لوله کشی توکار، مزایا و کاربردهای آن

لوله کشی توکار یکی از رایج ترین سیستم های لوله کشی آب است که مهم ترین ویژگی آن مخفی بودنش است. این نوع لوله کشی برای انواع ساختمان ها اعم از ساختمان های مسکونی، تجاری و اداری قابل اجرا می باشد. بهترین زمان برای انجام این نوع نوع لوله کشی بعد از اجرای سازه و سفت کاری و قبل از نازک کاری ساختمان است تا بتوان لوله ها را از دیوار، زمین و سقف به راحتی عبور داد.

لوله کشی توکار بهتر است یا لوله کشی روکار؟

لوله کشی آب ساختمان معمولا به دو صورت توکار یا روکار انجام می شود که هر کدام از این روش ها مزایا و معایب خاص خود را دارند. شما باید با توجه به نیاز خود و نوع ساختمان یکی از این دو سیستم را برای لوله کشی آب سرد و گرم خانه خود انتخاب کنید.

همانطور که از نام لوله کشی توکار پیداست برای اجرای آن در یک ساختمان قدیمی مجبور به تخریب دیوار و صرف هزینه های بیشتر خواهید شد. بنابراین در این شرایط و در زمانی که ساخت ساختمان تمام شده لوله کشی روکار انتخاب عاقلانه تری خواهد بود. اما در صورتی که ساختمان شما نوساز بوده و در حال ساخت و ساز هستید لوله کشی توکار بهترین انتخاب برای خانه شما خواهد بود.

مزایا

لوله کشی توکار مزایای زیادی دارد که یکی از مهم ترین آنها حفظ زیبایی نمای داخلی و خارجی ساختمان شماست.. در صورتی که به ظاهر خانه خود اهمیت میدهید و نمی خواهید لوله کشی ساختمان شما قابل رویت باشد لوله کشی توکار بهترین گزینه خواهد بود. البته در صورت نیاز می توان بخشی از لوله کشی ساختمان را توکار و بخشی را به صورت روکار انجام داد. برای مثال معمولا لوله های منتهی به سرویس بهداشتی و حمام به صورت توکار نصب شده و تنها در قسمت اتصال روکار هستند.

مقدمات لازم برای اجرای لوله کشی توکار آب

پیش از شروع لوله کشی توکار ساختمان باید چند نکته را در نظر بگیرید. لوله هایی که باید به صورت توکار و در زیر خاک نصب شوند را در نقشه مشخص کنید. مسیر لوله های توکار را بر روی نقشه به دقت مشخص کرده و در صورت هماهنگ بودن آن با نقشه های معماری، مکانیکی و برقی ساختمان کار را شروع کنید.

پس از اجرای کار تا زمان تصویب و تایید، لوله های توکار را نپوشانید. برای پیشگیری از بروز هر گونه تداخل با نقشه های ساختمانی بهتر است پیش از اجرای کار با تمامی اجرا کنندگان این نقشه ها هماهنگی لازم را انجام داده باشید. در صورت نیاز می توان محل و ارتفاع لوله ها را مجددا تعیین نموده و اجرای لوله کشی را آغاز کرد.

اصول اجرای لوله کشی تو کار آب ساختمان

شیرهای آب را می توان به صورت توکار نیز نصب نمود به شرطی که در صورت نیاز به تعمیر قابل دسترسی باشند. برای اجرای لوله کشی توکار لوله ها را به صورت موازی در کنار هم قرارمی دهند اما فاصله ای مشخص باید در میان آنها لحاظ شود.

این فاصله برای انجام عایق کاری لوله ها لازم بوده و از طرفی فضای لازم برای دسترسی و تعمیر شیرها را نیز فراهم می کند. در این نوع لوله کشی آویزان کردن لوله ها کاری خطرناک بوده و تنها در صورت استفاده از بست و تکیه گاه امکان پذیر است. اگر پیش از زمان لوله کشی لوله ها (پلیمری) را خریداری کرده اید آنها را در معرض نور مستقیم آفتاب قرار ندهید زیرا اشعه ماوراء بنفش خورشید به لوله های مورد نظر آسیب میرساند.

برای پیشگیری از موش خوردگی لوله های توکار و ورود موش ها به داخل ساختمان نیز تدبیری اندیشیده شده است. برای این کار باید در مسیر گذر لوله ها سوراخ هایی ایجاد کرد و در داخل آنها غلاف فلنج دار فلزی یا دیگر مصالح مقاوم به موش خوردگی قرار داد. با محکم کردن این غلاف ها راه ورود موش ها به ساختمان نیز مسدود خواهد شد.

چگونه از یخ زدگی لوله های توکار جلوگیری کنیم؟

در صورتی که لوله های توکار خارج از ساختمان و در عمق بسیار کمی از سطح زمین باشند ممکن است در فصل زمستان و در هوای بسیار سرد دچار یخ زدگی شوند. برای پیشگیری از این مساله باید عمق یخبندان را برای این اجرای این لوله ها رعایت کرد و درصورت عدم امکان اجرای لوله ها در عمق لازم، باید آنها را با عایق های مناسب پوشاند.

خظر ترک خوردگی لوله های توکار بر اثر گرما

اگر لوله ها در عمق نامناسبی از کف زمین باشند و یا مصالح به کاررفته در پوشش آنها ضعیف باشند ممکن است در اثر گرمای بیش از حد، لوله ها دچار ترک خوردگی شوند. در واقع بر هوای بسیار گرم لوله ها کمی منبسط می شوند و خطر ترک خوردگی آنها در این شرایط وجود دارد.

چگونه از آسیب دیدگی لوله ها جلوگیری کنیم؟

مسیر لوله کشی توکار را بررسی کنید و هر گونه مصالح ساختمانی مانند پوکه ها را از مسیر لوله کشی جمع آوری کنید. لوله ها را مستقیما بر روی کف ساختمان در حال ساخت نگذارید. بهتر است در زیر آنها ورقه های کارتن یا مقوا قرار دهید تا خطر آسیب دیدگی لوله ها کاهش یابد. هنگام اجرای لوله کشی توکار هر مسیری را که لوله کشی میکنید ابتدا باید توسط مهندس ناظر بخش تایید شود. سپس روی مسیر مورد نظر را با ملات سبک بپوشانید تا به لوله ها آسیبی وارد نشود.

نصب صحیح شیرآلات بهداشتی و شوفاژها در لوله کشی توکار

در هنگام اجرای لوله کشی توکار باید فاصله ای مشخص را بین لوله های آب سرد و گرم در نظر گرفت تا شیر آلات بهداشتی و شوفاژها عملکرد بهتری داشته باشند. پیش از اجرای لوله کشی توکار نقشه کلی باید به سایر مجریان ساختمان تحویل داده شود تا لوله کشی با سایر تأسیسات ساختمانی و برقی تداخلی نداشته باشد. لوله های توکاری که از بالا دیوارهای عبور داده می شوند باید در ارتفاع مناسبی از تراز سرگیر باشند تا در باز و بسته شدن درب ها مشکلی ایجاد نکنند.

اهمیت اطمینان از عدم نشتی لوله های توکار

اطمینان از عدم نشتی آب از لوله های توکار بسیار مهم است زیرا این نوع سیستم لوله کشی پس از اجرا در زیر کف و دیوارهای ساختمان مدفون شده و شناسایی و رفع نشتی آنها بسیار سخت و هزینه بر خواهد بود. تست عدم نشتی لوله های توکار را باید به یک تعمیرکار ماهر بسپارید و در صورت وجود نشتی پیش از شروع عملیات بعدی مشکل را رفع کنید.

تست لوله کشی توکار آب ساختمان

انجام این تست برای اطمینان از عدم نشتی لوله های توکار آب و سالم بودن اتصالات لوله ها لازم است. برای این کار آب را با فشار زیاد در تمامی لوله کشی ها و اتصالات به مدت چند ساعت باز میکنیم تا در صورت وجود نشتی آن را به موقع شناسایی و تعمیر کنیم. اهمیت انجام تست در این است که پیش از پوشاندن لوله های توکار می توان مشکلات را شناسایی و برطرف کرد. تست هوا باید برای سیستم های گرمایش و سرمایش از کف، با فشار 8 بار انجام شود زیرا فشار معمول در این لوله ها پایین است. البته این تست تنها برای سیستم گرمایش و سرمایش از کف قابل انجام است.

اهمیت رعایت شیب بندی در لوله کشی توکار

در لوله کشی توکار، لوله های افقی را باید به گونه ای نصب کرد که شیبی به اندازه 1 سانتی متر در 1000 سانتی متر داشته باشند. این شیب به تخلیه بهتر لوله ها کمک می کند. لوله های توکار افقی را باید در بیشترین تراز ارتفاعی ممکن نصب نمود به صورتی که حتی الامکان قوز و شکم در شکل آنها ایجاد نشود.

لوله کشی پلیمری و فلزی توکار

در لوله های پلیمری برای ایجاد ارتباط بین مهره ماسوره و روزه مقابلشان باید تک اورینگ ماسوره را با زاویه 45 درجه در داخل پیخ اتصال قرار داد اما این کار برای لوله های فلزی امکان پذیر نمی باشد. برای ایجاد ارتباط بین مهره ماسوره نیوپایپ و رزوه اتصالات فلزی باید از ابزاری چون مغزی و تبدیل ها استفاده کرد. مغزی و تبدیل می توانند مانند به عنوان یک واسط ارتباط بین مهره ماسوره لوله های پلیمری و رزوه سیستم های فلزی را امکان پذیر سازند.

مسیر صحیح لوله کشی توکار بر روی دیوارها

در مسیر لوله کشی توکار هیچ گاه لوله ها را در مسیر افقی از روی دیوار عبور ندهید. مسیرهای افقی را تنها می توانید از کف عبور داده و درست زیر شیر آلات ساختمان به اتصالات نصب شده در دیوار وصل کنید.

اتصال لوله کشی توکار به سیستم گرمایشی

برای اتصال لوله های توکار به سیستم های گرمایشی مانند آبگرمکن و پکیج ذکر این نکته الزامی است که تحت هیچ شرایطی اتصال مستقیم لوله های آب پلیمری با خروجی آبگرمکن صحیح نیست. این مساله چه در مورد آبگرمکن های ایستاده و چه در مورد آبگرمکن های دیواری صادق می باشد.

برای رفع این مشکل یک واسط فلزی بین خروجی آبگرمکن و انتهای لوله پلیمری قرار می دهند.این واسط در واقع یک لوله فلزی استاندارد با طول 46 سانتیمتر است. برای اتصال لوله های پلیمری به پکیج های جدید کندانسینگ لول نیازی به نصب واسط نیست زیرا در ساختار این پکیج ها لوله ای تعبیه شده که نقش این واسط را بازی می کند.

خطرات ناشی از اعمال وزن و فشار زیاد بر روی لوله های پلیمری

لوله کشی توکار باید به گونه ای اجرا شود که حداقل فشار بر آن وارد شده و هیچ وزن اضافی بر روی آن نباشد. در صورت عدم رعایت این نکته خطر ترک خوردن و شکستگی لوله ها بسیار بالا خواهد بود. برای پیشگری از این این مساله شیرهای اصلی و فرعی واحدها، شیرآلات بهداشتی، کلکتورها و … را به گونه ای نصب نمایید که وزن آنها بر روی لوله های توکار نیفتد. برای محافظت از لوله های توکار توصیه می شود که از صفحات نصب مخصوص در این لوله کشی استفاده شود تا وزن و فشارهای احتمالی کنترل شود. این کار برای محافظت از لوله های توکار در برابر ضربات احتمالی و وزن و فشارهای اضافی حیاتی است.

محافظت از لوله های توکار در فصل زمستان

لوله های توکار و دفن شده در زمین در فضل زمستان در معرض آسیب هستند. برای جلوگیری از آسیب و یخ زدگی لوله های توکار در فصل زمستان باید با اجرای راهکارهای حفاظتی از یخ زدگی و ترکیدگی احتمالی لوله های پوشانده نشده جلوگیری کرد. برای این کار لوله کش باید پس از اجرای سیستم لوله کشی و انجام تست لازم، باید آب کل سیستم را تخلیه کند یا از آب نمک با غلظت معینی استفاده کند. این کار موجب می شود خطر یخ زدگی در فضل زمستان لوله ها را تهدید نکند. این آب باید هنگام نصب تجهیزات و شیرآلات بایستی از سیستم خارج کاملا خارج کرد.

لوله کشی آب به صورت زیرسقفی

اگر می خواهید لوله کشی توکار در سقف کاذب و به صورت زیر سقفی اجرا شود باید هنگام خروج لوله پلیمری از سقف کاذب و اتصال آن به تجهیزات بهداشتی محل تقاطع دیوار را که مسیری عمودی باشد برای ادامه لوله کشی انتخاب کرد. در واقع نمی توان وسایل رفاهی و تجهیزات تزیینی را در کنج دیوار نصب نمود اما در صورتی که وسایل مورد نظر را در دیگر بخش های دیوار نصب کنیم آسیبی به لوله های دفن شده در دیوار نمی رسد.

لزوم عایق کاری لوله های توکار

عایقکاری لوله های توکار اعم از لوله های آب گرم یا سرد در پیشگیری از آسیب های احتمالی امری ضروری است. برای این کار استانداردهای بین المللی وجود دارد که رعایت آنها در لوله کشی توکار انواع لوله های غیرپلیمری و پلیمری مهم است. پیش از انجام عایق کاری باید لوله ها را کاملا تمیز کنید تا هیچ جسم خارجی بر روی سطح آنها نباشد. در صورت نیاز لوله ها را پیش از عایق کاری رنگ آمیزی می کنند.