خصوصیات انواع پشم و درجه کیفی آنها

درجه کیفیت پشم

درجه کیفیت پشم به صورت اسمی در نظر گرفته می شود و نشان دهنده بالاترین نمره پشمی است که امکان ریسیده شدن دارد. درجه کیفیت پشم باید با دقت بیشتری تفسیر شود و نشان دهنده ظرافت خاص الیاف است. این امر ناشی از این واقعیت است که ظرافت نخ عامل بسیار مهمی است که بر کیفیت نخ ریسی تأثیر می گذارد، ضمناً نشان دهنده تنش ناشی از طبقه بندی پشم است که خود نیز بر جریان نخ ریسی اثر دارد.

از بحث قبلی و از این واقعیت که قبلاً ذکر شد متوجه می شویم که حداقل تا آنجاییکه به پشم خام مربوط است درجه کیفی پشم فقط نشانه ای دال بر عملکرد فرآیند نخ ریسی احتمالی است.بنابراین در تجارت از یک سری اعداد با عنوان درجه کیفی پشم برای نشان دادن تفاوت پشم ها نسبت به پشم استاندارد استفاده می شود. پشم های با درجه بالاتر، ظریف تر و پشم های با درجه پایین تر، زمخت تر و زبرتر هستند.

دامنه معمول درجه بندی پشم تجاری از 80S تا 28S می باشد. برای اینکه اعداد به راحتی با تفاوت بین استانداردها تطابق پیدا کنند و ظرافت الیاف پشمی را به خوبی نشان دهند، به بخش های مختلفی تقسیم بندی می شوند. این اعداد سیر صعودی یا فاصله منظمی ندارند، دامنه کامل آنها عبارتست از: 90، 80، 70، 64، 60، 58، 56، 54، 52، 50، 48، 46، 44، 40، 36، 32 و 28S.

این اعداد را نباید با اعدادی که برای اندازه گیری یا سنجش ضخامت نخ مورد استفاده قرار می گیرند، اشتباه گرفت. در فرآوری نخ به این اعداد نمره نخ یا نمره نخ ریسی گفته می شود. نمره نخ را می توان کاملاً تعریف و تعیین کرد، در حالی که درجه کیفی ظرافت الیاف قابل تعریف و تعیین نیست. ضمناً درجه کیفی ظرافت الیاف رابطه دقیقی با اندازه گیری ریاضی قطر الیاف ندارد؛ مثلا نخ های با نمره 64S تا نمره 48S و حداقل 30S قابل ریسیدن هستند.

انواع مختلف درجات کیفی پشم

پشم ظریف

پشم گوسفندهای مرینوس، تمامی گوسفندهای مرینوس استرالیایی، گوسفندهای رامبویه و گوسفندهای نژاد مرینوس آمریکایی بسیار ظریف هستند. کیفیت پشم این گوسفندان (که به عنوان درجه کیفی پشم مشخص می شود) از 60S به بالا می باشد. ضمناً الیاف این پشم ها سالیانه از 4 تا 14 سانتیمتر رشد می کنند. این الیاف غلاف دار نیستند و قطر آنها زیر 24 میکرو متر است.

پشم متوسط

پشم برخی از نژادهای گوسفند مانند همپشایر، Southdown و Cheviot از کیفیت متوسطی برخوردارند. کیفیت پشم این گوسفندان از 48S تا 60S متغیر است. رشد طول الیاف این پشم ها سالیانه بین 5 تا 10 سانتیمتر تغییر می کند. در ضمن قطر این الیاف نیز بین 24 تا 32.5 میکرومتر است. این الیاف تا حدی غلاف دار هستند.

پشم زبر و زمخت

پشم بیشتر گوسفندهای نژاد آسیایی، زمخت و زبر است و بلا استثناء همگی غلاف دار هستند. کیفیت پشم آنها عمدتاً زیر 48S می باشد و سالیانه بین 6 تا 15 سانتی متر رشد می کنند. قطر الیاف آنها از 32.5 میکرومتر به بالاست. از آنجاییکه این پشم ها عمدتاً در ساخت فرش مورد استفاده قرار می گیرند، معمولاً به عنوان پشم فرش شناخته می شوند.علاوه بر پشم هایی که در بالا توضیح دادیم دو نوع دیگر پشم نیز وجود دارد: پشم بلند و پشم دو رگه.

پشم بلند

پشم نژادهایی مانند کاتسوول (Cotswool)، رامنی مارش (Romneymarsh) و لینکلن (Lincoln) که به طور کلی جزء نژادهای گوسفندی محسوب می شوند متوسط تا درشت هستند و طول زیادی دارند، به گونه ای که سالیانه بین 12 تا 40 سانتی متر رشد می کنند. این پشم ها ممکن است غلاف دار باشند؛ درجه کیفی آنها در محدوده 36S تا 50S قرار دارد و قطر آنها از 30 تا 40 میکرومتر تغییر می کند.

پشم دو رگه

نژادهای دو رگه، نژادهای خالصی نیستند. این نژادها ترکیبی از دو نژاد مختلف به حساب می آیند. خصوصیات گوسفندهای دو رگه به نژاد والدین شان بستگی دارد.گوسفندهای کوری دایل و پول وارث نمونه های از گوسفندهای دو رگه هستند. کیفیت پشم آنها از 48S تا 64S متغیر است. پشم این گوسفندان سالیانه بین 6 تا 17 سانتیمتر رشد می کند و قطر آنها از 22 تا 32.5 میکرومتر متغیر است.

الیاف پشمی با روش هایی مانند پشم چینی یا مو زنی به گونه ای از بدن گوسفندان جدا می شوند که پوست یا پشم گوسفند به صورت یک تکه باقی بماند. پشم چینی ممکن است سالیانه یک بار یا دو بار انجام شود.