موارد مصرف
به طور کلی درختانی از کاج چلغوز که در مناطق گرم تر می رویند حائز عملکردهای بیشتری هستند. مهم ترین موارد مصرف و کاربردهای کاج چلغوز عبارتند از:
1. بذور: بذور چلغوز سرشار از روغن هستند لذا آنها را به صورت های خام و پخته بسان سایر دانه های آجیلی از جمله پسته مصرف می کنند. این بذور طعمی لذیذ و خوشایند دارند و اثری جزئی از حالت صمغی در آنها احساس می گردد. آنها می توانند به عنوان یک ماده غذایی مهّم محسوب گردد.
2. تهیه ادویه جات به عنوان چاشنی و طعم افزایی
3. از خمیر چوب درختان چلغوز نوعی محصول فرعی به دست می آید که می تواند طعم وانیل را به مواد غذایی ارزانی بخشد.
4. از برگ های سوزنی درخت کاج چلغوز انواعی از رنگ های سبز و برنزه حاصل می آورند.
5. برگ های سوزنی کاج چلغوز حاوی "پیش ماده ای" بنام "ترپین" است که در زمان وقوع بارندگی ها آزاد گردیده و از سطوح برگ ها شسته می شود. "ترپین" دارای اثرات منفی بر جوانه زنی بذور برخی از گیاهان نظیر گندم است.
6. از پوست درخت کاج چلغوز برای ساختن سبدها و سطل های آب بهره می گیرند.
7. "رزین های روغنی" (oleo-resins) در بافت های کاج چلغوز همانند سایر گونه های مختلف کاج ها وجود دارند اما در حدی نیستند که استخراج آنها از جنبه اقتصادی مقرون به صرفه باشند. اینگونه رزین ها را از طرق زیر به دست می آورند:
8. ماده ای بنام "تورپنتین" حدوداً 20 درصد رزین های روغنی کاج چلغوز را تشکیل می دهد که از طریق تقطیر قطعات چوب جداسازی می گردد. ماده "تورپنتین" دارای کاربردهای متعددی از جمله موارد زیر است:
9. بعد از استخراج "تورپنتین" از رزین های روغنی ماده ای بنام "روزین" باقی می ماند. این ماده توسط ویولونیست ها استفاده می شود به طوریکه آن را بر روی آرشه بکار می برند. این ماده همچنین جهت ته یه مواد مومی با کاربرد آب بندی مصرف دارد.
10. نوعی انگم یا قیر طبیعی حاصل از رزین های روغنی نیز برای آب بندی سطوح اجسام چوبی استعمال می شود تا از پوسیدگی آنها جلوگیری بعمل آید.
کاربردهای دارویی:
1. دانه های چلغوز دارای خواص آرام بخش (andyne) و محرک (stimulant) می باشند.
2. از روغن حاصل از بذور چلغوز برای پوشاندن سطح زخم ها و جراحت ها بهره می برند.
3. از روغن مذکور به صورت خارجی برای درمان موضعی سردردها استفاده می گردد.
4. ماده "تورپنتین" حاصل از درختان کاج چلغوز دارای خواصی نظیر:
5. ماده "تورپنتین" استخراجی به صورت های زیر قابل مصرفند:
بذور کاج چلغوز می توانند اثرات متضادی بر افراد مختلف برجا گذارند لذا توصیه می گردد که قبل از کاربردشان به عنوان گیاه دارویی با متخصصین مربوطه مشورت نمائید.