اهمیت اقتصادی توسعه صادرات چیپس میوه جات (میوه جات خشک شده)، توزیع نامناسب منابع غذایی و انواع محصولات کشاورزی و فصلی و منطقه ای بودن تولید بسیاری از محصولات در جهان از جمله دلایل اهمیت خشک کردن میوه جات می باشد.
همچنین نیاز بیش از حد بعضی از کشورها به اینگونه محصولات به دلیل شرایط خاص اقلیمی آنها و همچنین هزینه بالای حمل و نقل سبزیجات و میوه جات تازه و محدود بودن زمان نگهداری آنها دلایل دیگر این امر و بیانگر اهمیت این محصول در دنیای امروز است.
معرفی محصول
به طور کلی چیپس میوه جات به میوه هایی گفته می شود که قسمت خوراکی آن پس رسیدن به گونه طبیعی رطوبت فراوانی دارد و بخش اعظم این رطوبت با خشک کردن به شیوه های گوناگون برای افزایش عمر نگهداری یا کاربردهای دیگر، از میوه ها گرفته می شود.
خشک کردن میوه جات یکی از روشهای جلوگیری از فساد میکروبی آنهاست. در این روش در اثر کاهش میزان رطوبت، امکان فساد میکروبی بسیار کم می شود و سرعت دیگر واکنشهای مضر نیز به مقدار قابل توجهی کم می شود.
خشک کردن ضمن اینکه روی محصول اثر حفاظتی دارد وزن و حجم آن را نیز به میزان چشمگیری کاهش می دهد، در نتیجه از هزینه های حمل و نقل و ذخیره سازی می کاهد. در ضمن خشک کردن در برخی موارد باعث تولید فرآورده هایی می شود که مصرف آنها آسانتر است.
فرآیند تولید چیپس میوه جات
برای نگهداری مواد غذایی خشک کردن یکی از قدیمی ترین اکتشافات بشر است و امروزه نیز با اینکه روشهای دیگری توسعه یافته اند، اکثر میوه ها بدین طریق نگهداری می شوند. این روش بر این اصل ساده استوار است که میکرو ارگانیسمهای موجود در مواد غذایی خشک شده قادر به رشد نخواهند بود.
بدین معنی که این موجودات نمی توانند روی موادی که فعالیت آبی آنها زیر 0/6 است رشد کنند. برای تعیین مقاومت ماده خشک شده در برابر فساد، فعالیت آبی (نسبت فشار بخار آب محصول در یک محیط بسته به فشار بخار آب خالص در همان شرایط) عامل قابل اعتمادتری است تا مقدار آب موجود در محصول رابطه بین این دو عامل از محصولی تا محصول دیگر به طور قابل توجهی متغیر است.
این رابطه تا حد زیادی بستگی به مقدار و نوع مواد جامد قابل حل در محصول دارد. رسیدن به حدی پایین فعالیت آبی تا آنجا که از فساد میکروبیولوژیکی جلوگیری شود نسبتا آسان است ولی احتیاط های لازم قبل یا در حین خشک کردن محصول ضروری است، که در غیر این صورت تغییرات کلی در کیفیت آن به وجود می آید.
برای مثال محصولات خشک شده با روشهای سنتی که به عنوان دسته ای از مواد غذایی مورد استفاده هستند با حالت اولیه خود تشابه نسبتاٌ کمی دارند که این خود ناشی از شیوه خشک کردن آنهاست.
حال آنکه در روشهای صنعتی تولید چیپس میوه جات هدف از خشک کردن عبارت است از تولید محصول خشک شده ای که بعد از بازگردانی تا حد امکان شباهت زیادتری به حالت اولیه خود داشته باشد. مواد غذایی خشک شده در مقایسه با سایر مواد غذایی که به روشهای دیگر نگهداری شده اند مزیتهای خاصی دارند.
این مزایا شامل سبکی و کم حجم بودن محصول و بی نیازی از سردخانه جهت نگهداری آنهاست. در فرآیند تولید میوه جات خشک، قبل از اینکه میوه وارد مرحله خشک کردن شود نیاز به طی عملیات مقدماتی آماده سازی است.