پارچه پلی آمید

پارچه پلی آمید چه نوع پارچه ای است؟

پارچه پلی آمید یک اصطلاح کلی برای توصیف انواع مختلفی از پارچه هایی است که از رشته های مونومر پلی آمید ساخته می شوند. مشهورترین پارچه پلی آمید، نایلون است، اما انواع مختلف این پارچه کاملا متفاوت هستند.اگرچه این انواع پارچه ها از طریق مولکول های مبتنی بر کربن استخراج می شوند، اما آنها سراسر مصنوعی هستند، یعنی ذاتا با پارچه های نیمه مصنوعی مانند ریون و پارچه های ارگانیک مانند پنبه تفاوت دارند. نایلون توسط شرکت دوپونت در میانه دهه 1930 میلادی به عنوان جایگزینی برای ابریشم مورد استفاده در جوراب های ساق بلند توسعه پیدا کرد.

از این پلی آمید در نمایشگاه جهانی 1939 در نیویورک رونمایی شد. بازاریابان این پارچه اصرار داشتند که این ماده از فولاد قویتر است و کاملا در برابر پخش شدگی می تواند مقاومت کند. بنابراین شرکت دوپونت در ابتدا تصمیم گرفت تا این پارچه مصنوعی را به نام no-run، یعنی بدون پخش شدگی به بازار عرضه کند، اما در حقیقت بسیار سریع مشخص شد که جوراب های ساق بلند نایلونی به شدت مستعد پخش شدگی هستند، بنابراین این نام ابتدا به nuron و سپس به nilon تغییر یافت. پس از اینکه این پارچه به تولید انبوه رسید، کلمه i در nilon با کلمه y جایگزین گردید، بنابراین مصرف کنندگان راحت تر قادر بودند تا نام این پارچه را تلفظ نمایند.

معمولا از پارچه های پلی آمیدی مانند نایلون به عنوان ماده سازنده چتر نجات در هنگام جنگ جهانی دوم استفاده می شد و وقتی جنگ به پایان رسید، کمبودهای بخش پارچه سبب گردید تا بسیاری از بانوان برای دوختن لباس از بازیافت پارچه های چتر نجات استفاده نمایند. در نتیجه استفاده از پلی آمید در پوشاک زنانه به شدت محبوب گردید، اما نسخه های ضعیف این پلی آمید فقط مدت کوتاهی برای تولید لباس مورد استفاده قرار می گرفت.

مصرف کنندگان سراسر جهان به زودی متوجه شدند که نایلون خالص برای کاربردهای نساجی مناسب نیست. این پارچه قابلیت تنفس ضعیفی دارد و به شدت در معرض خطر است. اگر در معرض سطح های بالایی از حرارت قرار گیرد، ذوب خواهد شد. با این حال وقتی با دیگر پارچه ها ترکیب می شود، مزایای منحصر به فردی مانند الکتریسیته و خواص شبیه به پشم پیدا می کند. این موضوع منجر به افزایش ترکیب این پارچه با منسوجاتی مانند پنبه، پلی استر و پشم شده است.

سهم پارچه های کاملا مصنوعی از بازار جهانی نساجی تا سال 1945، 20 درصد بود، اما علاقه به نایلون با گذشت زمان به تدریج کم شد. از آنجا که پارچه های پلی آمید معمولا با نفت خام تولید می شوند، لذا جنبش های محیط زیستی دهه 1970 میلادی مانع از تولید این منسوج شدند و کاهش نوآوری در زمینه پارچه های کاملا مصنوعی باعث گردید تا مصرف کنندگان نسبت به نایلون و محصولات مشابه سرد شوند.

امروزه پارچه های پلی آمیدی در حدود 12 درصد از تولید الیاف مصنوعی جهان را بر عهده دارند و پیش بینی می شود که سهم این بازار با گذشت زمان به کاهش خود ادامه دهد. با این وجود، خواص منحصر به فرد این نوع از پارچه موجب حفظ جایگاه این ماده در بسیاری از محصولات نساجی شده است و این خواص تضمین می دهند که تولید نایلون و سایر پارچه های پلی آمیدی در سراسر قرن 21 همچنان ادامه خواهد داشت.

مزیت عمده پارچه پلی آمید، الکتریسیته آن است و مصرف کنندگان از نرمی این پارچه به شدت استقبال می کنند. اگرچه این منسوج به صورت مؤثر حرارت را حفظ نمی کند و جذب رطوبت خوبی نسبت به دیگر پارچه ها ندارد، اما توانایی تبدیل آن به جوراب های ساق بلند بسیار نازک هنوز نایلون را به عنوان یک ماده بی رقیب در بازار جهانی جوراب زنانه برجسته کرده است. به غیر از کاربردی که نایلون در پوشاک دارد، به نظر این ماده و سایر پلی آمیدها در بازارهای صنعتی و تحقیقاتی به یک رکن مهم تبدیل شده اند. کالاهای مصرفی جالبی مثل قطعات مختلف اتومبیل، مسواک، شانه سر، مؤلفه های سلاح گرم و انواع دیگر مواد بسته بندی غذا از طریق پلی آمیدها تولید می شوند.

آرامیدها (Aramids) نوع دیگری از پارچه پلی آمیدی هستند که معمولا در طیف متنوعی از کاربردهای مصرفی و نظامی مورد استفاده قرار می گیرند. از آرامیدهای محبوب می توان به نومکس (Nomex) و کولار (Kevlar) اشاره کرد که معمولا کاربردی در تولید پوشاک ندارند.از نظر فنی، عبارت پلی آمید به دسته ای از پارچه های ارگانیک مانند پشم و ابریشم نیز اشاره دارد. در زبان شیمی این عبارت به مولکول هایی اشاره می کند که زنجیره های آمید تکرار شونده دارند. با این حال فقط شیمیدان ها، ابریشم و پشم را به عنوان پلی آمید در نظر می گیرند و بقیه جهان این عبارت را مترادف با نایلون می دانند.