تولید نهال فندق
بذور فندق برای جوانه زنی باید یک دوره سرما را به عنوان زمستانه شدن یا "استراتیفیکاسیون" جهت شکستن حالت دورمانسی طی کنند. بذور فندق نسبت به بیماری های قارچی حساس هستند لذا باید در شرایط حائز زهکش قرار گیرند تا بخوبی بقاء یابند. مراحل تولید نهال بذری فندق بشرح زیر هستند:
- میوه های فندق را در اواخر تابستان پس از اینکه پوسته آنها سفت شد و به رنگ قهوه ای متمایل به قرمز در آمد، جمع آوری می کنند. جمع آوری میوه ها جهت کاشتن از درختان بر جمع آوری آنها از سطح زمین اولویت دارد. از کاشت دانه های خسارت دیده و دارای نشانه های پوسیدگی بپرهیزید.
- اطراف میوه های فندق را با سوهان نرم بسائید تا استحکام پوسته ضخیم خارجی تضعیف گردد و جوانه زنی تسهیل شود ولیکن نباید به دانه ها آسیب وارد آید.
- میوه های فندق را به مدت 24 ساعت در یک سطل حاوی آب سرد قرار دهید. تمامی فندق هایی را که در سطح آب قرار می گیرند، جدا سازید و بدور اندازید زیرا احتمالاً جوانه نخواهند زد. سطل را در پایان مدت مزبور از آب تخلیه نمائید و فندق های مغروق را برای کاشت اختصاص دهید.
- میوه های درخت فندق را به طور جداگانه در گلدان های حاوی مخلوطی از شن و کمپوست بکارید. بذور را در عمق 2 - 1 اینچ قرار دهید و به عبارتی عمق کاشت را معادل دو برابر قطر بذور انتخاب نمائید.
- گلدان ها را در شرایط 40 - 32 درجه فارنهایت نظیر: داخل سردخانه، یخچال یا جنب دیواره شمالی در سراسر زمستان قرار دهید.
- بدین ترتیب بذور باید به مدت 4 - 2 ماه تحت شرایط خنک واقع شوند. هرگاه احساس کردید که خاک سطح گلدان به ضخامت 1/2 اینچ خشک گردیده است، نسبت به مرطوب نمودن آن اقدام ورزید. هیچ گاه اجازه ندهید که خاک گلدان کاملاً خشک شود زیرا بذور فندق مجدداً به حالت دورمانسی می روند و جوانه زنی با مشکل همراه می گردد.
- گلدان ها را پس از سپری ساختن دوره "استراتیفیکاسیون" به شرایط گرم و روشن منتقل سازید و شرایط نیمه سایه را برای بهترین حالت سبزشدن برایشان مهیا گردانید. بهتر است دمای روزانه در حدود 80 درجه فارنهایت و دمای شبانه حدود 70 درجه فارنهایت تنظیم شود.
- میزان رطوبت خاک بستر را حداقل روزی یکبار وارسی کنید تا مشکلی از نظر کمبود رطوبت جهت جوانه زدن بذور ایجاد نگردد. با خشک شدن لایه سطحی خاک نسبت به آبیاری مکفی اهتمام ورزید و هیچ گاه اجازه ندهید که خاک بستر کاملاً خشک شود.
- سبزشدن بذور فندق را به مدت 30 روز تحت نظر بگیرید. گیاهچه ها را یک هفته پس از سبزشدن در معرض جریان آرام هوا قرار دهید و شرایط نیم سایه را حفظ کنید.
- گیاهچه ها را در اوایل پائیز برای مدت 2 هفته در معرض تابش مستقیم خورشید قرار دهید سپس در بستری با PH خنثی تا نیمه اسیدی حائز رطوبت کافی غرس نمائید.
برداشت محصول
میوه های این درخت در طی ماههای تابستان بالغ می گردند به طوریکه ضمن آن از رنگ سبز به رنگ فندقی می گرایند. برداشت فندق در اواخر تابستان تا اوایل پائیز و زمانی انجام می پذیرد که برگ ها و خوشه های خاردار میوه شروع به قهوه ای شدن نمایند. میوه ها را هر ساله با کمک دست و یا ماشین آلات لرزاننده پس از رسیدن برداشت می کنند زیرا متعاقباً با ریزش میوه ها و برگ هایش مواجه می شوند. بدین دلیل بسیاری از باغداران به جای استفاده از دستگاه های لرزاننده ترجیح می دهند که میوه های فندق به صورت طبیعی بر سطح زمین بریزند سپس به راحتی جمع آوری گردند.
برای برداشت و جمع آوری میوه های فندق از دستگاه های زیر بهره می جویند:
- جارو کننده که میوه ها را در مرکز ردیف های درخت فندق جمع آوری می نماید.
- برداشت کننده که میوه ها را از مواد زائد جدا می سازد.
- گاری حمل محصول که میوه ها از برداشت کننده به داخل آن ریخته می شوند.
- جمع کننده چنگکی که میوه ها را از گاری حمل به داخل خشک کن می ریزد.
- خشک کن میوه ها که محصول را تا حد مطلوب خشک می کند.
در شیوه جمع آوری میوه ها پس از ریزش طبیعی آنها ممکن است محصول را در طی سه مرحله انجام دهند که بستگی به مقدار محصول درختان و شدت ریزش میوه ها در اثر وقایع اقلیمی دارد. ماشین های برداشت در صورت وقوع بارندگی و یا وجود مواد زائد زیاد بر سطح زمین دچار مشکل خواهند شد. متصدیان دستگاه های برداشت در حین کار در باغاتی که از سطح خاک خشک برخوردارند و در آنجا تولید غبار صورت می پذیرد، باید از ماسک بهره گیرند. پوسته خارجی میوه های فندق را از دانه ها جدا می سازند درحالی که پوسته مزبور در بسیاری از مواقع در زمان بلوغ میوه ها به صورت طبیعی جدا می گردد. هر درخت جوان به طور متوسط 5 کوآرت (کوآرت معادل 1/14 لیتر) محصول در سال تولید می کند. میوه های فندق را پس از آنکه با دست یا ماشین آلات برداشت کردند با طی مراحل زیر به بازار مصرف منتقل می کنند: شستن، خشک کردن، درجه بندی بر اساس اندازه، بسته بندی.
