آهن: مهم ترین عمل آهن حضور در سیستمهای آنزیمی گیاه است. وجود آهن برای سنتز کلروفیل ضروری است زیرا کمبود آن باعث زردی یا کلروز در برگها می شود. اهمیت آنزیمهای آهن دار به ویژه سیتوکرومها در عمل تنفس گیاه واضح است.
آهن به صورت فرو Fe+2 جذب گیاه می شود. با وجود اینکه مقدار این عنصر در خاکها زیاد است اما علائم کمبود آن به وفور گزارش شده است. در خاکهای قلیایی و اسیدی به علت فقدان آهن محلول، این کمبود بروز می کند، مضاف بر آن مقدار بیش از اندازه برخی از عناصر مانند فسفر، روی، مس، منگنز و نیکل در خاک می تواند به ایجاد این کمبود کمک کند.
حدود 50 گرم کود سولفات یا اکسید فرو به طور سالیانه تامین کننده نیاز هر درخت انار به عنصر آهن می باشد. در شرائط بروز مکرر کمبود این عنصر توجه داشته باشید اضافه کردن این نمکها به خاک چاره ساز نبوده و بهتر است از کلات آهن به صورت محلول پاشی و یا ترکیب در آب آبیاری بهره بگیرید. در مورد جذب کود آهن کمی حساس باشید. کمبود این عنصر بسرعت آثار خود را نمایان می کند. برگهای سوراخ و بد ریخت و زرد رنگ نشانه های آشکار شدن کمبود این عنصر می باشد.
مولیبدن: مولیبدن به مقدار بسیار کم برای گیاهان لازم است. این عنصر جزء تشکیل دهنده دو آنزیم مهم گیاهی بنامهای نیتروژناز و نیترات ردوکتاز می باشد. آنزیم نیتروژناز داری آهن و مولیبدن است و آنزیم نیترات ردوکتاز در متابولیسم دخالت دارد. مولیبدن بشکل مولیبدات MoO4-2 جذب گیاه می شود.
نیاز به مولیبدن در درخت انار بسیار محدود است و کمبود آن نیز گزارش نشده محلول پاشی با مولیبدات سدیم یا آمونیم و یا استفاده از کودهای میکرو کامل به صورت محلول پاشی یا همراه آب آبیاری موثر خواهد بود. برای سهولت کار می توان حدود 10 گرم مولیبدات سدیم و یا آمونیوم را همراه سایر کودها در اواخر پائیز در خاک دفن نمود. کمبود این عنصر در خاکهای اسیدی بیشتر محتمل است.
کلرین: این عنصر بشکل آنیونی کلراید Cl-1 جذب گیاه می شود. به دلیل اینکه این عنصر عموما همراه بارندگی و ترکیبات ثانویه و بعضا آب آبیاری وارد خاک شده کمبود آن ملموس نبوده و برنامه ای برای تامین کودهای کلراین ضرورت ندارد.
اگر باغات خویش را به سیستمهای آبیاری تحت فشار مجهز کرده اید بهترین راه تامین کودهای شیمیایی استفاده آنها از طریق تانک کود می باشد. هم اکنون کودهای کامل قابل حل در آب تولید شده که در زمان توزیع توسط تانک کود با کاهش PH آب ضمن ایجاد شرائط مناسب برای جذب ریز مغزی ها از رسوب عناصر در قطره چکانها جلوگیری و باعث حل شدن و شستشوی آنها می گردد. تنها نکته منفی در استفاده از این روش در مقایسه با چال کود، توده ای شدن و بلوکه شدن ساختمان خاک به شکل سراسری می باشد. این معضل نتیجه طبیعی استفاده از کود های شیمیایی است که ساختمان خاک را تحت تأثیر قرار می دهد.
می توان با قاطعیت بر تأثیر منفی کودهای شیمیایی بر عملکرد کیفی درخت انار تأکید کرد. متاسفانه به جهت فقدان جایگزینهای مناسب و نبود یک رژیم تغذیه ملی برای باغات انار و توزیع سهمیه ای این کودهای شیمیایی از سوی ادارت کشاورزی به عنوان سهمیه سالیانه استفاده از این نوع کودها در حال تبدیل شدن به عرفی مخرب می باشد. امید است مسئولان با درک ارزش ارگانیک باغات انار ایران در صدد اعمال جایگزینهای مناسب بوده و با گرایش به استفاده از کودهای بیولوژیک پاسدار این میراث گرانسنگ باشند.
ما خود را به کشت ارگانیک متعهد میدانیم و اعتقاد ما به حذف کامل کودهای شیمیایی از چرخه تولید باغات انار می باشد. کودهای حیوانی تمام عناصر مورد نیاز درخت را با حفظ نسبتهای مناسب در خود دارند. اگر به توصیه های مبنائی این سایت در مورد انتخاب اقلیم، خاک، آب و معماری باغات اعتنا کرده اید مطمئن باشید بستر مناسب برای یک تولید ارگانیک را در اختیار دارید. در بحث ذیل با تشریح خصوصیات کودهای آلی نحوه تامین نیاز غذایی درختان انار از طریق کودهای حیوانی تشریح خواهد شد.