ثمردهی و برداشت میوه کاکائو

دوره ثمردهی کاکائو
درخت کاکائو به طور معمول در نواحی نزدیک استوا رشد می کند ولیکن آنها را در مناطق دورتر نظیر نواحی جنوبی مکزیک نیز می توان یافت. این گیاه نیازمند شرایط سایه، بارانی و ارتفاعات کمتر از 1000 فوت از سطح دریاهای آزاد است. کشاورزانی که به پرورش مبادرت می ورزند، باید آنها را از تابش مستقیم نور خورشید و وزش شدید بادها مصون دارند. این گیاه قادر به بقاء در شرایط خشک نیست.

آنها پس از رشد کافی در شرایط سایه می توانند بدون آسیب دیدن در خارج از مناطق جنگلی رشد یابند. ارتفاع آن به 25 - 15 فوت می رسد درحالی که ارقام وحشی از ارتفاع 60 فوت و بیشتر برخوردار می گردند. میوه هایش از نوع غلافدار هستند و از سال پنجم زندگی آنها آشکار می گردند درحالی که برخی ارقام ممکن است به میوه دهی زودتر اقدام نمایند.

هر درخت می تواند برای چندین دهه به تولید میوه ادامه دهد. اوج تولید درخت کاکائو حدوداً 10 سال پس از اولین میوه دهی است. میوه دهی اقتصادی از تاریخ اوج میوه دهی به مدت 13 - 12 سال تداوم می یابد، پتانسیل سن آن نیازمند تفکر و تعمق است به طوریکه درختان منفردی با سن بیش از 200 سال نیز دیده شده اند. تاکنون هیچکس قادر به تعیین سن دقیق گونه های مختلف آن نشده است.

برخی سن 25 سال را برای بازده اقتصادی این درخت تعیین می کنند. آنها توصیه به جایگزینی درختان مسن با سن بیش از 25 سال با درختان جوان تر می نمایند که در تمامی طول سال به تولید میوه می پردازند که آنها را به صورت فصلی برداشت می کنند. میوه ها به صورت های گوناگون و متنوع دیده می شوند زیرا دگرگرده افشانی (cross-pollinate) در گیاه کاکائو رایج است.

انواع میوه های کاکائو

کلیه دانه های کاکائوی بازارهای عمده تجاری دنیا را در 2 گروه قرار می دهند:

1. گروه معطر یا عالی
2. گروه معمولی یا عادی

به طورکلی دانه های عالی یا معطر کاکائو از درختان واریته "کریولو" و "ترینیتاریو" به دست می آیند درحالی که دانه های معمولی یا عادی را از درختان واریته "فوراسترو" حاصل می آورند. البته استثنائاتی نیز در این رابطه وجود دارند. مثلاً: واریته " در کشور اکوادور که در زمره "فوراسترو" قرار دارد نیز به تولید دانه های عالی یا معطر می پردازد.

متقابلاً دانه های کاکائوی کشور کامرون که از واریته "ترینیتاریو" حاصل می شوند، تولید پودر قرمز رنگی می نمایند که آن را در زمره دانه های معمولی قرار می دهد. سهم دانه های عالی و معطر از کل تولید سالانه کاکائو در جهان حدوداً 5 درصد است. این موضوع بیان کننده آن است که عمده فعالیت های توسعه تولیدات کاکائو در جهان طی 5 دهه اخیر بر محوریت کاکائوهای معمولی استوار بوده اند.

برداشت میوه های کاکائو
شغل جمع آوری میوه های کاکائو به هیچوجه آسان تلقی نمی گردد. درخت کاکائو بسیار شکننده بوده و از ریشه های سطحی برخوردار است لذا صعود کارگران از شاخه های درختان به منظور برداشت محصول بر احتمال خسارتزدگی آنها خواهد افزود.

کارگران "قیچی دسته بلند" موسوم به "tumbador" را که به شکل یک محفظه دستکش مانند مجهز به یک چاقوی فلزی است و در انتهای یک دسته بلند نصب می باشد، بکار می گیرند تا میوه ها را بدون آسیب رسانی به درختان و پوست تنه آنان بچینند. همچنین از کاردهای دراز موسوم به " machete " برای برداشت میوه هایی که در ارتفاع کمتری بر تنه درختان می رویند، استفاده می گردد.

کارگران به واسطه آموزش و تجربیات بصری می آموزند که کدامیک از میوه های درخت کاکائو بخوبی رسیده اند و آماده برداشت می باشند. میوه های رسیده در تمامی فصول سال ملاحظه می گردند زیرا فصل رشد در مناطق گرمسیری به واسطه پراکنش مناسب بارندگی و تعدیل دما به صورت 12 ماهه است.

برداشت اصلی بستگی به موقعیت ها معمولاً پس از گذشت چند ماه از سال صورت می پذیرد و برداشت فرعی چند ماه بعد از آن انجام می گیرد. تفاوت های اقلیمی موجب تنوع گسترده ای در زمان برداشت شده اند گواینکه در هر موقعیت اقلیمی نیز با نوساناتی در زمان برداشت از یک سال تا سال بعد مواجه می گردند.