غرق شدن در دنیای پلاستیک
کیسه های پلاستیکی، راز آلودگی صنعت مد هستند. سالانه نیم میلیارد از آنها تولید و دور ریخته می شوند. هر ساله وزنی معادل با وزن 8000 فیل، پلاستیک یکبار مصرف در قالب کیسه های پلاستیکی توسط صنعت مد به محل های دفن زباله منتقل می گردد. اکثر این کیسه های پلاستیکی محافظتی، قابل بازیافت نیستند و در نهایت به محل دفن زباله می روند.
گزینه های پایدار بالقوه ای مثل بازیافت، پلاستیک های زیست محور و تبدیل آنها به کمپوست در حال ظهور هستند، اما تمامی این روش ها هم در جریان جمع آوری زباله و هم در دسترسی به امکانات مناسب برای فرآوری، با چالش های عملی دست و پنجه نرم می کنند.
در این مطلب قصد داریم تا به صورت خلاصه، نحوه استفاده از کیسه های پلاستیکی در صنعت مد و تأثیرات استفاده از آنها را بیان کنیم و در میان راهکارهایی که به دنبال مقابله با استفاده از کیسه های پلاستیکی ناپایدار هستند، گزینه های پایدارتر را مورد بررسی قرار دهیم.
کیسه های پلاستیکی چه چیزی هستند و چرا از آنها استفاده می شود؟
کیسه های پلاستیکی هم برای محافظت از لباس ها در هنگام حمل و نگهداری، هم برای کنترل راحت تر موجودی در فروشگاه ها و هم برای «جمع آوری و بسته بندی» سفارشات در فروشگاه های اینترنتی مورد استفاده قرار می گیرند، زیرا ارزان و فراوان هستند.
هیچ کس نمی داند که هر ساله چه تعداد کیسه پلاستیکی استفاده می شود، با این حال برند Adam Hall of Surfdome که از سال 2015 بر روی کاهش تأثیرات بسته بندی لباس ها کار کرده است، تخمین زده که این رقم بالغ بر 90% تعداد کل لباس هایی است که تولید می شود. این رقم خود از بیش از 90 میلیارد عدد کیسه پلاستیکی و کاور لباس تشکیل شده است.
تأثیر کیسه های پلاستیکی
کیسه های پلاستیکی از دو طریق بر محیط زیست تأثیر می گذارند: اولین تأثیر ناشی از مواد اولیه مورد استفاده در ساخت آنهاست و دومین تأثیر مربوط به بعد از استفاده از آنها می شود.
کیسه های پلاستیکی از چه چیزی ساخته شده اند؟
کیسه های پلاستیکی معمولی معمولاً از پلی اتیلن با چگالی کم یا LDPE ساخته می شوند. ممکن است بعضی از آنها از طریق سایر مواد پلاستیکی مانند پلی اتیلن با چگالی بالا یا پلی پروپیلن تولید گردند که بیشتر در فروشگاه های اینترنتی و یا به عنوان کیسه حمل مورد استفاده قرار می گیرند.بنابراین تولید آنها هم زمانیکه ماده اولیه آنها استخراج می شود و هم در زمان فرآوری آنها به پلاستیک، قطعاً در تغییرات آب و هوایی سهم دارد؛ زیرا در این روند مواد شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد، انرژی مصرف شده و آلودگی نیز ایجاد می شود.
البته ممکن است کیسه های پلاستیکی LDPE از مواد بازیافتی هم ساخته شوند؛ اگر چه در حال حاضر حجم آنها در مقایسه با حجم کل کیسه های پلاستیکی مورد استفاده بسیار ناچیز است. چاپ این کیسه های پلاستیکی خود لایه دیگری از مواد شیمیایی مانند مواد نفتی و مواد معدنی رنگدانه ای که اغلب حاوی فلزات سنگین مانند سرب، جیوه یا کادمیوم هستند را به آنها اضافه می کند؛ موادی که بعد از دفع این کیسه ها باعث آلودگی خاک می شوند. چسباندن کاغذ بر روی این کیسه های پلاستیکی از آنجاییکه ماده متفاوتی را به آنها اضافه می کند، خود به صورت بالقوه باعث ایجاد مشکل در بازیافت می گردد.
بعد از استفاده معمولاً چه اتفاقی برای کیسه های پلاستیکی می افتد؟
تجزیه این کیسه های یکبار مصرف در محل های دفن زباله معمولاً بین 500 تا 1000 سال طول می کشد و خیس شدن آنها باعث انتقال سموم و میکرو پلاستیک ها به خاک می شود. در ضمن اگر این کیسه های پلاستیکی در آبراهه ها و اقیانوس ها قرار بگیرند، در نهایت منجر به آلودگی میکرو پلاستیکی اقیانوس ها می گردند.
از نظر فنی، پلاستیک LDPE قابل بازیافت است، هر چند این امر به چگونگی تبدیل پلیمر به لایه پلاستیکی نازک و افزودنی هایی که به آن اضافه می شود بستگی دارد؛ اما به هر حال بازیافت هم به امکانات فنی برای انجام این کار و هم به سیستم های جمع آوری نیازمند است. همه این امکانات همیشه در دسترس نیستند و به مکان بستگی دارند. به عنوان مثال در انگلستان تنها 10% از مقامات محلی، انواع لایه های پلاستیکی نازک که حاصل فرآیند تفکیک و بازیافت زباله ها هستند را قبول می کنند.
با وجود اینکه هیچ گونه آمار مشخصی از بازیافت کیسه های پلاستیکی در دسترس نیست، اما نرخ بازیافت جهانی پلاستیک حدود 9% است. برند Surfdome’s Adam Hall تخمین می زند که نرخ بازیافت کیسه های پلاستیکی خیلی از این کمتر باشد، یعنی در حدود 1 تا 2 درصد؛ زیرا جمع آوری آنها به اندازه ای که بازیافت آنها از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد دشوار است، و ممکن است افراد از امکانات بازیافت و یا حتی آگاهی کافی در این زمینه بی اطلاع باشند.