نکاتی در مورد درخت گردو

مطالبی در مورد درخت گردو

در یونان قدیم و در مصر باستان در معبد ‍ژوپیتر برای کسانی که تازه ازدواج می کردند، برگ و شاخه های گردو را زیر پایشان می انداختند وبر این باور بودند که عروس و داماد از قید جادو و طلسم رها شده و خوشبخت زندگی خواهند کرد.

برابر بررسی های دیرین شناسی گیاهی و گرده شناسی در روی کره ی زمین، گونه های مختلف گردو از زمان های بسیار قدیم به ویژه از دوران سوم زمین شناسی وجود داشته است.

و از دوران چهارم زمین شناسی به بعد آثار درخت گردو از جمله گرده ی آن در کشورهای اروپای شرقی به دست آمده است.

منشاء درخت گردو را اسیای غربی و نواحی هیمالیا می دانند. در ایران نیز گردو در جنگلهای شمال از استارا تا گلی داغ در جلگه و ساحل تا ارتفاع2200 متر از سطح دریا انتشار دارد و به طور پراکنده یا کم و بیش انبوه در جنگلها از جمله جنگلهای غرب و در راه سنندج به مریوان به طور خودرو دیده می شوند ولی وحشی بودن آن در ایران مشکوک است.

احتمالا کهن ترین درخت گردو در ایران در "اورگان" شهر کرد وجود دارد. برابر نوشته ای که از نزدیک این درخت از زیر خاک به دست آمده است، تاریخ کاشت آن به زمان یزدگرد ساسانی و حدود1400 سال پیش می رسد.

● طبقه بندی گیاهی

گردو با نام علمیJuglans از خانواده ی Juglandaceae است. نام علمی این جنس از کلمه لاتین Jovis-Glans به معنی فندق ژوپیتر گرفته شده است.

انواع این درخت در چین، ژاپن، فرانسه و آمریکا کشت می شود مهم ترین گردوهای موجود دردنیا معروف به گردو ی ایرانی است. زیرا ابتدا از ایران به خاور میانه و از آنجا به یونان و روم و سپس به انگلستان و بعد به امریکا برده شده است. گردو ی ایرانی تنها گونه ای از این خانواده است که مغز آن از نظر خوراکی مصرف اقتصادی دارد.
گردوی معمولی درختی است یک پایه که بلندی آن از 10 تا 25 متر متغییر است، گردو دارای برگهای مرکب شانه ای است و درختی یک پایه است که گلهای نر و ماده روی یک درخت به صورت جدا گانه ظاهر می شوند.
گامت های ماده گردو دگر گشن است گرده افشانی آن به وسیله باد انجام می شود و حشرات در آن نقشی ندارند.

● پراکنش جغرافیایی

درخت گردو از درختان بسیار با ارزش و از پهن برگان است که در بسیاری از نقاط جهان در نیمکره شمالی از مرکز تا شرق اروپا و قفقاز و شمال و مرکز ایران تا دامنهای هیمالیا و کشور چین و ژاپن و همچنین گونه هایی از آن در آمریکای شمالی و جنوبی به طور طبیعی می رویند و کاشته می شوند. تنها جنگل طبیعی باقی مانده از این محصول در دنیا هم اکنون در قرقیزستان و در شرایط بسیار خوب موجود است.

در ایران کاشت گردو از دره گز و مغان در شمال کشور تا اقلید فارس در جنوب و از ارتفاعات جنوب غربی ارومیه تا کوه تفتان در جنوب شرقی بین طولهای جغرافیایی 45تا 65 درجه به خوبی می رویند ولی بهترین بازدهی مربوط به باغهایی است که در ارتفاعات دامنه های البرز، خراسان، آذربایجان و دامنه های زاگرس ( به ویژه تفرش، گلپایگان و تویسرکان) قرار دارند. همچنین اطراف کوههای لاله زار و جبال بارز منطقه ایاست که از مراکز عمده گردو کاری کشور به حساب می آید.

● ارقام

گردوهایی که در نقاط گردو خیز ایران کاشته شده اند از گونه گردی معمولی یا Juglans هستند. رقم های این گونه از نظر باغبانی هنوز کاملاٌ مشخص نشده اند. این گردوها در نقاط مختلف ایران با نام های گونگون محلی نامیده می شوند.

با وجود تفاوت های ظاهری، ممکن است برحی از انواع، رقم واحدی باشند ولی نام های گوناگون داشته باشند. با این توصیف مهم ترین انونع گردو که در ایران کاشته می شوند عبارتند از:
گردوی کاغذی، سنگی، ماکویی، سوزنی، نوک کلاغی، ضیا آبادی، خوشه ای، سبزوار،
آمیخته خراسان، مازندران، شهمیرزاد، قزوین و طالقان، آذربایجان، همدان وتویسرکان، سایر مناطق.