدی می شود.

منبع:پرتال موسسه علوم نوین دنیا کشاورزی ومنابع طبیعی