باغبانی ارگانیک

باغبانی ارگانیک
باغبانی ارگانیک، نظام زراعی است مبتنی بر مدیریت اکوسیستم زراعی، تمرکز بر حاصلخیزی خاک و سلامت گیاه و عدم مصرف مواد شیمیایی مصنوعی که این نظام با شرایط اجتماعی، اقتصادی منطقه ای و محلی سازگار است. در سطح فراتر از کشاورزی ارگانیک، باغبانی بیودینامیک تعریف می شود که شامل ابعاد روحانی با ساختار ریتمهای کیهانی، نیروی حیاتی، کیفیت، تدارکات بیودینامیک، موجود زنده مزرعه می شود.

مفاهیم و اصول باغبانی ارگانیک

مصرف فراوان انواع سموم و کودهای شیمیایی چه از لحاظ تأثیر بر سلامت مصرف کنندگان محصولات باغبانی و غذایی و چه از لحاظ تبعات زیست محیطی از قبیل آلودگی آبهای زیرزمینی و بر هم زدن تعادل زیستی، روزبه روز مورد تردید جدی قرار می گیرد.

طرح مسائل جدیدی همچون گیاهان تغییر یافته ژنتیکی نیز به این موارد اضافه شده است. امروزه افزایش آگاهی مصرف کنندگان به مسائل فوق و افزایش گزارشهای منتشره در خصوص تأثیرات سو مواد فوق بر سلامتی مصرف کنندگان و ایجاد بیماریهای حاد و مزمن، اشتیاق مصرف کنندگان را به محصولات تولیدشده در شرایط طبیعی و حتی الامکان بدون استفاده از انواع سموم و کودهای شیمیایی افزایش داده است.

در ابتدا چنین محصولاتی با عناوین متفاوتی که نشان از منشا طبیعی نهاده های مصرف شده در آنها داشت عرضه می شدند و بازار محدودی را به خود اختصاص می دادند اما با افزایش سطح آگاهیها، این بازار رشد قابل توجهی را تجربه کرد به حدی که برنامه ریزان در جوامع صنعتی به منظور جلوگیری از تقلب استانداردهایی را برای تولید، عرضه و برچسب زنی محصولات ارگانیک تدوین و ارائه کرده اند. بر اساس این استانداردها، در هر کشوری با نظارت دولت نهادی غیردولتی نظارت بر اجرای استانداردها در واحدهای تولیدکننده محصولات ارگانیک را بر عهده می گیرد و البته مسئولیت نظارت کلی بر عهده دولت باقی می ماند. البته نظارت از سوی سازمانهای بین الملی نیز پیش بینی شده است.

باورهای غلط درباره کشاورزی ارگانیک

نباید تصور کرد که کشاورزی ارگانیک صرفا بر جایگزینی نهاده های آلی با مواد شیمیایی بحث می کند چراکه کاربرد غلط مواد آلی نیز، چه به صورت مصرف بیش از حد و چه به صورت عدم کاربرد آنها در زمان مناسب و یا ترکیبی از هر دوی این موارد به نحو قابل ملاحظه ای سبب اختلال در عمل چرخه های زیستی یا طبیعی می شود.

تصور اشتباه دیگر از کشاورزی ارگانیک آن است که برخی کشاورزی ارگانیک را نوعی برگشت به عقب و استفاده از شیوه های مرسوم سال های قبل از انقلاب صنعتی می دانند. بلکه بلعکس، زارعین کشاورزی ارگانیک نمی توانند خود را از دستاوردهای علمی 50 ساله اخیر بی نیاز بدانند. تناوب، کشت مخلوط، روشهای مکانیکی کنترل علفهای هرز، استفاده از ماشین آلات مدرن قابل استفاده در سیستمهای ارگانیک مبارزه بیولوژیکی و تلفیقی با آفات و بیماریها، درک بهتر از همزیستی میکوریزا، ریزوبیوم ها و ریزوسفر، تجدید ماده آلی و دیگر بخشهای زنده خاک، تلفیق زراعت و دامپروری از موضوعات مورد بحث در کشاورزی ارگانیک هستند.

در سیستم کشاورزی ارگانیک، خاک به عنوان یک سیستم زنده تلقی می شود که با تقویت آن، فعالیت میکروارگانیسمهای مفید نیز تقویت می شود. این ایده که خاک یک سیستم زنده است، بخشی از یک تصور کلی است که معتقد است بین خاک، گیاه، حیوان و انسان یک ارتباط ناگسستنی وجود دارد.