لوله کشی آب و فاضلاب باید مطابق با استانداردهایی خاص انجام شود تا پس از اجرای آن مشکلی در انتقال فاضلاب به بیرون از ساختمان به وجود نیاید. برای انتقال فضولات به بیرون از ساختمان باید لوله کشی انجام شود و نباید در طول مسیر این لوله کشی هیچگونه نشتی وجود داشته باشد.
لوله کشی سیستم فاضلاب
لوله کشی آب و فاضلاب یکی از بخش های ضروری در تأسیسات ساختمان است و لوله کشی مهم ترین بخش این سیستم است. این لوله کشی ها که فاضلاب ساختمان را به بیرون و به سمت چاه فاضلاب هدایت می کند باید به گونه ای اجرا شوند که در هیچ بخشی از آن نشتی وجود نداشته باشد.
بنابراین پس از انجام لوله کشی فاضلاب و پیش از بازگشایی آن باید ابتدا لوله های فاضلاب را تست نموده و در صورت نشتی یابی و ترکیدگی لوله تعمیرات لازم را انجام داد. در صورت وجود ایراد و خرابی در لوله کشی فاضلاب بدون شک متحمل هزینه های بیشتری برای تعمیر آن خواهید شد که برای پیشگیری از این مساله بهترین راهکار طراحی لوله کشی ساختمان پیش از اجرای آن است.
اهمیت رعایت شیب مناسب در لوله های فاضلاب
لوله های فاضلاب باید به گونه ای نصب شوند که شیب مناسبی برای انتقال فضولات از ساختمان داشته باشند. در غیر این صورت فضولات در لوله های فاضلاب باقی مانده و مسیر انتقال در لوله ها دچار گرفتگی می شود. عدم شیب مناسب در نصب لوله ها موجب گرفتگی لوله ها، بالا زدن فاضلاب و ایجاد بوی نامطبوعی در خانه می شود که تحمل آن برای ساکنین خانه بسیار سخت خواهد شد. اغلب اوقات بوی بد و نامطبوع فاضلاب ناشی از همین عدم شیب مناسب در نصب لوله هاست. برای پیشگیری از این مساله سطح مورد نظر برای لوله کشی باید کوتاه و شیب دار باشد.
روشهای لوله کشی فاضلاب
برای لوله کشی آب و فاضلاب دو روش کلی وجود دارد. روش اول روش لوله کشی در کف و روش دوم روش لوله کشی از زیر سقف می باشد که در ادامه این مطلب هر دو این روشها، نحوه اجرا و مزایا و معایب هر یک را شرح داده ایم.
روش اول: لوله کشی در کف
این روش یک روش قدیمی برای لوله کشی فاضلاب است که در حال حاضر استفاده چندانی ندارد. در این روش باید لوله کشی روی سطحی که با مصالح پوشیده شده اجرا شود. این روش در صورت عدم اجرای صحیح دردسرهای بزرگی برای شما درست می کند زیرا رفع کوچک ترین ایراد در این روش سخت بوده و هزینه زیادی برای شما به دنبال خواهد داشت.
روش دوم: لوله کشی از زیر سقف
در سال های اخیر این روش لوله کشی بسیار رایج شده که در هنگام اجرای آن سر لوله ها را به مکان مشخصی هدایت می کنند. در این روش و روش قبل باید پیش از هر چیز به شیب بندی مناسب لوله ها توجه کرد تا فاضلاب بدون برگشت به مکان اصلی روانه و تخلیه شود. برای انتقال سریعتر و بهتر فاضلاب باید کوتاه ترین مسیر را در لوله کشی انتخاب کرد.
شیب استاندارد برای لوله های فاضلاب
شیب بندی مناسب برای هر ساختمان متفاوت بوده و به نوع ساختمان و وضعیت محیط بستگی دارد که این شیب باید برای تمام لوله ها یکسان باشد. به طور کلی شیب استاندارد برای لوله های فاضلاب حدودا 2 درصد می باشد.عدم رعایت شیب بندی استاندارد در لوله ها منجر به اشکال در حرکت فاضلاب در لوله ها می شود. شیب کم لوله ها موجب رکود مواد فاضلاب و شیب بیش از حد لوله ها نیز موجب حرکت سریعتر مایعات به سمت بیرون و ماندن مواد جامد در لوله ها می شود. بنابراین شیب دو درصد باید برای تمام لوله کشی های فاضلاب رعایت شود تا سیستم فاضلاب تخلیه فضولات را انجام دهد.
نصب لوله های فاضلاب با شیب بندی مناسب
شیب بندی 2 درصد لوله های افقی در لوله کشی فاضلاب بسیار مهم بوده و برای اعمال این شیب بندی باید انتهای دو سر لوله با دو درصد اختلاف ارتفاع نصب شوند. شیب بندی لوله کمتر از دو درصد و بیش از 7 درصد بدون شک موجب اشکال در تخلیه فضولات به بیرون از ساختمان خواهد شد. لوله ها و اتصالات مورد استفاده در لوله کشی فاضلاب باید در تمام طول مسیر قطر یکسانی داشته و درجه اتصالات میز باید استاندارد و حدودا 45 درجه باشد.
نحوه محاسبه شیب لوله های فاضلاب
شیب بندی لوله ها باید به گونه ای باشد که مواد موجود در آن با سرعت هفتاد سانتی متر در ثانیه حرکت کنند. شیب بندی دو درصد می تواند این سرعت لازم را برای جریان فاضلاب ایجاد کند. برای ایجاد این شیب بندی دو درصد دو روش کلی مورد استفاده قرار می گیرد. در روش اول میزان شیب با ترازهای بنایی اندازه گیری می شود و لوله کش با استفاده از تراز شیب بخش های مختلف را اندازه گیری کند. در روش دوم لوله کش اندازه گیری کف با روی لوله را انجام می دهد که نسبت به روش اول دقتش خیلی کم است و توصیه نمی شود.
اهمیت نصب صحیح سیفون در عملکرد سیستم فاضلاب
سیفون توالت به طور مستقیم با لوله کشی فاضلاب اتصال دارد اما برای پیشگیری از ورود بوی بد فاضلاب به درون ساختمان همیشه مقداری آب را درون خود ذخیره می کند. توالت های فرنگی خودشان سیفون دارند اما برای توالت های معمولی سیفون باید نصب شود. توالت فرنگی ها بر روی کف زمین قرارگرفته و سیفون آنها صاف است اما سرریز توالت به دو زانو 45 درجه با شیب دو درصد متصل است. برای توالت های معمولی باید سیفون شیب زیادی نداشته باشد تا مواد جامد به لوله تخلیه شوند.
نتیجه گیری
به طور کلی شیب بندی مناسب برای لوله کشی آب و فاضلاب مهم ترین عامل در عملکرد صحیح و بدون نقص سیستم لوله کشی فاضلاب است. شیب لوله کشی فاضلاب باید در تمام مسیر ساختمان از یک درجه کمتر و از سه درجه بیشتر نباشد تا جریان آب و فضولات با سرعت مناسب و بدون مشکل به بیرون از ساختمان و به سمت چاه فاضلاب هدایت و تخلیه شود.