خصوصیات مکانیکی الیاف نساجی و مواد منسوج

از ویژگی های مکانیکی الیاف نساجی می توان به مقاومت الیاف، دراز شدگی، کشسانی، مقاومت در برابر نخ نما شدن و مدول الاستیسیته اشاره کرد. مقاومت الیاف شامل توانایی الیاف در برابر آسیب های خارجی است که این کمیت تا حد زیادی مقاومت کالاهای نساجی را نیز تعیین می کند.

مقاومت الیاف که به آن مقاومت مطلق الیاف نیز می گویند، به مقاومت الیاف زمانیکه به صورت ردیفی تحت بار افزایشی قرار می گیرند تا رسیدن به نقطه شکست (از هم گسیختگی) الیاف تحت حداکثر بار اشاره دارد. واحد های اندازه گیری آن نیوتن (N) یا PCT نیوتن (cN) است.

مقاومت الیاف به همراه ضخامت الیاف به عنوان ضخامت های مختلف الیاف شناخته می شود، بنابراین این کمیت با مقاومت الیاف قابل قیاس نیست، از این رو اغلب به جای مقاومت الیاف، مقاومت نسبی الیاف نشان داده می شود. شدت نسبی، تراکم خطی واحد (در هر بار یا در یک مورد خاص) الیافی را نشان می دهد که می توانند بیشترین کشش را تحمل کنند.

واحدهای اندازه گیری مقاومت الیاف، N / tex یا cN / tex است. در گذشته از واحد Chris / Dan استفاده می شد. خواص مکانیکی الیاف نساجی در واقع به پاسخ الیاف به نیروهای اعمال شده بر آنها و تغییر شکل شان اشاره دارند. توجه داشته باشید که مقاومت نخ هیچ گاه نمی تواند از مقاومت مجموع الیاف متشکله آن بیشتر باشد.

خواص مکانیکی الیاف نساجی:

• خواص اصطکاکی
• خواص پیچشی
• خواص خمشی
• خواص کششی

1) خواص اصطکاکی

خواص اصطکاکی به دلیل اصطکاک بین الیاف به وجود می آیند. این خصوصیات خود را در حین فرآوری الیاف نشان می دهند. اصطکاک خیلی زیاد و خیلی کم الیاف برای نخ مناسب نیست. از این رو وجود این ویژگی ها در هنگام ساخت و فرآوری نخ بسیار ضروری است.

2) خصوصیات پیچشی

رفتارهایی که منسوجات زمان قرار گرفتن در معرض نیروهای پیچشی از خود نشان می دهند، خصوصیات پیچشی نامیده می شوند. در واقع خصوصیات پیچشی مواد یا الیاف در هنگام اعمال نیروهای پیچشی خود را نشان می دهند. در اینجا ممکن است نیروی پیچشی، در واقع نیرویی چرخشی باشد که از دو طریق به دو انتهای پارچه اعمال می شود.

3) خصوصیات خمشی

خصوصیات خمشی نیز یکی دیگر از ویژگی های مکانیکی مواد نساجی هستند. در واقع این خصوصیات، خاصیت یا رفتاری هستند که الیاف یا مواد پس از خم شدن از خود بروز می دهند. اهمیت خصوصیات خمشی پس از پوشیدن پارچه معلوم می شود.

در آزمون خمشی می توان نیروی لازم برای خم شدن یک چله نخ را تحت بارگذاری در سه نقطه اندازه گیری کرد. معمولاً استفاده از این اطلاعات برای انتخاب موادی که باید بدون خم شدن از بارها پشتیبانی کنند، مرسوم است. غالباً از مدول خمشی به عنوان نشانه ای دال بر سختی مواد در هنگام خم شدن استفاده می گردد.

4) خصوصیات کششی

خصوصیات کششی نشان می دهند که چگونه یک ماده به نیروهایی که در هنگام کشش به آن وارد می شود، واکنش نشان می دهد. الیاف معمولاً بارهای کششی را تجربه می کنند، حال چه به عنوان لباس مورد استفاده قرار بگیرند و چه از آنها در ساختارهای فنی استفاده شود. از آنجاییکه فرم الیاف طولانی و ظریف است، لذا یکی از مستحکم ترین و انعطاف پذیرترین مواد موجود هستند.