جلوه های الیاف نخ های فانتزی

جلوه های الیاف

نخ های فانتزی که براساس جلوه های ناشی از الیاف ساخته می شوند، در طی مراحل نخ ریسی و قبل از شکل گیری نخ نهایی تولید می شوند. این نخ ها با توجه به اندازه های مختلف اسلاب های الیاف در طول نخ مشخص می گردند. معمولاً نخ های فانتزی ساخته شده براساس جلوه های الیاف با توجه به اندازه اسلاب های الیاف به سه زیر مجموعه، یعنی نخ نپ، نخ اسلاب دار و نخ پولکی تقسیم می شوند.

نخ های نپ

نخ های نپ یا نوپ، ساختار نخی فشرده ای دارند که به همراه جلوه های خوشه ای شکل الیافی در امتداد ساختار نخ پایه توزیع شده اند. زمانیکه جلوه های ته رنگ الیاف با الیاف پایه نخ متضاد باشند این نخ ها بیشترین گیرایی را دارند و این در حالی است که اگر جلوه های ته رنگ الیاف با رنگ نخ پایه مشابه باشند این نخ ها دارای جلوه های ظریف تری خواهند بود.

معمولاً تولید نخ های نپ در طی مراحل تولید الیاف صورت می گیرد. متداول ترین روش تولید این نخ ها، مخلوط کردن گلوله های الیاف از پیش آماده شده مانند نپ های پشمی با الیاف موجود، قبل از کاردینگ آنهاست. جلوه الیاف علاوه بر تغییر شاخصه های معمول نخ مانند چگالی خطی و نحوه تاباندن، با تنظیم نسبت اختلاط الیاف و روش کاردینگ نیز می تواند تغییر کند.

اگر تیغه های ماشین کاردینگ به هم نزدیک تر باشند گلوله های الیاف به صورت دسته های کوچک تری باز می شوند و جلوه های آنها ظریف تر اما بیشتر خواهند بود؛ بالعکس اگر تیغه های دستگاه کاردینگ از هم بازتر باشند، گلوله های الیاف دارای جلوه ها (ته رنگ های) برجسته تر و ناپایدارتر اما کمتر خواهند بود.

به دلیل بازی زیاد تیغه های دستگاه کاردینگ، مواد اولیه تولید نخ های نپ معمولاً با استفاده از روش کاردینگ پنبه تهیه نمی شوند؛ در غیر این صورت گلوله های الیاف بیشتر از هم باز می شوند و جلوه آنها تا حد زیادی کم می گردد. از دیدگاه عملکردی، جلوه بیشتر با تراکم خطی نخ پایه مرتبط است؛ ته رنگ ها در ساختارهای نرم و شل نخ با سطح پیچ و تاب کمتر، مقاومت کمتری در برابر سایش دارند، و به راحتی در هنگام تولید پارچه و متعاقب آن استفاده نهایی از این پارچه ها پایین می آیند و کم کم از بین می روند.

نخ های اسلاب دار

نخ های اسلاب دار در مقایسه با نخ های نپ، جلوه های بارزتری دارند. شکل 2 نمونه ای از نخ اسلاب دار را نشان می دهد. این نوع از نخ های فانتزی معمولاً طی فرآیندهای پس از کاردینگ، اما قبل از شکل گیری نخ نهایی تولید می شوند. اینگونه جلوه ها معمولاً با وارد کردن الیاف اضافی به جریان الیاف به صورت کنترل شده و یا با ایجاد تغییراتی تعمدی در جریان الیاف ایجاد می گردند. در فرآیند تولید این نوع نخ می توان الیاف اضافی را در هنگام کشش الیاف در فرآیند نخ ریسی و یا در هنگام تغلیظ در زمان فرآوری الیاف به الیاف پایه اضافه کرد.

ضمناً می توان تغییرات تعمدی لازم را با تغییر سرعت غلتک کشش نخ در هنگام فرآیند نخ ریسی ایجاد کرد. در با ایجاد عمدی خطاهای مکانیکی محلی در اجزای مختلف دستگاه های سیستم نخ ریسی مانند غلتک زننده  سیستم ریسندگی چرخانه ای نیز می توان تغییرات عمدی لازم را در نخ ها به وجود آورد.

همچنین می توان از این واقعیت که الیاف با طول های کاملاً متفاوت در هنگام نخ کشی غلتکی به صورت دسته ای در می آیند نیز استفاده کرد؛ بنابراین با مخلوط کردن این الیاف با یکدیگر قبل و یا در زمان نخ کشی می توان کاری کرد که الیاف کوتاه تر با هم به صورت دسته ای بیایند و تشکیل اسلاب دهند.

نخ های پولکی

نخ های پولکی نسبت به نخ های اسلاب دار از دسته های بزرگ تر و شل تر الیاف تشکیل می شوند. گاهی اوقات به این نخ ها، نخ فلامه نیز گفته می شود. شکل 3 نمونه ای از نخ های پولکی را نشان می دهد. نخ های پولکی از بسیاری از جهات چشمگیرتر و بارزتر از نخ های اسلاب دار هستند؛ ته رنگ ها و جلوه های بصری نخ های پولکی تنها با دخیل کردن و یا تزریق کنترل شده الیاف اضافی به جریان الیاف قبل از فرآیند نخ ریسی حاصل می شوند.