دیود و کاربردها

دیود قطعه الکترونیکی است که جریان را از یک سمت گرفته و از سمت دیگر خارج می کند. N به معنی کاتد و P به معنی آند نام پایه های دیود است. دیود یک قطعه الکترونیکی نیمه هادی است که مهم ترین کارکرد آن عبور جریان الکتریسیته است که جلوی جریان مخالف را می گیرد.

مقدار جریانی که دیود را وادار به کار می کند را ولتاژ آستانه می گویند و به طور تقریبی بین 0.6 تا 0.7 ولت است. حال اگر ولتاژ بر عکس وارد شود به آن بایاس معکوس می گویند که در این حالت جریان عبور نمی کند ویا خیلی کم عبور می کند. نشتی جریان به وجود آمده نیرویی حدود چند میلی آمپر دارد که معمولا این مقدار را نادیده می گیرند چون اشکال یا ایرادی به وجود نمی آورد.

مقاومت در دیودها

اگر ولتاژ بر عکس، زیاد شود باعثسوختن دیود می شود و با سوخت دیود جریان در جهت مخالف عبور می کند که این رفتار را شکست ولتاژ می نامند. دیود ها نسبت به جریان الکتریکی از خود مقاومت ایجاد می کنند، این مقاومت ها به چند دسته تقسیم می شوند که در زیر به آن اشاره می کنیم.

مقاومت استاتیکی

• وقتی دیود در برابر جریان مستقیم مقاومت ایجاد می کند را مقاومت استاتیکی می گویند.

مقاومت دینامیکی

• دیود در برابر جریان متناوب (دنباله دار) از خود مقاومت نشان دهد را مقاومت دینامیکی می نامند.

مقاومت معادل

• سه نوع مقاومت وجود دارد که یکی در پایه N دیگری در پایه P و آخرین در پایه سوم R است که مجموع همه این هارا مقاومت معادل می نامند.

حال که تا مقداری با دیودها آشنا شدیم و متوجه نوع عملکرد و رفتار آن در مدارا آشنا شدیم در ادامه مقاله به انواع دیودها می پردازیم، طبیعا دیودها هم مانند تمام قطعات الکترونیک انواع گوناگونی دارند که هر کدام کارکرد مخصوص خودش را داراست.

انواع دیودها

دیود زنر ZENER

در دیود زنر ولتاژ ثابت است و تغییر در جریان، تأثیری روی دیود زنر نمی گذارد. نکته مهم دیگر این است که دیودهایی که در شکست معکوس یا بایاس معکوس استفاده می شوند را هم دیود زنر می گویند. در دیود زنر کاند (قطب مثبت) یعنی منبع ولتاژ و آند (قطب منفی) وصل می شود که کار دیود زنر در اصل تثبیت یا کنترل ولتاژ است.

دیود خازنی

وقتی پایه های N و P برعکس عمل کنند، بار الکتریکی آزاد می شود که این رفتار مثل رسانا عمل می کند، این رسانا مثل محافظ یا عایق عمل کرده که وظیفه دیود خازنی است.

دیود تونلی

تفاوت بین دیود تونلی با بقیه دیود ها در چگالی آنها است که نیمه رسانا بوده و در برابر ولتاژ معکوس و مستقیم مقاومت کمی نشان می دهد و ویژه گی آن اختلال کم، سرعت زیاد و مصرف کم است.

دیود نورآفشان

یک دیود نیمه رسانا است که به وسیله پایه ها نور تولید می کند که هر بار با آزاد شدن انرژی این اتفاق می افتد. دیود نورآفشان را امروزه برای نورهای قرمز، زرد و آبی تولید می کنند که در نمایشگرهای رقمی، عددی و یا حروفی نشان می دهدند، بیشتر استفاده این دیودها در صنایع مخابرات قابل مشاهده است.

دیود نوری

دیود نوری که یک قطعه نیمه هادی است که N و P را کنارهم می گذاریم و ولتاژی که بین آنها ایجاد می شود تقریبا 1 یا 2 وات است، در این حالت در محل برخورد ولتاژ نور کمی ایجاد می شود که با بستر بیشتر بین N و P شدت نور را بیشتر کرده که دیود جدیدی به وجود می آید به نام دیود نوری یا دیود LED

دیود گان

یک دیود نیمه هادی است که مقاومت منفی دارد که در فرکانس بالا عمل خواهد کرد که برای تولید موج ماکروویو است، دیود گان را در قوی تر کردن امواج رادیوی به کار می برند.

کاربرد دیودها

اصلی ترین کار دیود تبدیل جریان الکتریکی متناوب به جریان مستقیم است مانند آداپتورها، گیرنده های موج AM مثل رادیو که نقش نمایان کننده دارند. در موارد خاص وقتی دستگاه الکتریکی جریان مستقیم دارد برای جلوگیری از سوختن دستگاه از آن استفاده می کنند. که آن را در ابتدای جریان برق قرار می دهند که به آن دیود محافظ هم می گویند که از زنر استفاده می شود.

تست دیود

دیود ها به دو روش می توان تست کرد:

تست بوق در دیود

در حالی که دیود روی بورد است از آن تست بوق( تست اتصال کوتاه) بگیرید اگر صدای بوق(بازر) شنیده شد دیود خراب می باشد.

تست دیود با مولتی متر

در ابتدا دیود را از مدار جدا کنید. سلکتور مولتی متر را روی دیود قرار داده و پروب قرمز را به سر آند و پروب مشکی را به سر کاتد (سمت نوار سفید روی دیود) وصل کنید در این حالت مولتی متر مقداری را بر حسب ولت نشان می دهد. حال اگر جای پروب ها را عوض کرده و پروب مشکی را به آند و پروب قرمز را به کاتد دیود وصل کنید که باید مولتی متر مقدار بینهایت را به صورت OL نشان دهد یعنی دیود جریانی را در جهت عکس خود عبور نمی دهد.

نکات مهم برای خرید دیود

اول باید در نظر گرفت که وظیفه دیود چیست و قرار است در مدار دقیقا چیکار کند. دوم میزان قدرت جریان در مدار، سوم میزان ولت دیود و مشخص شدن آستانه ولتاژ و در آخر میزان نشتی دیود و بایاس آن. انتخاب اشتباه دیود و نصب آن می تواند باعث سوختن مدار و یا قطعه های الکتریکی نصب شده در آن شود که خسارت سنگینی به بار خواهد آمد. و در آخر می توانید برای خرید انواع دیود ها بر روی لینک فروشگاه قطعات الکترونیک کلیک کنید.