توصیف فنولوژی گیاه موسیر

موسیر با نام علمی Allium hirtifolium Boiss یک گونه آسیایی است که منشاء آن مرکز و جنوب غربی آسیا می باشد. این گیاه که با نام موسیر ایرانی شناخته می شود با شالوت معمولی متفاوت بوده و دارای تنوع ژنتیکی بسیار زیاد، یکی از مهم ترین گونه های دارویی و صنعتی جنس آلیوم در ایران می باشد که به صورت خودرو و طبیعی در مناطق مرتفع با اقلیم خیلی سرد تا نیمه سرد رشد می کند.

موسیر بومی ایران است و به عنوان یک گیاه وحشی در کوههای زاگرس در غرب، جنوب و مناطق مرکزی ایران رشد می کند. این محصول به عنوان یک ادویه در صنایع غذایی یا دارو در طب سنتی ایران مورد استفاده قرار می گیرد. ترکیبات سولفوره، آلیل پروپیل و متیل سولفانیل از مهم ترین ترکیبات اسانس آن هستند.

طبیعت گرم و خشک، دافع سنگ کلیه و مثانه، کاهش درد مفاصل، ضد انگل، کاهش فشار خون. این گیاه می تواند با بیماریهای دیابت، آرتریت، سرماخوردگی و آنفلوآنزا، استرس، تب، سرفه، سردرد، هموروئید، آسم، آرترئوسکلروزیس و سرطان مقابله کند.

دامنه رشته کوههای زاگرس در استانهای لرستان، کردستان، ایالم، چهارمحال و بختیاری، غرب استان اصفهان و چند استان دیگر، پتانسیل رشد و توسعه کشت و زراعی سازی این گیاه با ارزش را دارند.

در بررسی امکانپذیری حاضر، با درنظر گرفتن عوامل اقلیمی، اقتصادی و اجتماعی، تالش دارد با رویکرد توسعه زنجیره ارزش و با هدف حداکثرسازی ارزش افزوده، نسبت به ارائه سیاست های توسعه ای سیستم ارزش صنعت موسیر اقدام نماید.

نام فارسی: گیاه موسیر

نام انگلیسی: Persian Shallot

نام علمی: Allium hirtifolium Boiss

مترادف: Allium stipitatum

خانواده: Liliaceae

گونه های مشابه: Allium stipitatum، Allium hirtifolium، Allium ascalonicum L

توصیف گیاهشناسی و فنولوژی:

گیاهی پایا، با فرم رویشی ژئوفیت، دارای پیازتخم مرغی، باپوشش خاکستری از رشته های الیاف جدا ازهم و درحال تخریب ساقه، یکی از مهم ترین گونه های دارویی و صنعتی جنس آلیوم در ایران است که به صورت خودرو و طبیعی در مناطق مرتفع با اقلیم خیلی سرد تا نیمه سرد رشد می کند. این گیاه دارای برگهای سبز خطی و نیزه ای نوک تیز با طول 20 تا 30 سانتیمتر می باشد.

گل صورتی کم رنگ یا صورتی متمایل به بنفش مجتمع درچترهای پرگل محدب، چمچه یا اسپات دارای کفه های متعدد، کوتاهتر از چتر، دمگل 6 بار بلندتر ازگل، گلپوش دارای تقسیمات خطی نرم و سست، تا شده و میله پرچم ها کوتاهتر از گلپوش. موسیر دوره رشد نسبتاً کوتاهی دارد.

رشد ساقه اصلی گیاه در اواخر مهرماه در زمین آغاز می شود و در اویل بهار برگهای گیاه ظاهر می گردد، گیاه از پیاز برای رشد اولیه استفاده کرده و همزمان با رشد خود و استفاده از ذخایر پیاز قبلی، پیاز جدیدی به وجود می آورد که معموالً درشت تر از پیاز قبلی است و همچنین تعدادی پیازچه در اطراف پیاز اصلی تولید می کند.

اغلب گیاهان در اردیبهشت ماه ساقه گلدهنده ایجاد می کنند که بذور آن در اواخر خرداد ماه همزمان با پایان دوره رشد گیاه و زرد شدن برگها شروع به رسیدن می کند پس از خشک شدن کامل برگها و ریزش بذور که مصادف با شروع مرداد ماه است، پیازهای موسیر کامالً رسیده و قابل برداشت هستند.