پشم، اصطلاح متداول استفاده شده برای الیاف نرم و فرخورده که عمدتا از پشم گوسفند اهلی به دست می آیند و به طور گسترده ای در تولیدات نساجی مورد استفاده قرار می گیرند، است. پشم ممکن است اساسا با توجه به مقیاس طبیعی که سطح بیرونی هر گونه الیافی را پوشش می دهد از مو جدا شود.
درجات مختلف پشم، بیشمار، بسیار کوچک و نازک هستند و فقط در پایه به هم متصل می شوند. بنابراین این الیاف تحت فشار در هم بافته می شوند.
تعداد درجات مختلف بستگی به ظرافت و میزان فر الیاف دارد. پشم به دلیل خاصیت مجعد بودن یا فرخوردگی، خاصیت ارتجاعی قابل توجهی دارد. پارچه های پشمی ظریف به دلیل خاصیت ارتجاعی، استحکام کششی بالا و خاصیت کشسانی پشم، بهتر از سایر پارچه های ساخته شده از سایر الیاف طبیعی شکل خود را حفظ می کنند. دیگر خصوصیات پشم که آن را به خصوص برای لباس مطلوب می کند، سبک بودن، توانایی جذب رطوبت و خاصیت حفظ گرمای آن است.
تولید پشم با چندین مفهوم اصلی آغاز می شود. قطر الیاف، طول الیاف، مقدار مواد گیاهی و سایر مواد خارجی موجود در پشم گوسفند بر کیفیت پشم تأثیر می گذارند. قطر الیاف براساس نژادهای گوسفند متفاوت است و برای مشخص کردن نوع استفاده از پشم از این ویژگی استفاده می شود.
پشم ساخته شده از الیافی با قطر کوچک تر یا پشم نازک برای تولید پوشاک استفاده می شوند، در حالی که پشم ساخته شده از الیافی با قطر بزرگ تر یا پشم ضخیم برای تولید فرش و قالیچه مورد استفاده قرار می گیرند. در زیر جزئیات بیشتری در مورد تولید پشم و کیفیت پشم ارائه شده است.
پشم گوسفندی
پشم لایه ضخیمی از گوسفند است که به عنوان مهم ترین الیاف حیوانی مورد استفاده در منسوجات شناخته می شود. به نظر می رسد که اولین الیاف تنیده شده و بافته شده در پارچه ها، پشم بوده اند. پشم متعلق به خانواده پروتئین ها و کراتین ها است که شامل مو و انواع دیگر بافت های محافظتی حیوانات، مانند شاخ، ناخن، پرها، منقار و لایه های بیرونی پوست نیز می شوند. اهمیت نسبی پشم به عنوان یک الیاف نساجی در دهه های گذشته با افزایش استفاده از الیاف مصنوعی برای محصولات نساجی کاهش یافته است.
ویژگی های اصلی انواع پشم تمیز، قطر متوسط است که برحسب میکرومتر اندازه گیری می شود و طول متوسط آن براساس میلی متر اندازه گیری می گردد. اصولاً تمام این پشم با قطر ظریف توسط گوسفند مارینو یا مارینو از نژادهای مختلف تولید می شود. بیش از 75 درصد از گوسفندان استرالیا، گوسفندان مارینو هستند که در کشورهایی مانند آفریقای جنوبی، آرژانتین و اتحاد جماهیر شوروی سابق نیز پرورش یافته اند.
نرمی، ظرافت و سبکی پارچه در درجه اول با قطر الیاف تعیین می شود، بنابراین قیمت به قطر متوسط بسیار حساس است.گوسفند مرینوس نوعی نژاد گوسفندی با تأثیر اقتصادی بالا است که به دلیل پشم آن بسیار با ارزش است. پشم گوسفند مرینوس به عنوان بهترین و نرمترین پشم گوسفندی قلمداد می شود.در زیر نژادهای متداول گوسفند مرینوس آورده شده است:
پشم خام گوسفند حاوی ترکیبات دیگری است که می توان آلاینده های آن را از طریق پردازشگرهای پشمی در نظر گرفت. آلاینده ها می توانند با توجه به نژاد، تغذیه، محیط زیست و موقعیت پشم گوسفندان متفاوت باشند. آلاینده های اصلی شامل کسری از حلال در محلول؛ مواد پروتئینی؛ کسری از محلول در آب (عمدتاً نمک های حاصل از تعرق که عرق خشک شده روی پشم گوسفند یا suint نامیده می شوند)؛ خاک و مواد گیاهی می شوند.
گوسفندها اولین حیواناتی بودند که بیش از 8000 سال پیش اهلی شده اند. گوسفندها همواره در کنار انسان ها در حال حرکت بوده اند، زیرا به آسانی می توان آنها را به صورت گله ای جمع کرد، همچنین آنها توانسته اند نیازهای اساسی انسان ها مانند خوراک، پوشاک و سرپناه را تأمین کنند. شکارچیان اوایل عصر حجر از پشم گوسفندی به عنوان تونیک یا لباس بدون آستین استفاده می کردند، دقیقا همان طور که پشم پشت حیوانات را می پوشاند.
اولین بافندگان از نی، نخ یا علف برای درست کردن سبد و توری استفاده می کرده اند. در دوران نوسنگی، دستگاه بافندگی ساده ای اختراع شد و هنر بافندگی رونق پیدا کرد.در اوایل قرن چهارم قبل از میلاد، پوشاک پشمی مورد استفاده قرار گرفت، در واقع بابل به معنی «سرزمین پشم» است. هزار و پانصد سال بعد، ملت های مشرق زمین، تجارت پشم را آغاز کردند و بدین ترتیب پشم به یکی از اقلام اولیه تجارت بین المللی تبدیل شد.