کشاورزی عمودی تلاشی برای تولید محصولات کشاورزی روی سطوحی است که بهصورت طبقاتی و در فاصله مشخصی از هم قرار گرفتهاند. در روش کشاورزی سنتی، محصولات کشاورزی و سبزیجات چه در مزرعه و چه در گلخانه، در یک سطح کاشته میشوند ولی در روش کشاورزی عمودی، ما سینیهای کشت محصول را بالای هم قرار میدهیم و گاهی تا 16 طبقه می توان کشت داشت.
بههمین دلیل است که از اصطلاح آسمان خراشهای تولید محصولات کشاورزی برای این نوع کشت نام برده میشود. در این روش کشت، از تکنولوژیهای کنترل محیطی استفاده می شود. در واقع کشت در محیطی کاملاً بسته و با شرایط کنترل شده انجام می شود. کنترل مصنوعی دما، نور، رطوبت و گازهای موجود در محیط باعث افزایش راندمان تولید محصولات کشاورزی وگیاهان دارویی در محیط مزرعه میشود.
مزارع عمودی شباهت زیادی به گلخانه دارد و از بازتابندههای فلزی و نورهای مصنوعی بهعنوان جایگزینی برای نور طبیعی استفاده می شود. هدف اصلی از کشاورزی عمودی حداکثر کردن تولید محصول در فضای محدود است. از یک ظرف با افزایش طبقات سطح زیر کشت بیشتر می شود و از طرف دیگر با افزایش راندمان تولید محصولات کشاورزی، محصول تولیدی به ازای مساحت ثابتی از مزرعه افزایش پیدا میکند.
مزارع عمودی چگونه کار میکنند؟
هدف اصلی از ساخت مزارع عمودی را میتوان در چهار بخش خلاصه کرد. اولین هدف تولید محصول کشاورزی بیشتر به ازای هر مترمربع از زمین کشت شده در مزرعه است. برای تحقق این هدف، محصولات کشاورزی بهصورت طبقاتی روی برجهای تولید محصولات کشاورزی کشت میشوند. در واقع سطح مزرعه به اندازه تعداد طبقات افزایش پیدا میکند و تأثیر زیادی در افزایش حجم تولید دارد.
دومین مسأله استفاده بهینه از ترکیبی از نور مصنوعی و طبیعی برای ارتقای کیفی نور دریافتی در مزرعه است. استفاده از تکنولوژیهایی از قبیل بسترهای چرخنده برای ارتقای کیفی نوررسانی نیز انجام می شود. سوم اینکه در مزارع عمودی به جای خاک از روشهای کشت ایروپونیک یا اکواپونیک یا هیدروپونیک استفاده می شود که به معنای استفاده از آب یا برگهای تجزیه شونده و مواد دیگر بهجای خاک برای ریشه دواندن گیاه است.در نهایت در روش کشاورزی عمودی از روشهای مختلفی برای جبران هزینه انرژی در صنعت کشاورزی استفاده می شود.
مطالعات نشان داده است کشاورزی عمودی باعث می شود تا مصرف آب تا 90 درصد کاهش یابد که در دنیای امروزی مسأله مهمی است ولی مصرف برق بهدلیل مصنوعی بودن نور مصرفی در مزرعه افزایش پیدا میکند که البته برای جبران این هزینه راهکارهایی در نظر گرفته شده است.