آماده سازی دانه های روغنی و روغن کشی

فرایند روغن کشی و تصفیه روغن
دانه های روغنی از هنگام برداشت تا به دست آمدن محصول نهایی مراحل مختلفی را پشت سر می گذارند. مراحل اولیه شامل جداسازی دانه از اضافات، پاک کردن دانه و آماده سازی دانه برای روغن کشی است که پس از این مراحل، روغن کشی از دانه انجام می شود. پس از طی این مراحل بر روی روغن خام به دست آمده مراحل مختلف تصفیه انجام می شود.

براساس تفاله خشک: تفاله توسط خشک کن خشک می شود سپس وارد خرد کن غلطکی می شود و به قطعات ریزی تبدیل می شود. مخلوط تفاله و هسته به سمت سینی لرزان ارسال شده و باعث جداسازی جزئی می شود و جداسازی نهایی به کمک دمنده انجام می گیرد.

انتخاب خشک کن: برای خشک کردن تفاله ها از روش مداوم استفاده می شود زیرا:

1. دستگاه کوچک تر است.
2. رطوبت محصول از یکنواختی بیشتری برخوردار است.
3. هزینه خشک کردن بر واحد محصول کم است. از بین خشک کن های مداوم، خشک کن دوار غیر مستقیم را انتخاب می کنیم که جریان همسو یا ناهمسو باشد. با توجه به اینکه تفاله به مصرف خوراک دام یا طیور می رسد و حفظ خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آن ضروری است لذا جریان همسو برای عملیات خشک کردن انتخاب می شود.

آماده سازی دانه های روغنی
شامل قسمتهای توزین، تمیز کردن، خرد کردن و واجد شرایط کردن دانه ها برای روغن کشی (پختن) و پرک کردن (فیلک کردن) است. اعمال خشک کردن و پوست گیری نیز می تواند برحسب فرآیند و دانه ای که روغن کشی می شود به این مراحل اضافه می شود.

1. تمیز کردن: چون هسته انگور از ضایعات کارخانجات آب انگور گیری به دست می آید نیازی به این مرحله (جداکردن خار و خاشاک و …) نیست.

2. خردکردن هسته: پس از جداسازی هسته مرحله خردکردن انجام می شود. بهترین راندمان و کیفیت روغن کشی زمانی به دست می آید که از دانه بندی با مش 20 انجام شود. آزمایشات روغن کشی با استفاده از دستگاه سوکسله و حلال 40٦-AW براساس 1٦7,AoAc10 صورت گیرد.

3. عمل پختن: برای سهولت در آزاد شدن چربی در فرایند پرس مکانیکی عمل حرارت دادن بکار برده می شود. رطوبت نقش مهمی در واکنش پختن دارد و بدون رطوبت کافی عمل پختن بخوبی انجام نمی شود. آب یا بخار یا هردو معمولا برای افزودن رطوبت مصرف می شود. دستگاه های معمول برای پختن دانه های روغنی، دیگهای پخت استوانه ای عمودی یا افقی است.

فرایند پختن شامل دو مرحله پختن مرطوب و سپس خشک کردن (تا حد رطوبت 3 درصد) است. در دستگاههای عمودی (دودکش مانند) دانه ها در یک مخزن پخته و خشک می شوند. دستگاه های افقی برای پختن بوده و خشک کردن فقط در تانک افقی جداگانه انجام می شود.

مزیت دستگاه های افقی پخت بر دستگاه عمودی این است که در دیگهای افقی ماده خام به سرعت به درجه حرارت مورد نظر می رسد در حالی که در دیگهای دودکشی زمان بیشتری لازم است. آنزیم ها مدتی فعالیت داشته و این امر سبب افت کیفیت روغن هسته انگور و کاهش ارزش غذایی کنجاله می شود یا موادی آزاد کند که کاتالیست هیدروژناسیون را غیر فعال کند.

اگر آنزیم ها در ماده وجود داشته ویا به دلایلی دستیابی به زمان کافی برای نگهداری در دستگاه پخت میسر نباشد، استفاده از دو دیگ افقی که به طور ردیفی قبل از خشک کن قرار گرفته اند، می تواند مفید باشد. در دیگهای افقی امکان اینکه قدری از ماده خام بتواند به سرعت به سمت انتهای تخلیه دستگاه حرکت کرده و قبل از پختن کامل از دستگاه خارج شود، وجود دارد.