پارچه ایکات چه نوع پارچه ای است؟
ایکات یک نوع الگوی خاص پارچه است که برای دستیابی به آن از فرآیندی به نام رنگرزی مقاوم (resist dyeing) استفاده می شود. در این فرآیند، تکنیک های ویژه ای برای مقاوم کردن قسمت هایی از پارچه در برابر رنگ به کار می رود. با توجه به اینکه پارچه ایکات در بسیاری از نقاط جهان به صورت سنتی تولید می شود، این اصطلاح مالایی به یک الگوی خاص در فرهنگ واژگان مد بین المللی تبدیل شده است.
تاریخچه پارچه ایکات
از اوایل تاریخ تمدن بشری، مردم در سراسر جهان تشخیص دادند که با چسباندن و متصل کردن رشته های نخ به همدیگر در الگوهای دلخواه و رنگ کردن آنها به صورت دسته ای می توان لباس هایی فوق العاده زیبا و پر از جزئیات تولید کرد. هنوز دقیقا مشخص نیست که پارچه ایکات اولین بار در کجا ساخته شده است، اما این پارچه برای بسیاری از تمدن های شرق و جنوب شرقی آسیا، خاورمیانه و اروپا یک نوع محصول دست ساز فرهنگی به شمار می آید.
پارچه ایکات امروزی
در حال حاضر تولید پارچه ایکات با ماشین آلات صنعتی بسیار آسان تر شده است. زمانی برای تولید پارچه های ایکات لازم بود تا الیاف با دست به هم تابانده شوند، اما امروزه به مدد تکنولوژی می توان همین کار را با هزینه بسیار کمتری انجام داد. اگر تا حالا پوشاک رنگی پوشیده باشید، احتمال آن یک به سه است که پارچه ایکات بوده باشد. روش های زیادی برای رنگ کردن پارچه وجود ندارد، به همین دلیل در طول تاریخ بسیاری از فرهنگ های مختلف از روش رنگرزی پارچه ایکات برای رنگ کردن پارچه هایشان استفاده کرده اند.
ایکات در مقایسه با باتیک / باسمه (گره ای)
باتیک (batik) و باسمه (tie-dye) هر دو جز تکنیک های رنگرزی منسوجات هستند که پس از بافت پارچه بر روی آن اعمال می شوند. اما در روش ایکات قبل از اینکه رشته های نخ به پارچه بافته شوند، عملیات رنگرزی صورت می گیرد، به همین دلیل پارچه ایکات ظاهر بسیار متفاوتی دارد.
پارچه ایکات چگونه ساخته می شود؟
پارچه ایکات را می توان با هر نوع الیاف منسوجی که به خوبی رنگ می گیرند، تولید کرد. مواد اولیه سنتی برای تولید پارچه ایکات شامل ابریشم و پشم هستند، اما می توان از ریون، پلی استر و انواع دیگری از الیاف مصنوعی که به همان روش رنگ می شوند نیز برای تولید پارچه ایکات استفاده کرد. بعد از اینکه نخ پارچه به دست آمد، آنها را به شکل ریسمان های ضخیم دسته بندی کرده و به شکل یک الگوی خاص رنگ می کنند.
سپس رشته ها را از هم باز کرده و آنها را برای بافتن در پارچه رنگ بندی می نمایند. زمانیکه پارچه بافته شد، الگویی که در بر روی دسته نخ در ابتدا رنگ شده، قابل مشاهده خواهد بود. پارچه ایکات هم مثل هر پارچه دیگری ممکن است قبل از برش، دوخت، بسته بندی و حمل، دوباره عمل آوری یا رنگ شود و یا تحت هر فرآیند دیگری قرار گیرد.
پارچه ایکات چه کاربردی دارد؟
پارچه ایکات در دسته های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد که در ادامه به بخشی از آنها اشاره می شود:
استفاده از پارچه ایکات در پوشاک
تقریباً در همه بخش های صنعت مد از روش رنگرزی ایکات استفاده می شود و تولید بلوزها و شلوارهای کشی با این نوع پارچه متداول است. اما در کل استفاده از پارچه ایکات در تولید لباس های زنانه رواج بیشتری دارد.
استفاده از پارچه ایکات در اکسسوری
استفاده از پارچه ایکات در ساخت شال گردن، شال و روسری بسیار رایج است. البته کفش، کیف پول، کمربند و سایر لوازم جانبی هم ممکن است با طرح ایکات ساخته شوند، اما همان گونه که مشخص است چاپ طرح ایکات بسیار آسان تر از رنگرزی دسته های نخ به شیوه سنتی و اصیل است.
استفاده از پارچه ایکات در دکوراسیون
بالش ها، ملافه ها و سایر کالاهای خواب معمولاً به شکل الگوهای ایکات تولید می شوند. طرح ایکات سنتی غالباً در تزئینات (آویزهای) دیواری مورد استفاده قرار می گرفت، البته هنوز هم استفاده از طرح ایکات برای تزئین دیوارها در سراسر جهان معمول است.
پارچه ایکات در چه مناطقی از جهان تولید می شود؟
این موضوع به الیافی که برای تولید پارچه ایکات مورد استفاده قرار می گیرد، بستگی دارد:
بزرگ ترین تولید کننده ابریشم
بزرگ ترین تولید کننده پشم
بزرگ ترین تولید کننده پنبه
بزرگ ترین تولید کننده الیاف مصنوعی
قیمت پارچه ایکات به چه صورت است؟
چند عامل مختلف بر قیمت نهایی پارچه ایکات تأثیر می گذارند که عبارتند از:
مواد استفاده شده
ابریشم و پشم در مقایسه با پنبه که در رنج قیمتی متوسطی قرار دارد، از هزینه بیشتری برخوردار هستند. اما الیاف مصنوعی به دلیل اینکه گزینه های ارزان قیمتی به شمار می آیند، محبوبیت آنها گسترده شده است. با این حال همه نشانه ها حکایت از این دارد که الیاف طبیعی بالغ بر صدها سال دیگر در زندگی ما وجود خواهند داشت، اما پارچه های مصنوعی در نهایت به کتاب های تاریخ منتقل خواهند شد.
نوع بافت
بعضی از انواع پارچه های ایکات، طرح های پیچیده و پر از جزئیاتی دارند و زیباتر از انواع دیگر پارچه ها به نظر می رسند. هر چه کار بیشتری بر روی پارچه ایکات انجام شود، احتمالاً قیمت آن نیز بیشتر خواهد بود.
کیفیت بافت
روش های زیادی برای بافت و رنگ آمیزی پارچه ایکات وجود دارد. برخی از این تکنیک ها از دستورالعمل های سنتی تبعیت می کنند که امروزه هنوز هم مورد استفاده قرار می گیرند، اما روش های دیگر از ماشین آلات سنگین کارخانه ای تشکیل شده اند که فاقد هرگونه فرهنگ و هویت ذاتی هستند. تولید انبوه پارچه ایکات معمولاً از تولید یک پارچه ایکات دست باف زیبا، ارزان تر تمام می شود.