آزمایش منسوجات چیست؟
آزمایش منسوجات یک تکنیک آزمایشی علمی و یک روش برای ارزیابی تطابق کیفی منسوجات با الزامات استانداردهاست. این آزمایشات براساس نحوه استفاده و شرایط بهره برداری از منسوجات، تأثیر ترکیبات منسوجات، ساختار و ویژگی های آنها بر محصول نهایی و تعیین ارزش منسوجات مشخص می شوند. همه افراد هنگام استفاده از محصولات منسوج دوست دارند تا آنها از لمس، ظاهر و دوام خوبی برخوردار باشند. ضمناً منسوجات نباید حاوی مواد مضر باشند.
هدف و اهمیت آزمایش منسوجات
آزمایشات توسط انسان، ماشین، مواد، روش ها و اندازه گیری اداره می شوند.
شرایط پایه و روش آزمایش منسوجات
انواع آزمایش منسوجات
در حالت کلی دو نوع آزمایش وجود دارد: یکی آزمایش روندهای معمول است و دیگری آزمایش رکوردهای کیفی است. معمولا نتیجه آزمایش روندهای معمول را می توان به سرعت در همان حوزه کاری دریافت کرد. اما نتیجه آزمایش رکورد کیفیت برای اجسام مختلف ثبت می شود و تا زمانیکه کار به پایان برسد، طول می کشد.
1- آزمایش الیاف
در روند آزمایش الیاف باید ویژگی های مختلف الیاف با توجه به محصول نهایی مورد ارزیابی قرار بگیرند. معمولاً آزمایش الیاف در بخش های ریسندگی و بی بافت انجام می شود. آزمون های مورد نیاز در این زمینه عبارتند از بررسی طول استیپل ها، ظرافت الیاف، مقاومت، رسیدگی، استحکام و اصطکاک الیاف، درصد کوتاهی الیاف، محتوای ضایعات و غیره.
2- آزمایش نخ
نخ ماده اولیه تولید پارچه است، به همین دلیل آزمایش نخ برای تولید پارچه خاص مورد نیاز ضروری است. پارامترهای نخ که عمدتاً مورد آزمایش قرار می گیرند عبارتند از مقاومت نخ یک لا، مقاومت لیا (Lea)، CSP، بازیابی رطوبت، پرزداری، اصطکاک، نخ نما شدگی، اندازه گیری پیچ و تاب، نمره و دراز کشیدگی نخ.
3- آزمایش پارچه
هدف نهایی از انجام این آزمایش ها دستیابی به یک پارچه با کیفیت مطلوب است. بنابراین برای بررسی اینکه آیا پارچه دارای کیفیت مورد نظر است یا خیر، پارچه تحت آزمایش قرار می گیرد. استحکام کششی، مقاومت در برابر پارگی، مقاومت در برابر پرزدهی، ثبات ابعادی در برابر شستشو، لغزش درز پارچه، ثبات رنگ، GSM، ساییدگی، قابلیت آویختگی یا ویژگی های آویختگی، درصد رطوبت، باز شدن چروک و مقاومت در برابر چین خوردگی، سفتی، نفوذ پذیری هوا و آب رفتگی جزء موارد مورد آزمایش هستند.همه این آزمایشات پس از آماده سازی مواد و در شرایط جوی استاندارد انجام می شوند.
عوامل موثر بر نتایج آزمایشات
اعتبارنامه های آزمایشگاهی
انواع مختلف روش های آزمایش منسوجات
خریداران مختلف از روش های مختلفی برای آزمایش منسوجات استفاده می کنند. روش های مختلفی برای آزمایش پارچه و پوشاک وجود دارند که برخی از آنها عبارتند از:
لیست مواد انحصاری آزمایشی رایج عبارتند از: فتالات ها، فرمالدئید، AZO Dye، دی متیل فومارات، آلکیل فنل ها (AP) و آلکیل فنل اتوکسیلات ها و فنل ها که خود شامل پنتاکلروفنول و تتراکلروفنول، تری بوتیلتین و دی بوتیلتین، PAHs، حلال / VOC، آفت کش ها، تریکلوزان، سرب، NI- Release، تمامی فلزات سنگین و ASTM F963 هستند.
ایزو (ISO) چیست؟
ISO کلمه ای اختصاری و مخفف عنوان سازمان بین المللی استاندارد است. این اصطلاح از کلمه یونانی ISOS به معنی برابر آمده است. سازمان بین المللی استاندارد گروهی متشکل از اعضای صنایع مختلف است که برای تدوین استانداردهای صنعتی هماهنگ در سراسر جهان تلاش می کنند. این استانداردها این اطمینان را در مصرف کننده ایجاد می کنند که محصولات صرف نظر از محل تولید، قابل اعتماد و ایمن هستند و کیفیت قابل قبولی دارند.
به طور کلی استانداردهای ISO ملاحظاتی مانند مسائل نظارتی و سیستم های مدیریتی را پوشش می دهند. آنها قابلیت شرکت ها را در تامین نیازهای مشتریان ارزیابی می کنند و دستورالعمل هایی را برای ارتقاء عملکرد کیفی شرکت ها ارائه می دهند. در سازمان بین المللی استاندارد، تدوین استانداردهای ایزو توسط کمیته های فنی مرتبط با صنایع خاص انجام می شود. بنابراین استانداردهای نساجی توسط کمیته بین المللی متشکل از افراد فعال در صنعت تدوین می گردد.
امروز بازار عرضه و تولید منسوجات، جهانی شده است. ممکن است منسوجات در یک کشور شکل بگیرند، در کشور دیگری رنگ شوند و در کشور ثالث به کالاهای نهایی تبدیل گردند. برای اطمینان از اینکه در این روند پیچیده بین المللی از رویه های یکسانی استفاده می شود، بسیاری از شرکت ها از استانداردهای مورد توافق بین المللی مرتبط با فرآیندهای صنعتی و کالاهای تولید شده پیروی می کنند. این استانداردها، استانداردهای آزمایشی منسوجات ISO نامیده می شوند.
استانداردهای آزمایشی منسوجات ISO
همان طور که قبلاً گفته شد صنعت نساجی بسیار پیچیده است. میلیون ها نفر در سراسر جهان در این صنعت کار می کنند. این کارگران در مراحل مختلفی فعالیت دارند و از فرآیندهای متفاوتی برای تبدیل مواد خام اولیه مثل الیاف طبیعی مانند پشم و پنبه، و الیاف مصنوعی یا ساخته بشر مانند پلی استر به محصولات منسوج آماده مانند لباس ها و کالاهای خانگی استفاده می کنند.
رعایت استانداردهای ISO در صنعت نساجی می تواند به اطمینان از کیفیت مستمر مواد اولیه مورد استفاده در تولید منسوجات کمک کند که به نوبه خود باعث ارتقاء کیفی محصولات نهایی می شود. ضمناً رعایت استانداردهای ISO می تواند به کاهش هزینه های عملیاتی و اطمینان از مدیریت کیفیت محصول نیز کمک نماید. معمولاً رعایت استانداردهای ISO مستلزم بازرسی و آزمایش منسوجات در هر مرحله از فرآیندهای تولیدی است.
مثلا ممکن است ابتداً مواد اولیه آزمایش شوند، سپس پارچه های رنگ شده بررسی گردند و سرانجام کالاهای نهایی آزمایش شوند. اما استانداردهای ISO اجباری نیستند. آنها یک سری دستورالعمل ها هستند و برخی از شرکت ها فقط از آنها برای مواد و کالاهایی استفاده می کنند که به جاهایی مانند ایالات متحده صادر می شوند؛ چرا که در این کشورها قوانین سختگیرانه ای در مورد محصولات منسوج و موارد ایمنی وجود دارد.
دامنه و اصول آزمایش: این استاندارد بین المللی روش های خاصی را برای تعیین تغییرات ابعادی پارچه ها، لباس ها یا سایر منسوجاتی که در معرض ترکیبی از شرایط خاص شستشو و روش های خشک کنی قرار می گیرند، تعیین می کند. نمونه آزمایشی تحت شرایط جوی استاندارد قرار می گیرد و قبل از اینکه روش های شستشو و خشک کنی استاندارد بر روی آن اعمال شود، اندازه گیری می گردد. پس از شستشو، خشک کردن، آماده سازی و اندازه گیری نمونه، تغییر ابعادی پارچه محاسبه می شود.
استانداردها و اصطلاحات مرجع:
روش شستشو و خشک کردن خانگی ISO 6330
روش آماده سازی و اندازه گیری ISO 3759
استاندارد جو برای آماده سازی و آزمایش ISO 139
دستگاه ها:
پرس مسطح گرمایش خشک الکتریکی
امکانات خشک کن خطی
پارچه:
این شرایط عبارتند از:
روش آزمایش:
روند رنگرزی
خشک کن چرخشی
خشک کن خطی
خشک کن چکه ای
در روش های خشک کنی خطی و تخت، نمونه ها نباید مستقیماً در معرض هوا قرار داشته باشند، زیرا ممکن است پارچه ها کج و معوج شوند.
آماده سازی و اندازه گیری مجدد:
گزارش نویسی
در این آزمایش، نمونه های پارچه بر روی لوله های پلی اورتان سوار شده، و به صورت تصادفی و با سرعت چرخشی ثابت در یک جعبه چوب پنبه ای انداخته می شوند. سپس کرکی شدن و پرزدهی پارچه پس از مدت زمان مشخصی به صورت بصری ارزیابی می گردد.
استاندارد و اصطلاحات مرجع
دستگاه های مورد نیاز
آماده سازی نمونه
شرایط جو: دما 2 ± 20 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی4 ± 65%.
روش آزمایش
قبل از شروع آزمایش، داخل جعبه آزمایش پرزدهی را کاملاً پاک کرده، به گونه ای که هیچگونه پرزی داخل آن نباشد. چهار نمونه سوار شده بر روی لوله ها را در همان جعبه قرار داده و درب آن را محکم ببندید. نمونه های قرار داده داخل جهبه را به تعداد دفعات مورد نیاز در داخل جعبه چرخانده، سپس نمونه ها را از جعبه درآورده و کوک روی درزها را بردارید.
گزارش نویسی:
دامنه و اصول: بخشی از استاندارد ISO 13937، روشی را توصیف می کند که به روش آونگ پرتابی معروف است و برای تعیین نیروی لازم برای پارگی منسوجات پارچه ای مورد استفاده قرار می گیرد. در این آزمایش، نمونه توسط گیره ها بسته می شود، و پارگی پارچه با ایجاد یک شکاف بین نمونه و گیره ها شروع می شود. با حرکت فک متحرک از طرف ثابت، آونگ آزاد شده و نمونه کاملاً پاره می گردد. سپس نیروی لازم برای پارگی پارچه اندازه گیری می شود.
دستگاه های مورد نیاز:
شرایط جو: دما 2 ± 20 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 4 ± 65%.
آماده سازی نمونه
روش آزمایش
گزارش نویسی
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
