طبقه بندی های نساجی فنی
منسوجات فنی را می توان بر اساس کاربرد نهایی، به چندین دسته طبقه بندی کرد. در ادامه 12 حوزه کاربردی نساجی فنی معرفی می شود.
تکنولوژی محافظ
هدف اصلی پارچه محافظ فنی، بهبود ایمنی کارگر در محل کار است. پارچه محافظ فنی می تواند جان کارگر را نجات دهد و به همین دلیل در تولید تجهیزات محافظ انسان مورد استفاده قرار می گیرد. تقاضا برای این پارچه ها به دلیل حساسیت جامعه و افزایش الزامات ایمنی در کار، در حال افزایش است. سازمان هایی در جهان مانند ASTM و ISO، الزامات و مقررات را تعیین می کنند که بر این اساس پارچه ها با رعایت آنها جزء پارچه های محافظ فنی به شمار می آیند. هدف پارچه محافظ فنی بحث زیبایی و مُد نیست، بلکه آنها برای ارائه ارزش های محافظتی مضاعف در برابر خطرات مشخص، طراحی می شوند.
تکنولوژی کشاورزی
منسوجات به کار رفته در کشاورزی را منسوجات آگرو (کشاورزی) می نامند. از آنها برای کود دهی و حفاظت محصول استفاده می شود. ویژگی های اساسی مورد نیاز آنها عبارتند از مقاومت، کشیدگی، سفتی، تخریب زیستی، مقاومت در برابر نور خورشید و مقاومت در برابر محیط سمی. تمام این ویژگی ها به رشد و برداشت محصولات و سایر مواد خوراکی کمک می کند. در دنیا شاهد رشد علاقه به استفاده از موادی هستیم که به تدریج تخریب می شوند.برخی از مثال های منسوجات کشاورزی عبارتند از:
جلوگیری از فرسایش و فراهم کردن شرایط جنگل سازی در پوشش گلخانه ای و شبکه های ماهیگیری؛ جداسازی لایه در مزارع، شبکه هایی برای گیاهان، گیاهان بی ریشه و محافظت از مناطق چمنزار؛ پوشش ضد آفتاب (چون با نور آفتاب تنظیم می شوند) و پوشش های بادی؛ مواد بسته بندی و کیسه ها برای ذخیره گیاهان و محصولات برداشت شده؛ کنترل بسط در تورهای بافتنی؛ سایه برای آبگیر؛ شبکه های ضد پرندگان؛ پارچه برای الک کردن و جدایی، برای مراحل بزرگ شدن لاروها؛ موادی برای مدیریت آب گیاهان و زمین در مواقع کمبود و فراوانی آب.
تکنولوژی ساختمانی
منسوجات به کار رفته در ساخت و ساز شامل آرماتور بتن، سیستم های پایه نمای بیرونی، معماری داخلی، عایق ها، مواد عایق کاری، تهویه هوا، حفاظت در برابر نویز، حفاظت بصری، حفاظت در برابر نور خورشید و ایمنی ساختمان می باشند. یک کاربرد جالب توجه، استفاده از لایه های نساجی برای ساخت سقف است. این حوزه را معماری نساجی نیز می نامند. روکش پلی استر با مقاومت بالا PVC (PES)، پارچه های شیشه ای با پوشش تفلونی و PES با پوشش سیلیکونی برای ویژگی های خزش کم مورد استفاده قرار می گیرد. از مصادیق باشکوه نساجی در ساخت و ساز می توان به استادیوم های فوتبال، فرودگاه ها و هتل ها اشاره کرد.
تکنولوژی لباس
منسوجات فنی برای کاربردهای مربوط به پوشاک در فرآیند تکمیلی مورد استفاده قرار می گیرند که در آن پارچه تحت دما و فشار بالاست. نساجی فنی از پارچه برای فرآوری هموار پشتیبانی می کند. این کار معمولاً ترکیبی از PES، چسب و نایلون است. محصولات نساجی فنی در تکنولوژی لباس شامل بندهای کفش، بندهای اتصال، بست های فشرده، پارچه های باریک الاستیکی (نوارها)، برچسب ها، پارچه های مخصوص چتر و نخ های دوخت می باشند.
تکنولوژی جغرافیایی
نساجی جغرافیایی در تقویت خاکریزها یا فعالیت های سازندگی مورد استفاده قرار می گیرد. این نساجی بادوام بوده و چون توانایی تفکیک، فیلتر، حفاظت و زهکشی را دارد، با خاک استفاده می شود. کاربردهای این حوزه از مهندسی عمران، راه سازی و ساخت و ساز جاده، مهندسی سد، آب بندی خاک و سیستم های زهکشی تشکیل شده است.
پارچه استفاده شده باید دارای مقاومت، دوام خوب، جذب رطوبت کم و ضخامت باشد. اکثر پارچه های بافتنی و غیر بافتنی در این حوزه مورد استفاده قرار می گیرند. الیاف های مصنوعی نظیر شیشه، پلی پروپیلن و اکریلیک برای جلوگیری از شکستگی بتن، پلاستیک و سایر مصالح ساختمانی استفاده می شوند. از پلی پروپیلن و PES به دلیل تطبیق پذیری آنها در منسوجات جغرافیایی و فیلترسازی مایع/خشک استفاده می شود.
تکنولوژی خانگی
در تزئینات داخلی و مبلمان، فرش، حفاظت در برابر نور خورشید، مواد و مصالح ایوان، پوشش عایق، کف و دیوار، سازه ها و اتصالات تقویت شده توسط منسوجات از منسوجات به کار رفته در محیط خانگی استفاده می شود.
برای ساختمان های بزرگ، کشتی ها و اتوبوس ها، از مواد مقاوم در برابر آتش استفاده می شود. ویژگی های مقاوم در برابر آتش از طریق بکارگیری الیاف های مقاوم در برابر آتش نظیر مود اکریل یا از طریق به کارگیری پوشش با افزونه های مقاوم در برابر آتش مثل ترکیبات فسفر به دست می آیند.
تکنولوژی صنعت
منسوجات صنعتی برای کاربردهای الکتریکی و شیمیایی و منسوجات مرتبط با مهندسی مکانیک استفاده می شوند. کاربردهای این حوزه شامل رنگ آمیزی رشته های ابریشمی، فیلتراسیون، رشته های پلاسما، تکنولوژی احتراق، تجهیزات بالابر، اجزاء ضد صدا، فرآیندهای ذوب، رول غلتک، تکنولوژی سنگ زنی، عایق، درزگیر و سلول های سوختی می شوند. با محصولات تکنولوژی صنعت پیشرفته مثل فیلتراسیون غیر الیافی غیر بافتنی، اکنون نوآوری ها شکاف در عملکرد میکرو فیلتراسیون را که در گذشته وجود داشت، از بین برده است و مزیت هایی از جمله ارتقاء کیفیت هوا، کاهش هزینه انرژی و عمر بیشتر خدمات را به همراه دارد.
تکنولوژی پزشکی
منسوجات پزشکی شامل همه ی پارچه های پزشکی می شود که در کاربردهای بهداشتی و سلامتی در بازارهای مصرفی و پزشکی مورد استفاده قرار می گیرند. از آنها معمولاً به عنوان باند جهت بخیه کردن زخم استفاده می شود. برای بخیه و پانسمان زخم از پارچه های ابریشمی مثل الیاف های مصنوعی استفاده می گردد. پارچه های مصنوعی توخالی با ذرات نانو برای جذب دارو به هر بخش از بدن مورد استفاده قرار می گیرد. از پنبه، ابریشم، PES و پارچه های پلی آمید در کاربردهای پزشکی بهره گرفته می شود. محصولات تکنولوژی پزشکی از بخیه های جراحی، لنزهای تماسی و پانسمان جراحی تشکیل شده اند.
تکنولوژی اتومبیل
این منسوجات در ساخت اتومبیل، راه آهن، کشتی، هواپیما و فضا پیما استفاده می شنود، مثال های این حوزه، کاورهای کامیون (پارچه PES با پوشش PVC)، پوشش صندوق عقب اتومبیل، تسمه برای اتصال محموله، پوشش صندلی (مواد بافتنی)، کمربند ایمنی، پوشش غیر بافتنی برای کیسه هوای فیلتراسیون هوای کابین، چتر نجات و قایق های بادی است. این منسوجات در اتومبیل ها، کشتی ها و هواپیماها مورد استفاده قرار می گیرند.
بسیاری از منسوجات تقویت شده و پوشش دار در مواد برای موتورهایی مانند مجاری هوا، تسمه های تایم، فیلترهای هوا و مواد غیر بافتنی جهت جداسازی صدای موتور مورد استفاده قرار می گیرند. چندین مواد نیز در داخل خودرو استفاده می شوند. مشخص ترین آنها پوشش صندلی، کمربند ایمنی و کیسه هوا است، اما می توان به درزگیرهای منسوجات نیز در خودرو اشاره کرد.
مقاومت و قدرت ترکیدگی بالا توسط نایلون ارائه می شود که برای کیسه های هوای خودرو مناسب است. از کامپوزیت های حاوی کربن عمدتا در تولید قطعات هواپیما استفاده می شود، درحالی که الیاف کربن برای ساخت تایرها نیز مورد بهره برداری قرار می گیرد. همچنین PES حاوی کشسان بالا برای ساخت بالون های هوایی می تواند جالب توجه باشد.
تکنولوژی اکولوژی
حفاظت از محیط زیست یکی از کاربردهای جدید نساجی است که در مواردی نظیر درزگیر کف، محافظت در برابر فرسایش، تمیز کردن هوا، جلوگیری از آلودگی آب، تمیز کردن آب، تصفیه ضایعات / بازیافت، ساخت محل رسوب، استخراج محصول و نیروگاه فاضلاب خانگی می تواند اثربخش باشد. بخش اصلی این حوزه مدیریت پسماند زباله است که اشاره به استفاده از محصولات ژئوسنتتیک برای ایمن سازی محل های دفن زباله در مقابل ریزش زباله های شهری یا خطرناک دارد.
سایر حوزه ها شامل محافظت ثانویه در صنایع نفتی/ شیمیایی از جمله پوشش های زمین و مخزن های فرآوری برای آلودگی ثانویه ناشی از نشست مخزن هستند. دفن مدرن زباله مهندسی دارای مولفه های زیر است: سیستم پوشش پایه برای جلوگیری از آلودگی خاک و آب در اثر آلاینده ها؛ سیستم درزگیری برای درزگیری پسماند در زمانی که ظرفیت محل دفن زباله پر شده است؛ بهبود لایه درزگیری که جلوی ورود آلاینده ها را در زمین می گیرد؛ سیستم جمع آوری شیرآبه برای جمع آوری و انتقال شیرآبه به گودال جمع آوری؛ و سیستم شناسایی نشت/ جمع آوری شیرابه ثانویه.
تکنولوژی ورزشی
منسوجات ورزشی که اسپورت تک نامیده می شوند، اساساً برای ساخت پوشش ورزشی از جمله کفش های ورزشی و سایر تجهیزات و لوازم ورزشی مورد استفاده قرار می گیرند. افزایش تمایل به ورزش های فعال و فعالیت های تفریحی خارج از منزل از جمله قایق رانی، کوهنوردی و دوچرخه سواری منجر به رشد چشمگیر در مصرف مواد نساجی در تولید تجهیزات و کالاهای ورزشی شده است. الیاف مصنوعی و پوشش ها جای پارچه نخی سنتی و سایر الیاف های طبیعی را در ساخت منسوجات ورزشی گرفته اند.