تولید جهانی فندق

درخت فندق اصولاً به فرم درختچه ای رشد می کند، در آمریکا به حالت درختی و به ارتفاع تا 15 فوت پرورش می یابند. باردهی درخت فندق پس از 4 سال آغاز می گردد، در 6 سالگی به مرحله تولید تجاری می رسند و این وضعیت را تا بیش از 40 سال حفظ می کنند. گل های فندق در زمستان باز می شوند و با کمک باد دگرگرده افشانی می گردند. آنها شرایط اقلیمی تابستان های گرم را می پسندند به طوریکه ماه های گرم سال حداقل 6 ماه بطول انجامند. گیاه فندق تا دمای 16 درجه فارنهایت را متحل می باشد. از درختان فندق علاوه بر احداث باغات میوه آجیلی به عنوان ردیف های پرچین و درخچه های زینتی نیز بهره می گیرند.

مشخصات گیاهشناسی

فندق از جمله میوه های آجیلی محسوب می گردد. درخت بالغ تا ارتفاع 15 فوت و پهنای 10 فوت رشد می کند و در حالت طبیعی دارای عادت رشد درختچه ای با چندین ساقه است درحالی که گیاه فندق در آمریکا به صورت تک ساقه با تنه ای نسبتاً قطور به ارتفاع بیش از 5 متر پرورش می یابد و برای مکانیزاسیون باغبانی مناسب تر است. همچنین دارای برگ های ساده و مدور با حواشی مضرس دوبل بوده و از نوع یک پایه با گل های تک جنسی است به طوریکه گل های نر به رنگ زرد کمرنگ به طول 12 - 5 سانتی متر دارد و گل های ماده آن بسیار کوچک به رنگ قرمز روشن با طول 3 - 1 میلی متر که تقریباً در جوار جوانه های رویشی گیاه پنهان هستند.

گرده های درخت فندق در اواخر زمستان تا اوایل بهار آزاد می گردد و آلرژی زا هست. باد موجب انتقال گرده ها از گل های نر تک جنسی به گل های ماده کوچک و قرمز رنگ می شوند تا گرده افشانی وقوع یابد. گل های فندق پس از گرده افشانی بحالت غیر فعال تا بهار آتی باقی می مانند و مرحله باروری با گرم شدن هوا تکمیل می گردد. سپس میوه های آجیلی نمو می یابند. تمامی واریته های فندق جهت تولید میوه نیازمند دگرگشنی هستند لذا کاشت حداقل دو گونه از آنها در همسایگی یکدیگر ضرورت می یابد. میوه های فندق حدوداً 8 - 7 ماه پس از گرده افشانی بالغ می گردند سپس ریزش می یابند.

هر میوه فندق با پوسته چوبی موسوم به " cob " تقریباً کروی تا تخم مرغی شکل به طول 2/5 - 1 سانتیمتر و قطر 2 - 1 سانتیمتر است و بدین ترتیب طول آن تقریباً دو برابر عرض آن می باشد. هر میوه تازه درخت فندق توسط لایه ای برگ مانند موسوم به "انولوکر" یا پوشش یافته است که ممکن است قسمتی تا سراسر دانه را فرا گیرد. شکل "انولوکر" و عادت رشد در گونه های مختلف آن متفاوتند. پوسته چوبی میوه آن نسبتاً صاف است و بر روی یک لایه فیبری قهوه ای تلخ مزه قرار دارد. دانه های آن دارای پوسته نازکی به رنگ قهوه ای تیره است که اغلب قبل از مصرف زدوده می شود. مغز میوه خوراکی است و به صورت های خام و برشته مصرف می گردد و یا به شکل آرد در تهیه غذاها بکار می رود. از مغز آن گاهاً همچون میوه های شاه بلوط و بلوط یا مازو جهت تعلیف دام ها بهره می گیرند.

تولید جهانی فندق

کشورهای: جمهوری آذربایجان، ایتالیا، یونان، قبرس، گرجستان، اسپانیا، انگلستان، کانادا و آمریکا از عمده ترین مراکز پرورش درخت فندق جهان بشمار می آیند و در سطح تجاری در ترکیه تولید می کنند به طوریکه کشور مذکور با تولید سالانه 689 - 625 هزار تن به عنوان بزرگ ترین تولیدکننده فندق جهان یعنی معادل 75 درصد کل این محصول محسوب می گردد. همچنین در دره پنجاب هند نیز رشد می کند که با نام "تانگی" شناخته می شوند.

ارقام مختلف فندق

ارقام مختلف فندق را از جهات زیر دسته بندی می کنند:

1. اندازه میوه
2. میوه بستن زودهنگام یا "زود میوه"
3. میوه بستن دیرهنگام یا "دیر میوه"
4. گرده دهنده ها
5. خصوصیات کیفی

به طور مثال واریته " Duchilly " که در منطقه واشنگتن پرورش می یابد، دارای پوسته چوبی نازک تر و تلخی کمتری است و مغز آن شیرینی بیشتری نسبت به سایر ارقام دارد. همچنین ارقام فندق را به شرح زیر دسته بندی کرده اند:

1. فندق های معمولی
2. فندق های آمریکائی
3. ارقام هیبرید که حد واسط دو رقم مذکور هستند