میزان کلسیم، منیزیوم و گوگرد موجود در خاک برای انارهای پرورشی

کلسیم: کلسیم از عناصر ضروری برای رشد گیاه محسوب می شود. علی رغم اینکه مقادیر زیادی کلسیم توسط گیاهان از خاک جذب می شوند اما در عمل نیاز گیاهان به این عنصر بیش از نیاز به عناصر کم مصرف نیست. کلسیم به طور عمده در برگها وجود دارد، بذر و میوه ها نیز حاوی مقادیر متنابهی از این عنصر می باشد. در بین عناصر مورد نیاز گیاه کلسیم در کنار منیزیوم در محلول خاک بیشترین فراوانی را دارد. یونهای کلسیم حدود 80 درصد محلهای فعال بر روی ذرات خاک را در اشغال دارند این دسترسی فراون توسط فرآیند تبادل کاتیونی کنترل می شود. کلسیم عنصر بسیار مهمی برای نمو ریشه و اعمال آن است. این عنصر در تقسیم سلولی دخالت داشته و از اجزا تشکیل دهنده کروموزم می باشد و نقش تنظیم کننده در تنفس گیاه ایفا می کند.

این عنصر به شکل یون Ca+2 از محلول خاک یا کمپلکسهای رس جذب ریشه می شود. معمولا اکثر خاکها از مقدار کافی این عنصر برای رشد رضایت بخش گیاه برخوردارند. به علاوه در بسیاری از کودهای شیمیایی که به صورت دوره ای مصرف می شود کلسیم به صورت جزء ثانویه و بشکل ناخالص در آنها وجود دارد بنابر این مصرف کودهای کلسیمی بشکل مستقل بندرت ضرورت میابد.

کمبود کلسیم در باغات انار امر مشهودی نیست از اینرو مصرف اینوع کودها در برنامه جاری باغات انار قرار ندارد. به طور کلی در شرائط اسیدی شدن خاک افزودن آهک یا همان کربنات کلسیم یا دولومیت می تواند ضمن خنثی کردن اثر اسیدی خاک کلسیم مورد نیاز را تامین نماید. برای رفع کمبود کلسیم در شرائط قلیائیت خاک که به جهت وجود سدیم زیاد حاصل می شود مصرف گچ به میزان ده تن در هکتار رافع مشکل خواهد بود.

منیزیوم: در برگ درخت انار مقادیر فراوانی منیزیوم یافت می شود. در هر ملکول کلروفیل نیز یک اتم منیزیوم وجود دارد، بهنگام کمبود منیزیوم نه تنها گیاهان زرد می شوند بلکه از تشکیل سایر رنگدانه های گیاهی ماند کاروتن کاسته می شود. منیزیم نقش مهمی در در فعال کردن سیستم آنزیمی و در متابلویسم کربوهیدراتها ایفا می کند. این عنصر به صورت کاتیون دو ظرفیتی Mg+2 توسط گیاه جذب می شود. شکل تجاری این عنصر به صورت دولومیت، سولفات منیزیم با 16% و اکسید منیزیم با 36% منیزیم در دسترس می باشد.

شیمی خاک منیزیوم نزدیک به کلسیم می باشد و علی رقم غلظت بالای این عنصر در برگ درختان انار نیاز به این عنصر در حد معمول می باشد. برای رفع نیاز هر درخت انار به این عنصر سالیانه حدود 100 گرم سولفات منیزیم را در اواخر پائیز در اعماق خاک دفن کنید.

گوگرد: گوگرد به مقدار فراوانی در گیاه به ویژه در برگها یافت می شود. گوگرد جزء تشکیل دهنده پروتئین در گیاه است، مهم ترین عمل گوگرد شرکت در تولید اسیدهای آمینه و به دنبال آن سنتز پروتئین است. این عنصر جزء مهمی در تشکیل ویتامینهای ضروری برای متابولیسم گیاه است.

گوگرد به صورت آنیون سولفات SO4-2 در محلول خاک وجود دارد. برخی کودهای شیمیایی دارای مقادیر مناسبی گوگرد هستند. سوپر فسفات معمولی 12% گوگرد، سولفات آمونیوم 24% گوگرد، سولفات پتاسیم دارای 17% گوگرد می باشد.

نقش گوگرد در کنترل اسیدیته خاک باعث شده استفاده مکرر از این کود بهمراه کودهای دیگر در دستور کار باغداران قرار گیرد. به جهت وجود این عنصر در ترکیبات ثانویه سایر کودها کمبود آن در باغات انار کمتر گزارش شده است.

هم اکنون کودهای گوگردی با غلظت حدود 50 درصد به صورت پودری و گرانوله در دسترس می باشند، برای تامین نیاز سالیانه درختان انار به عنصر گوگرد حدود 100 گرم کود گرانول گوگرد را بهمراه سایر کودها در عمق خاک در اواخر پائیز دفن نمائید.