نقش الیاف کرک در صنعت مد

امروزه لباس های بیرونی پر و لحاف دوزی شده به یک بخش جدایی ناپذیر از مد تبدیل شده اند و تقاضای ملموسی برای استفاده از کرک (down) در تولید پوشاک به وجود آمده است. اما جمع آوری پر پرندگان، نگرانی های زیادی در مورد رعایت حقوق حیوانات به دنبال دارد؛ به همین دلیل مصرف کنندگان و برندها به دنبال استانداردهای بالاتر و محصولات جایگزین هستند.

لایه نرم و پوشیده از پرهای کرکی که به شکم غازها و اردک ها می چسبد، کرک نامیده می شود. کرک ها به عنوان بهترین عایق های طبیعی شناخته می شوند. ساختار کرک حالتی سه بعدی دارد و متشکل از دسته های الیاف ریزی است که ساقه های توخالی دارند. آنها می توانند در حالی که پرندگان بر روی آب شناور هستند، هوا را به دام بیندازند و پرندگان را از سرما حفظ کنند.

استفاده از کرک در تولید رختخواب، به خصوص از قرن نوزدهم متداول شده است؛ آنها همراه با لحاف های پر، نسل اندر نسل به ما به ارث رسیده اند. استفاده از کرک به منظور تولید لباس های گرم تا اوایل قرن بیستم، رواج کمتری داشت. کرک ها در مقایسه با دیگر عایق های طبیعی مانند پشم با وجود سبکی و داشتن قالب های خوب در برابر بدن، عایق بهتری محسوب می شوند.

پر غاز معمولا از پر اردک باارزش تر است، اما امروزه 60% پر و کرک از اردک ها به دست می آید. صنعت مد در ایالات متحده و شمال اروپا از دیرباز ارزش زیادی برای ویژگی های منحصر به فرد کرک مثل عایق طبیعی بودن، قابلیت تنفس بالا و «ویژگی فشرده سازی» آنها قائل بوده است. امروزه محصولات محافظتی کوهنوردان با وجود کت ها، ژاکت ها و ژیلت های مملو از کرک، دیگر پای ثابت فروشگاه های استیپلز های استریت (high-street staples) نیستند.

نظریه پایداری در مورد کرک

کرک به عنوان فرآورده فرعی استحصال پرندگان آبزی شناخته می گردد که عموما به خاطر گوشت شان پرورش داده می شوند. کرک زیست تخریب پذیر و قابل بازیافت بوده و می توان آن را تا ده ها سال مورد استفاده قرار داد. حدود 90% از پر و کرک جهان در آسیا استحصال می شود. اروپای مرکزی و شرقی دیگر مناطق تولید کننده پر و کرک جهان هستند. نگرانی ها در مورد حقوق حیوانات از این واقعیت ناشی می شود که تعدادی از تامین کنندگان به منظور جمع آوری کرک، پرندگان را نگهداری می کنند.

پر و کرک جزء فرآورده های جانبی محسوب می شوند که از پرندگان به دست می آیند، اما آنها کمتر از 10% از حجم بدن پرنده را تشکیل می دهند. در ضمن برای اینکه کرک از بدن پرندگان کنده شود، آنها ابتداً باید ذبح گردند. فعالان حقوق حیوانات عنوان کرده اند که بسیاری از تولید کنندگان جهت حصول اطمینان از وجود یک تأمین پایدار از کرک بر روی ذبح زنده تکیه می کنند. این موضوع نشان می دهد که ذبح برندگان زنده هرچند هفته یک بار برای دستیابی به کرک انجام می گیرد که این رخداد غالبا با ناراحتی و زخمی شدن پرندگان همراه است. مواردی هم وجود دارد که کرک از طریق پرندگان پرورش یافته برای گوشت آنها به دست می آید.

بورس نساجی یک سازمان غیرانتفاعی جهانی است که مسئولیت استاندارد کرک (RDS) را بر عهده دارد. در واقع RDS یک کد صنعتی اختیاری و مستقل است که هدف از آن اطمینان از تولید شفاف کرک در شرایط انسانی است. این استاندارد کندن پر پرندگان زنده، برداشت پر پرندگان به واسطه پوست اندازی  و تغذیه اجباری (تغذیه اردک ها به منظور استفاده از جگر آنها در تولید غذا) را ممنوع کرده است. گروه های حمایت از حقوق حیوانات، نخبگان صنعت نساجی، برندهای پیشرو در زمینه تولید لباس های بیرونی و خرده فروشان این استاندارد را پذیرفته اند.

عنوان شده است که بیش از 1000 مزرعه در اروپا و 2000 مزرعه در آسیا دارای تائیدیه رعایت این استاندارد هستند. با این وجود برخی از فعالان حقوق حیوانات منکر اعتبار گواهینامه RDS هستند و ادعا می کنند که کرک کنده شده از بدن پرندگان زنده نیز وارد زنجیره تأمین برخی از خرده فروشان دارای گواهینامه RDS شده است. آنها همچنین عنوان کرده اند که کالاهای دارای برچسب اعتبار RDS، به اشتباه مورد تأیید قرار گرفته اند و در واقع آنها کالاهای واجد شرایط دریافت این برچسب نبوده اند.

در نظر گرفتن جایگزین هایی برای کرک

انجمن های صنایع تولید کننده لباس های بیرونی در تلاش هستند تا استانداردهای بالاتری در زمینه تولید پر و کرک تدوین نمایند. انجمن های اروپایی مانند میزگرد جهانی گروه ذینفعان در زمینه مسئولیت کرک و انجمن بهزیستی حیوانات (Animal Welfare) از پیشگامان این عرصه هستند و هدف آنها تدوین یک استاندارد جهانی قابل رهگیری در زمینه تولید کرک است.

این روند داوطلبانه برای اطمینان حاصل کردن از عملکرد سراسر زنجیره تأمین مطابق با استاندارد از بازرسی مزارع نمونه، کشتارگاه ها، محل های فرآوری کرک و بنکداران کرک تشکیل شده است. برندهای پیشرو در زمینه تولید لباس های بیرونی نیز حرکت هایی را در زمینه رصد انطباق عملکرد خود با این استانداردها آغاز کرده اند.

جایگزین های غیر حیوانی کرک معمولاً مصنوعی هستند. امروزه برندها و خرده فروشان لباس های عایق بیرونی در زمینه انتخاب این مواد با یک پارادوکس روبرو هستند - از یک طرف بهزیستی و حمایت از حقوق حیوانات (در این زمینه پرندگان) قرار دارد و از طرف دیگر آسیب های زیست محیطی ناشی از استفاده از الیاف مصنوعی.

اما اخیراً حرکت هایی در صنعت بیوفناوری به منظور پیدا کردن محصولاتی عایق و ساخته دست بشر، با کارآیی بالا و تجدید پذیر آغاز شده است. امروزه از موادی در تولید لباس های بیرونی استفاده می شود که حاوی درصد بالایی از پلی استر قابل بازیافت هستند. همچنین تلاش هایی در زمینه استفاده از ترکیبات گیاهی تجدید پذیر و کرک بازیافتی برای تولید بالش ها، لوازم خواب و اقلامی که قابلیت باز فروش ندارند، شروع گردیده است.