پارچه لینن چه نوع پارچه ای است؟
لینن (linen) نوعی منسوج است که از گیاه کتان (flax) به دست می آید و عمدتا برای کاربردهای وسایل خانگی مورد استفاده قرار می گیرد. هر چند که لینن به پنبه شبیه است، اما به جای اینکه از طریق غلاف هایی که در اطراف دانه های پنبه رشد می کنند، تولید شود، از طریق الیاف استخراج شده از طریق ساقه های گیاه کتان ساخته می گردند.پوشاک تولید شده لینن برای اقلیم های گرم و مرطوب مناسب است.
برخلاف پنبه که مدت زمان زیادی می تواند رطوبت را حفظ کند، لینن به سرعت خشک می شود که به کاهش نگهداشت گرما در شرایط بیش از حد گرم کمک می کند.با این وجود تولید کننده لینن مجبور است که زمان و منابع بیشتری را نسبت به تولید پنبه صرف نماید که این مسئله از زمان اختراع ماشین پنبه پاک کنی منجر به کاهش پایداری محبوبیت این پارچه شده است.
با این حال ویژگی های مطلوب و منحصر به فرد لینن از کاهش کلی تولید جهانی این منسوج جلوگیری کرده است و کشورهای خاصی مانند چین به تولید لینن در مقادیر نسبتا معقولی ادامه می دهند.قبل از اینکه به ادامه بحث در مورد این پارچه پرداخته شود، لازم است تا تفاوت بین دو عبارت لینن و لنین (linen) مشخص گردد.
هر چند که لینن به الیاف مبتنی بر کتان که معمولا در وسایل خانگی و انواع خاصی از پوشاک مورد استفاده قرار می گیرند، اشاره دارد، اما لنین عبارتی است که مردم برای اشاره به انواع خاصی از وسایل خانگی و پوشاک به کار می برند که ممکن است این محصولات از طریق الیافی به غیر از الیاف کتان نیز تولید شوند. سابقه استفاده از عبارت لنین به زمانی بر می گردد که اغلب لباس های زیر، ملافه های خواب و حوله ها از طریق لینن ساخته می شدند، اما این روزها این عبارت قدیمی می تواند گاهی اوقات گیج کننده باشد.
تاریخچه لینن
هر چند که از دوران ماقبل تاریخ، شواهد کمی در دسترس است، اما به نظر می رسد که مردمان زمان نوسنگی (Neolithic) از لینن برای ساخت منسوجات بیش از 36 هزار سال پیش استفاده می کرده اند. بنابراین لینن یکی از قدیمی ترین منسوجات تولید شده به شمار می آید که سابقه آن حتی ممکن است به بیش از شواهدی که باستان شناسی مدرن آن را کشف نکرده است، برسد.
پازل بعدی شواهد تاریخی استفاده از لینن به خانه های باستانی که بر روی رودخانه های کشور سوئیس در حدود 10 هزار سال پیش ساخته شده است، مربوط می گردد. براساس اظهار نظر باستان شناسان، لینن برای اولین بار در بین النهرین مورد استفاده قرار گرفته است. هر چند که استفاده از لینن برای تولید پوشاک در بین النهرین عمدتا برای افراد مرفه جامعه به کار می رفت، اما به کار بردن لینن در مصر باستان بسیار گسترده و شایع بود.
به دلیل آب و هوای مصر به طراحی لباسی نیاز بود تا بتواند در برابر نور خورشید مقاومت کند و سریع به خنک شدن عرق اجازه دهد. چون لینن به طور طبیعی سفید است، توانست به انتخاب معقولی برای انجام این وظایف تبدیل گردد. قابلیت تنفس عالی و عدم جذب سریع رطوبت باعث شد تا لینن به منسوج محبوب و باارزشی در مصر مبدل گردد. در حقیقت مصریان باستان گاهی اوقات از لینن به عنوان نوعی گرو نیز استفاده می کردند. این پارچه جهت ساخت کفن های مخصوص خاکسپاری برای مومیایی ها نیز به کار می رفت.
یونانی های باستان از لینن برای تولید پوشاک و وسایل خانگی استفاده می کردند و بعدها اهالی کشور فینیقیه، تولید لینن را به اروپای غربی معرفی نمودند. با این حال سوابق تاریخی نشان می دهد که از سوی قدرت های اروپایی برای آموزش تولید کتان در میان جوامع کشاورزی تا قرن 12 میلادی هیچ تلاش خاصی صورت نگرفته است.
اما در ادامه ایسلند به مرکز تولید لینن اروپا تبدیل شد و تا قرن هجدهم میلادی، شهر بلفاست (Belfast) به واسطه تجارت پر رونق لینن در آن به لینن پولیس (Linenopolis) مشهور بود. لینن در سراسر عصر استعمار محبوب باقی ماند، اما چون تولید پنبه ارزان تر و آسانتر بود، باعث شد تا نقش اصلی که لینن در صنعت نساجی اروپا بر عهده گرفته بود، کم کم به فراموشی سپرده شد.
لینن امروزی
امروزه لینن در اصل به یک محصول خاص پسند تبدیل شده است که برای ساخت تعداد محدودی از محصولات نساجی به کار برده می شود. علیرغم سابقه غنی که لینن دارد، به دلیل فرآیندهای سخت و وقتگیری که برای تولید این پارچه صرف می شود، دیگر ارزش و اهمیت سابق خود را از دست داده است. جالب اینجاست که دشواری های تولید لینن از هزاران سال پیش تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است! هر چند که چالش های مواجه شده با تولید لینن در عصر حاضر با دوران باستان تفاوت زیادی دارد، اما این پارچه هنوز دیرپسند و گران از نظر تولید باقی مانده است.