روغن هسته خرما
هسته خرما حدوداً 10 درصد وزن کل خرما را تشکیل می دهد. هسته به عنوان ضایعات در بسیاری از کارگاه های فرآوری خرما نظیر تهیه شیره، قند، اسید سیتریک و الکل از خرما تولید می شود و در برخی از کشورها مقداری از این هسته صرف خوراک دام های اصلی می شود. گوشت خرما حاوی روغن اندکی در حدود 0/2 الی 0/5 درصد می باشد، در صورتی که هسته آن 7/7 الی 12/7 درصد روغن دارد. روغن هسته خرما که به رنگ زرد مایل به سبز کم رنگ است، از هسته خرما استخراج می گردد. وزن مخصوص آن 0/9207 است. اسیدهای چرب لینولنیک، لئوریک، میریستیک و بالفتیک در آن وجود دارد. استخراج روغن، توسط حلال هایی نظیر آب، تترا کلرید کربن، هگزان و هپتان صورت می گیرد. اما تجربیات نشان داده است که حلال هگزان جهت استخراج این محصول مناسب تر است.
موارد مصرف و کاربرد
از آنجایی که عمده اسیدهای چرب موجود در هسته خرما غیر اشباع است و همچنین مقداری اسید چرب لینولئیک که جزء اسیدهای چرب ضروری بدن می باشد در آن وجود دارد، می تواند به عنوان منبع روغن هسته خرما خوراکی مطرح باشد. هم چنین به خاطر جزئی بودن میزان اسیدهای چرب غیر اشباع با چند پیوند دو گانه روغن حاصل از هسته خرما به اکسیداسیون مقاوم بود و قابلیت نگهداری خوبی دارد. با توجه به میزان نسبتاً مناسب اسیدهای چرب متوسط می تواند در تهیه صابون، شامپو و سایر مواد آرایشی و بهداشتی نیز به کار رود.
بررسی کالاهای جایگزین
از آنجایی که روغن هسته خرما دارای ارزش غذایی بالایی می باشد، نمی توان کالایی جایگزین با خواص مشابه را برای آن در نظر گرفت. اما در این جا می توان به این نکته نیز اشاره نمود که امروزه در جامعه روغن هایی نظیر روغن زیتون به طور عمده جایگزین این محصول گردیده و بیشترین مصرف را به خود تخصیص داده است. شایان ذکر است همانطور که در فوق ذکر گردید، روغن با خواص مورد نظر روغن خرما که هم در صنعت غذایی و هم در صنعت شوینده کاربرد داشته باشد، موجود نبوده و از این رو منحصر به فرد می باشد و نمی توان برای آن جایگزینی مد نظر گرفت.
اهمیت استراتژیک کالا در دنیای امروز
در زمینه اهمیت این کالا می توان به اهمیت و ارزش غذایی بالای آن در دنیای امروز اشاره نمود. هسته روغنی خرما دارای 8 تا 10 درصد روغن می باشد که این امر از مزایای فوق العاده روغن هسته خرما به حساب می آید. خرما به دلیل داشتن خواص درمانی و برخورداری از ارزش غذایی بالا از با ارزش ترین مواد غذایی محسوب می گردد؛ به نحوی که امروزه فرآورده های بسیاری از این محصول تهیه گردیده و به بازار ارائه می شود.
کشورهای عمده تولید کننده و مصرف کننده
همانطور که در گذشته اشاره گردید کشورهای هند و چین از بزرگ ترین مصرف کنندگان روغن هسته خرما و از سنگاپور و مالزی نیز به عنوان تولید کنندگان بزرگ این محصول می توان یاد کرد.