مراحل تصفیه روغن
صمغ گیری
هدف از عملیات صمغگیری جداسازی تقریباً کامل فسفاتیدها و سایر صمغها از روغن خام است. صمغها در حالت خشک (بدون آب) در روغن خام محلول هستند، اما بر اثر هیدارته شدن و جذب آن به صورت رسوباتی نامحلول در روغن ته نشین می شوند. فرآیند صمغگیری با اضافه کردن مواد شیمیایی نظیر اسید فسفریک تسریع می شود. اسید فسفریک سرعت هیدارته شدن صمغ ها را افزایش می دهد و زمان ته نشینی و جدا شدن آنها را کوتاهتر می کند. در طی عملیات صمغگیری باید به کمک میکسرهای مناسب زمان و فرصت کافی برای اختلاط آب، اسید فسفریک و روغن هسته خرما فراهم شود و سپس فسفاتیدهای هیدارته که سنگینتر از فاز روغنی هستند را توسط جدا کننده هایی که با مکانیسم نیروی گریز از مرکز کار می کنند می توان جداسازی نمود.
خنثی سازی
در طی دوران نگهداری هسته ها و میوه های روغنی از زمان برداشت تا زمان استحصال روغن بر اثر فعالیت آنزیم ها همچنین برخی میکرو ارگانیسم ها، چربی موجود در هسته با میوه هیدرولیز شده و به اسید چرب آزاد و گلیسرول تبدیل می شوند. این اسیدهای چرب آزاد در طی فرایند استخراج روغن هسته خرما به همراه روغن خام استحصال می شوند. در طی فرایند تصفیه لازم است که اسیدهای چرب آزاد از روغن خام جدا شوند که این فرایند که به خنثی سازی معروف است به دو صورت شیمیایی و فیزیکی قابل انجام است که نوع شیمیایی آن بیشتر متداول است.
فرآیند خنثی سازی شیمیایی
که شامل سه بخش است:
مخلوط کردن روغن با محلول قلیایی سود باعث تبدیل شدن اسیدهای چرب به نمک سدیم اسیدهای چرب که صابون نام دارد می شود. محلول صابون در آب از روغن سنگینتر است و لذا به وسیله جدا کننده های با مکانیسم گریز از مرکز از روغن جدا می شود. غلظت و میزان سود مصرفی در این مرحله بر روی کاهش رنگ روغن هسته خرما نیز مؤثر است و کمکی به فرایند بعدی تصفیه، یعنی بیرنگ کردن می باشد. محصول جانبی این قسمت صابون خام یا خلط صابون خواهد بود. در بخش دیگر از عملیات به منظور حذف باقیمانده صابون موجود در روغن لازم است آن را با آب گرم شستشو دهیم. در این بخش به کمک میکسرهای مناسب روغن با آب گرم مجاور می شود و بقایای صابون به فاز آبی منتقل می شود و به کمک جدا کننده های مخصوص صابون محلول در آب از روغن جدا می شود. در بخش نهایی باقیمانده رطوبت موجود در روغن که ناشی از عملیات صمغگیری، خنثی سازی و شستشو است از روغن حذف می شود. این کار در سیستم های خشک کن تحت خلاء انجام می پذیرد.
مراحل صمغ گیری و خنثی سازی
بیرنگ کردن
در این مرحله ترکیبات عامل رنگی به همراه برخی از ناخالصی های دیگر از روغن جدا می شوند. این فرایند اساساً یک عمل جذب فیزیکی است، که رنگ هسته ها از طریق جذب در یک جاذب که معمولاً خاک رنگ بری است از روغن جدا می شوند. عملیات رنگبری به دو صورت مداوم و غیرمداوم است. معمولاً این عملیات در مخازن تحت خلاء مجهز به همزن انجام میپذیرد. در پایان این عملیات مخلوط روغن و خاک رنگبر، به وسیله سیستم های فیلتر پرس صاف شده و خاک رنگبر از روغن هسته خرما جدا می شود.