مواد آلی به علت اثرات سازندهای که بر خصوصیات فیزیکی (پایداری خاکدانه ها)، شیمیایی (افزایش ظرفیت نگهداری عنصری) و بیولوژیکی (اکتیویته بیوماس میکروبی) دارد، به عنوان رکن باروری خاک شناخته شده است. به طور خلاصه نقش ماده آلی در تامین سلامت و کیفیت خاک را می توان به شرح زیر بیان داشت:
استفاده از کودهای آلی عامل اساسی در برقراری توازن تغذیه ای درختان انار محسوب می شود. باروری و حاصلخیزی یک خاک علاوه بر وابسته بودن به مقدار عناصر غذایی به توازن و تعادل آنها نیز شدیداً وابسته است. به طوری که در حالت عدم توازن و تعادل تغذیه ای، مصرف کودها نه تنها موثر واقع نمی شود، حتی در بعضی مواقع در جهت عکس عمل کرده و کشاورزان را متحمل ضررهای اقتصادی فراوانی می کنند.
مثلاً در سطح ثابت K، افزایش کود ازتی نه تنها افزایش عملکردی را به دنبال نداشته بلکه در بعضی مواقع منجر به کاهش آن نیز شده است، لذا اهمیت توازن تغذیه ای در بعضی موارد و در مورد بعضی عناصر بیش از خود آنهاست به طوریکه متخصصین تغذیه اغلب برای آگاهی از وضعیت تغذیه ای گیاهان نسبتهای بین عناصر را به غلظت واحد آنها ترجیح می دهند، اما از طرفی هم ایجاد توازن تغذیه ای و مصرف متعادل کودهای شیمیایی کاری بسیار دشوار و وقتگیر است و نیازمند صدها آزمایش کودی در مناطق مختلف می باشد که غالباً هم به خاطر شرایط پیچیده خاک، نیاز و قدرت متفاوت گیاهان، رفتارهای متفاوت عناصر در خاک، عوامل متغیر محیطی و شرایط مدیریتی مزرعه نتایج مطلوبی نمی دهند. بنابراین استفاده از کودهای دامی که اکثریت عناصر مورد نیاز گیاهان را تقریباً به نسبتی که آنها جذب می کنند دارا هستند دامنه موفقیت را افزایش می دهند.
چرا که در یک تن کود دامی خوب 4 کیلوگرم ازت، 3.5 کیلوگرم فسفر، 4 کیلوگرم پتاسیم، 2 کیلوگرم کلسیم، 5 کیلوگرم منیزیوم، 3 کیلوگرم گوگرد و به مقداری کمتر ریزمغذیها وجوددارد و خاک را در درازمدت در جهت تعادل پیش خواهد برد. بنابراین با افزودن 30 تن کود دامی مرغوب به یک هکتار خاک زراعی حدود 120 کیلوگرم ازت، 100 کیلوگرم فسفر، 120 کیلوگرم پتاسیم و … به خاک افزوده می شود که تقریباً با نیاز گیاهان مطابقت دارند و البته بسته به نوع خاک و گیاه بایستی کاستیها را توسط کودهای آلی پر ظرفیت جبران نمود.
مصرف کودهای آلی بر خواص بیولوژیک خاک اثر مثبت دارد. خاک یک محیط زنده است که بسته به نوع آن در هر سانتیمتر مکعب آن میلیونها موجود زنده از جمله قارچها، باکتریها و … زندگی می کنند و مهم ترین نقش را در تخریب و تحول مواد آلی در خاک بر عهده دارند و به مراحل هوموسی و معدنی شدن مواد آلی سرعت میبخشند.
با مطالعه بیولوژی ارگانیسمهای خاک می توان دریافت که با افزایش مواد آلی خاک، محیط جهت رشد آنها مساعدتر شده و بر جمعیت آنها افزوده می شود، طوری که هر چه مواد آلی خاک (تا حدی) افزایش یابد ارگانیسمهای آن زیاد شده و خاک شکل زنده تری به خود می گیرد و هر چه خاک زنده تر باشد به دلایل زیر حاصلخیزتر خواهد بود:
مقدار ماده آلی خاک به وسیله تعادل بین اضافه شدن مواد آلی گیاهی و جانوری و مقدار هدر رفت و تجزیه آن کنترل می شود. اضافه شدن و کاهش یافتن ماده آلی باید همواره به وسیله عوامل و فعالیت های مدیریتی به شدت تحت کنترل قرار داشته باشد. مقدار آب قابل دسترسی برای رشد گیاه اولین فاکتور کنترل کننده در تولید مواد گیاهی است.
حاصلخیزی خاک و میزان دمای هوا دو عامل عمده دیگر به شمار میآیند. سرعت تجزیه ماده آلی در دمای نزدیک به صفر درجه خیلی پائین است اما با افزایش دما سرعت تجزیه ماده آلی به شدت افزایش مییابد. از اینرو در اقلیم گرم ایران مواد آلی خاک بسرعت تجزیه شده و در سیکل مصرف قرار می گیرند جایگزینی مواد آلی عمدتا به شکل کودهای حیوانی در دوره های زمانی متعارف از نکات قابل تعمل در مدیریت باغات انار می باشد.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
