درباره کولیس و انواع آن

کولیس یک ابزار اندازه گیری برای اندازه گرفتن قطر داخلی و خارجی و عمق، در واقع فاصله بین دو طرف اشیا مختلف در صنایع مختلف به خصوص در صنایع مکانیک و پزشکی، خودروسازی، تراشکاری، فلز کاری و... می باشد.از کولیس برای اندازه گیری قطر قطعه کار، عمق شیار، قطر داخلی استوانه ها، بوش ها و ارتفاع قطعات داخلی و... استفاده می شود.

کولیس ها دقت بالاتری نسبت به ابزارهای ساده مانند متر و خط کش دارند.کولیس ها می توانند فقط قطر داخلی یا فقط قطر خارجی را اندازه گیری کنند.اما انواعی از کولیس ها نیز هستند که می توانند هم قطر داخلی، هم قطر خارجی و هم عمق را اندازه گیری کنند.کولیس این قابلیت را دارد ابعاد را مستقیم و با دقت بالا اندازه گیری کند.دقت اندازه گیری کولیس ها غالبا یک صدم و یا دو صدم میلی متر می باشد.سایزهای کاربردی کولیس ها 15 و 20 و 30 سانتی متر می باشد.کولیس در حالت کلی دارای چهار قسمت اصلی است:خط کش اصلی، فک ثابت، فک متحرک و پیچ تنظیم کننده.

رایج ترین انواع کولیس ها، کولیس ورنیه، کولیس عقربه ای و کولیس دیجیتالی می باشد، اما کولیس های ورنیه بسیار کاربردی تر می باشند، چرا که دوام بالاتر و دقت اندازه گیری بیش تری دارند، همچنین ضد ضربه هستند و تحت تأثیر میدان های مغناطیسی قرار نمی گیرند.کولیس های عقربه ای شبیه به کولیس ساده یا ورنیه است با این تفاوت که یک عقربه اندازه را نشان می دهد، نسبت به ضربه حساس هستند و به مرور زمان می تواند دقت آن ها کاهش یابد.

کولیس های دیجیتالی دقت بالایی دارند و به راحتی از سیستم متریک به اینچی و برعکس جابجا می شوند و همچنین مقاومت نسبی در برابر سرما و ضربه دارند اما کولیس دیجیتال کم ترین ضریب خطا را دارد و در هر نقطه ای می توان آن را صفر کرد.نسل جدیدی از کولیس های دیجیتال نیز هستند که امکان اتصال به کامپیوتر را دارند و می توان اطلاعات اندازه گیری شده را به صورت فایل در دسترس داشته باشید.

کولیس ها در انواع مختلف دارای خطاهای نسبی هستند.انواعی از کولیس نیز هستند که استفاده رایج ندارند اما در هرحال انواعی از کولیس هستند.کولیس پرگاری بیش تر برای خط انداختن استفاده می شود و قابلیت اندازه گیری ندارد و برای مقایسه فواصل قابل استفاده است.

کولیس فنردار، شبیه به کولیس پرگاری است ولی امکان خط انداختن ندارد و می تواند اندازه گیری انجام داد اما باید برای این کار از یک خط کش استفاده کرد.این نوع کولیس نیز قابلیت اندازه گیری تا 30 سانتی متر را دارد.کولیس ورنیه که رایج ترین نوع کولیس است دارای فک های کوتاه که در بالای ابزار هستند برای اندازه گیری قطر داخلی، فک های بلند که در جهت پایین ابزار هستند برای اندازه گیری ابعاد خارجی استفاده می شوند.یک تیغه نیز برای اندازه گیری عمق بر روی کولیس قرار دارد.

برای اندازه گیری به وسیله کولیس، باید فک های کولیس را بین دو نقطه ای که می خواهید اندازه بگیرید، محکم کنید و قرار دهید، اندازه مشخص شده بین فک ها اندازه را مشخص می کند.دقت کنید که فک ها دقیقا به دو طرف شی مورد نظر محکم شوند.عدد بین دو فک اندازه را مشخص می کند.برای استفاده از کولیس باید به درستی از آن استفاده کنید.

اندازه ای که مشخص می شود شامل یک عدد اصلی است که روی خط کش اصلی است و عدد ریز و خرده آن که در خط کش پایینی است که در واقع همان مقداری است که خطوط خط کش بالایی و پایینی بر هم منطبق شده اند، می باشد.باید این دو عدد با هم جمع شوند.دقت کنید که باید عدد ریز را در دقت کولیس ضرب کنید و بعد از آن با عدد بزرگ جمع کنید.کولیس ها می توانند دقت های متفاوتی داشته باشند، برای تشخیص دقت کولیس خود باید تقسیم بندی های پایینی را بشماریم و بر عدد 1 تقسیم کنیم، عدد به دست آمده دقت کولیس ما را مشخص می کند.