چه تفاوتی بین انواع مختلف پارچه زربافت وجود دارد؟
با گذشت سال ها انواع مختلف پارچه های زربافت در بازار نساجی بین المللی ظهور کرده اند. در ادامه برخی از آنها را معرفی می کنیم:
1- زربافت ابریشمی (Silk brocade)
پارچه زربافت ابریشمی سنتی ترین نوع پارچه زربافت محسوب می شود؛ هنوز هم قسمت اعظم پارچه های زربافت عرضه شده در جهان را پارچه های زربافت ابریشمی تشکیل می دهند. ابریشم نرم ترین، صاف ترین و براق ترین مواد منسوج در سطح کره زمین است، ضمناً الیاف ابریشمی قابلیت کشش بالایی دارند و بسیار بادوام هستند.
2- زربافت پنبه ای (Cotton brocade)
اگرچه پارچه زربافت پنبه ای، ظرافت ظاهری پارچه زربافت ابریشمی را ندارد، اما تولید این پارچه بسیار ساده تر از پارچه های ابریشمی است. در بیشتر موارد نقوش پارچه های زربافت پنبه ای پیچیدگی کمتری نسبت به الگوهای پارچه های زربافت ابریشمی دارند؛ تولید کنندگان منسوجات معمولاً از پارچه های زربافت پنبه ای برای ساخت لباس های کژوال استفاده می کنند.
3- زربافت هیمرو (Himru)
مشخصه این پارچه استفاده از ترکیب الیاف ابریشمی و پنبه ای در ساخت آن است. در نتیجه این پارچه کشش قابل قبولی دارد، قابلیت تنفس بالایی از خود نشان می دهد و بسیار نرم است؛ در ضمن از دوام و براقیت ظاهری الیاف ابریشمی نیز بهره می برد. پارچه زربافت هیمرو (یا himroo) بیشتر در هند تولید شده و مورد استفاده قرار می گیرد.
4- زربافت مصنوعی ( Synthetic brocade)
هر چند که پارچه زربافت مصنوعی به اندازه پارچه های زربافت ابریشمی یا پنبه ای رایج نیست، اما یکی از کم هزینه ترین انواع پارچه های زربافت محسوب می شود. با این وجود، پارچه های زربافت حاوی پلی استر یا سایر الیاف مصنوعی از راحتی کمتری برخوردار بوده و می توانند برای کارگران و محیط زیست مضر باشند.
5- زربافت پیوسته (Continuous brocade)
زربافت پیوسته نوعی پارچه زربافت است که در آن نخ های باقیمانده در قسمت پشت پارچه زربافت آویزان شده یا بریده می شوند.
6- زربافت ناپیوسته (Discontinuous brocade)
تولید کنندگان منسوجات در هنگام تولید پارچه های زربافت ناپیوسته از نخ های باقیمانده در پشت پارچه های زربافت برای خلق الگوهای اضافی استفاده می نمایند.
7- زربافت زری (Zari brocade)
پارچه های زربافت زری به صورت سنتی دارای نخ های مس، طلا یا نقره بوده اند. اما امروزه پارچه های زربافت زری با مواد مصنوعی ساخته می شوند که ظاهر آنها شبیه این فلزات گرانبهاست.
پارچه زربافت چه تأثیری بر روی محیط زیست دارد؟
تأثیرات زیست محیطی پارچه زربافت به مواد منسوج متشکله آن بستگی دارد و از این رو بسیار متفاوت است. پارچه زربافت به صورت سنتی حاوی الیاف ابریشمی است و ابریشم سازگارترین پارچه با محیط زیست به حساب می آید.تولید ابریشم به سموم دفع آفات و کودهای شیمیایی نیازی ندارد و تنها وجود درختان توت برای تولید این پارچه لازم است.
کرم های ابریشم به صورت طبیعی پیله های خود را در میان شاخه های درختان توت می تنند، سپس کارگران ابریشم این پیله ها را برداشت می کنند، آنها را می جوشانند و بدون استفاده از هرگونه سموم یا مواد شیمیایی، الیاف ابریشمی را از پیله ها جدا می کنند.
پایدار بودن الیاف پنبه ای و سازگار بودن آنها با محیط زیست به نحوه تولید آنها مربوط است؛ اما بخش اعظم کشاورزان پنبه کار از آفت کش ها و کودهای مضر برای پرورش این محصول استفاده می کنند. پشم نیز وضعیت مشابهی دارد؛ با توجه به اینکه تولید پشم به صورت پایدار امکان پذیر است، اما برخی از تولید کنندگان پشم برای تولید آن به استفاده نامناسب از زمین و خشونت علیه حیوانات متوسل می شوند.
از بین تمامی الیافی که برای ساخت پارچه های زربافت مورد استفاده قرار می گیرند، وضعیت پلی استر و سایر الیاف مصنوعی از نظر محیط زیستی بدتر از همه است. ابریشم، پنبه و پشم همگی زیست تخریب پذیر هستند، اما الیاف مصنوعی زمانیکه در محیط زیست رها می شوند به صورت طبیعی قابل تجزیه نیستند.
حتی بدتر، پارچه های مصنوعی با هر بار شستشو میکرو پلاستیک هایی را منتشر می کنند که منجر به آلودگی های پلاستیکی در سراسر جهان می شوند؛ ضمناً تولید منسوجات مصنوعی مستلزم استفاده از مواد شیمیایی بسیار سمی است که می توانند به کارگران و اکوسیستم های اطراف آسیب برسانند.
گواهینامه های موجود برای پارچه های زربافت
هیچ سازمانی وجود ندارد که خاصتاً پارچه های زربافت را تائید کند؛ اما سازمان های مختلف، الیاف نساجی مورد استفاده در ساخت این پارچه های تزئینی را تائید می کنند. مهم ترین آنها استاندارد جهانی منسوجات ارگانیک (GOTS) است که معتبرترین گواهینامه الیاف نساجی ارگانیک را ارائه می دهد. پارچه های ابریشمی اصل در صورت تائید می توانند گواهینامه Silk Mark را دریافت کنند و پارچه های پشمی می توانند واجد شرایط دریافت گواهینامه Woolmark باشند.
چنانچه پارچه زربافت با پنبه پیمای رشد یافته در ایالات متحده تولید گردد ممکن است بتواند گواهینامه انجمن سوپیمای آمریکا (ASA) را دریافت کند. ضمناً استاندارد جهانی بازیافت (GRS)، الیاف مصنوعی را تائید می کند که بازیافتی بودن آنها قابل تائید است. همچنین سازمان GOTS نیز به تأیید الیاف مصنوعی بازیافت شده می پردازد.