شته درختان و مبارزه با آنها

مبارزه با شته ها در درختان
شته
phylloxera
filoksera

حشرات این خانواده که با خرطوم خود از شیره گیاهی تغذیه می کنند، دارای تعداد زیادی از گونه ها و از آفات مهم و درجه اول گیاهان صنعتی، زینتی، باغبانی، سبزیکاری، جنگلی و غیره بوده و از اهمیت اقتصادی زیادی برخوردار می باشند.

• شته ها علاوه بر تغذیه از شیره گیاهی در انتقال بیماریهای ویروسی نقش مهمی ایفا می کنند.
• عده ای از شته ها باعث پیچیدگی برگ و یا تغییر شکل شاخه ها گردیده و برخی بر روی قسمتهای گیاهان میزبان تشکیل گالهای گوناگونی را می دهند.
• شته ها حشرات کوچک کُرَوی، پهن و یا بیضی شکل هستند، طول بدن آنها از نیم میلیمتر تا هشت میلیمتر متغیر و اغلب اوقات بین 2 تا 4 میلیمتر می باشد.
• رنگ آنها بسیار متنوع و اغلب دارای رنگهای زرد، سبز، قرمز، سیاه و یا خاکستری هستند.
• بدن آنها نرم و پوشیده از موهای ریز با اندازه های متفاوت می باشد.
• در شته ها سر دارای یک جفت شاخک که طول آن متغیر است وجود دارد.
• شته ها دارای سه جفت پا هستند و پاهای عقبی معمولا بلند تر از سایر پاها می باشد.
• شته ها به دو شکل بدون بال و یا بالدار می باشند.
• در نزد اغلب گونه ها شکم حشره به دم کوتاهی ختم می شود.
• ضمنا در طرفین و پشت حلقه ششم شکم زائده ای با شکل و اندازه متفاوت وجود دارد.
• شکل و اندازه این زائده، شاخکها، دُم و تزئینات آنها از نظر تشخیص گونه ها اهمیت زیادی دارند.
• شته ها معمولا دارای ترشحات شیرین و چسبناکی بنام ( عَسَلَک) می باشند که باعث جلب مورچه ها گَشته و حتی مورچه ها با شاخکهای خود آنها را تحریک به ترشح شیره نموده و از آن تغذیه می کنند.
• بعضی از مورچه ها برای یک کُلُنی از شته ها لانه ساخته و آنها را محبوس می کنند و یا آنها را به مکانهای دیگر مخصوصا روی ریشه گیاهان منتقل می کنند.
• در حقیقت مورچه ها استثمارکننده شته ها هستند.
• بدین جهت شته ها را گاو شیری مورچه ها نامیده اند.
• در عوض مورچه ها اغلب اوقات شته ها را از حمله و گزند دشمنانشان مصون می دارند.

زندگی شته ها بسیار پیچیده است در قسمتی از زندگی خود بطریق بِکرزائی تکثیر پیدا کرده و سپس بعد از پیدایش افراد نر و ماده و آمیزش بین آنها نسل های متعددو متوالی ایجاد کرده و در پائیز ماده های جنسی تخمهای زمستانه می گذارند.
زادآوری در شته ها بسیار زیاد می باشد، به طوریکه تعداد نسل آنها گاهی در سال در مناطق مناسب به 20 نسل می رسد.
چند تائی شته کافی است تا در اندک زمان باغ یا گلزاری را آلوده نماید.
عده ای از شته ها زندگی خود را بر روی یک گیاه بپایان می رسانند ( یک میزبانه) در حالی که عده ای دیگر قسمتی از زندگی خود را روی یک گیاه و قسمت دیگر را روی گیاه دیگری می ذرانند ( دومیزبانه).
شرایط آبر و هوائی فصل بهار، زادآوری این حشرات را بسیار تسریع می کند.
در مورد شته های دو میزبانه اگر بتارانهای بهاری موقعی ببارد که حد اکثر افراد بالدار باشند، تعداد زیادی از آنها را نابود می کند.
در حالی که بر روی افراد بی بال و لاروها تأثیری ندارد.
جمعیت شته های یک میزبانه در اوائل بهار بسیار زیاد می باشند ولی به تدریج در هنگام تابستان تعداد آنها در نتیجه عوامل کنترل کننده مانند کفشدوزکها، مگسها، رنبورهای شته خوار، قارچهای شته کُش، و همچنین بعلت کمی رطوبت از بین رفته و سپس در اوائل پائیز شروع بازدیاد می کنند.
کثرت جمعیت و در نتیجه زیان شته ها به عوامل بسیار زیاد از قبیل شرایط آب و هوائی، رطوبت، حرارت، مقدار و شدت نور، عمل پارازیت ها و شکاری ها، بستگی دارد.