پرورش گیاه کوشیا

آفات و بیماریها

گیاهچه کوشیا حساس به بوته میری است. بیماری در اثر فعالیت قارچ Pythium ایجاد می شود. آثار بیماری بعد از سبز شدن ظاهر می شود. در اثر این بیماری تغییر رنگ برگها و بوته میری و در نهایت مرگ گیاهچه مشاهده می شود. لکه برگی هنگامی که گیاهچه کوشیا 5 - 7 سانتیمتر است مشاهده می شود. البته آزمایشاتی در کشور انجام شده و در مزارع کاشت گیاه کوشیا بیماری مشاهده نشد.

کوشیا به آفات و به ویژه ملخ ها مقاوم است و تاکنون آفات و بیماری بر روی این گیاه در ایران مشاهده نشده است. مرحله گلدهی در کاشت تابستانه گیاه کوشیا در استان گلستان جمعیت بالایی از کفشدوزکی با اسم علمی Bulaea lichatschovi مشاهده شد که از نوع نادر کفشدوزک هایی است که از گرده گل خانواده کنوپادیاسه تغذیه می کند.

نیاز کودی
در عملیات کاشت گیاه کوشیا به طور متوسط به 50 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص ( 110 کیلوگرم اوره) و 20 کیلوگرم در هکتار سوپر فسفات تریپل (معادل 43 کیلوگرم در هکتار) نیاز دارد. از آنجایی که این گیاه از خانواده گیاهان لگومینه نیست مصرف کود نیتروژن موجب بهبود میزان پروتئین علوفه تولیدی می شود. مصرف نیتروژن بیشتر از نیاز کوشیا نیز موجب تجمع نیترات و اکسالات و در نهایت مسمومیت دام می شود. میزان پروتئین کوشیا به طور متوسط 20 درصد است. تغییر رنگ برگها مهم ترین مشخصه کمبود نیتروژن در این گیاه است. کاربرد کود زمانی که کاشت به طور متوالی در طی چند سال در یک زمین انجام می شود ضروری است زیرا 8 تن در هکتار ماده خشک این گیاه با 12/5 درصد پروتئین موجب جذب 160 کیلوگرم نیتروژن در هکتار می شود. افزایش کود نیتروژن موجب افزایش میزان اکسالات در گیاه می شود بنابراین استفاده از کود نیتروژن در این گیاه باید با دقت بیشتری انجام شود.

نیاز آبی و کارایی مصرف آب
کارایی مصرف آب در کوشیا سه برابر یونجه است. کوشیا برای تولید حداکثر زیست توده و بذر در منطقه بیرجند و مشهد به 830 میلیمتر تا پایان دوره رشد و در استان گلستان 300 میلیمتر آب تا مرحله برداشت علوفه در کاشت بهاره گیاه کوشیا نیاز دارد. در کشت تابستانه 228 میلیمتر آب تا زمان برداشت علوفه نیاز داشته است. ضریب گیاهی کوشیا در بیرجند 1/2 و در گلستان در کشت بهاره 0/6 گزارش شده است. افزایش دوره آبیاری از 7 به 14 روز موجب کاهش 25 درصد در تولید ماده خشک در بیرجند شد در حالی که در مشهد اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. تامین 80 درصد نیاز آبی این گیاه در مناطق خشک تأثیر زیادی بر کاهش تولید ماده خشک ندارد. در استان گلستان حتی تامین 50 درصد نیاز آبی برای این گیاه کافی بود. در واقع، اعمال روش کم آبیاری در تیمارهای مختلف غیر شور تا شوری 21 دسی زیمنس برمتر مطلوبتر بوده ولی در شوری های بالاتر باید 100 درصد آب مورد نیاز گیاه تامین شود.

میزان تولید

کوشیا یک گیاه روز کوتاه است و در طول روز کمتر از حد آستانه شروع به گلدهی می کند. در مطالعات مزرعه ای در داکوتای شمالی حد بحرانی طول روز برای گلدهی 13 توده کوشیای مورد بررسی، بین 13 تا 15 ساعت گزارش شده است. با توجه شرایط آب و هوایی و تاریخ کاشت می تواند چند چین داشته باشد. چین اول خوش خوراک است و ارزش تغذیه ای بالایی دارد. برای رشد مجدد گیاه، باید محصول از 15 سانتیمتری سطح زمین برداشت شود.

کوشیا در استان گلستان در اواسط مرحله گلدهی در کاشت تابستانه (تیر ماه) و در شوری آب حدود 21 دسی زیمنس برمتر قادر به تولید 10 تن علوفه خشک در هکتار است و در کشت بهاره (اواسط فروردین) در شوری 21 دسی زیمنس بر متر 25 تن در هکتار علوفه خشک تولید می کند. در مشهد با کاشت گیاه کوشیا در اوایل خرداد ماه، می توان 9 تن در هکتار علوفه خشک تولید کرد، که قادر است در شوری 42 دسی زیمنس برمتر و کشت تابستانه 8 تن در هکتار ماده خشک تولید کند گرچه سوختگی ناشی از نمک در نوک برگها کاملا قابل مشاهده بود. بهترین زمان برداشت برای علوفه پایان مرحله غنچه دهی و ابتدای مرحله گلدهی است. در آزمایشاتی که در شمال و شمال شرق کشور انجام شده پتانسیل تولید بالایی نشان داده است. از آنجایی که طول فصل گرما در مناطق فلات مرکزی ایران و جنوب کشور بیشتر است، انتظار می رود در این مناطق تعداد چین بیشتری داشته باشد.