پیتایا، پیتاهایا یا دراگون فروت، کاشت و فرآوری آن

دراگون فروت یا میوه اژدها که با اسامی مختلفی در دنیا شناخته می شود، یکی از زیباترین گیاهان خانواده کاکتوس هاست این گیاه بومی جنوب مکزیک، گواتمالا، کاستاریکا و السالوادور بوده و به صورت تجاری در نواحی حاره ای آمریکا کشت می شود.

این گیاه در چند سال اخیر در مناطق جنوبی ایران از جمله شهرستان رودان در استان هرمزگان کشت شده است. میوه این گیاه، ظاهری بسیار جذاب و طعم بسیار خوبی دارد و به صورت یک میوه لوکس در بازار میوه برخی از شهرهای بزرگ عرضه می شود. این گیاه چندساله و بالارونده بوده و نیاز به قیم دارد.

برگهای ساقه مانند این گیاه حالت سه گوش و گوشتی داشته و دارای حاشیه موجدار است و ممکن است تا 6 متر نیز طول داشته باشد. در نشریه فنی حاضر، به جنبه های مختلف پرورش این گیاه شامل روشهای تکثیر، عملیات کشت، تغذیه و آبیاری، گرده افشانی و برداشت پرداخته شده است.

پیتایا، پیتاهایا یا دراگون فروت (Hylocereus sp) نوعی کاکتوس اپیفیت (خشکی زی) بومی مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری است. اصطلاح عمومی پیتاهایا شامل چندین گونه مختلف می شود. در حال حاضر، فقط تعداد اندکی از گونه های پیتایا (پیتایا قرمز و زرد) در بازار یافت می شوند. محققان آن را به عنوان میوه ای برای آینده مطرح می کنند.

این گیاه روزبلند است و گلهای زیبای آن در شب شکوفا می شوند، بنابراین به عنوان ملکه شب نامگذاری شده است. همچنین به علت برکته ها یا فلس های روی پوست میوه، پیتایا به معنی میوه فلس دار معروف است دراگون فروتبه علت گلهای بزرگ ( 25 سانتی متر) زیبا ارزش زینتی دارد.

میوه آن ارزش دارویی بسیار بالایی دارد و دارای خاصیت جلوگیری از سرطان و دیابت، خنثی سازی مواد سمی مانند فلزات سنگین، کاهش کلسترول و فشار خون بالا است.

این میوه غنی از ویتامین ث، فسفر و کلسیم بوده و در استحکام استخوان و نمو دندان و پوست نقش دارد، بنابراین به عنوان میوه سلامتی مورد توجه قرار گرفته است از بزرگ ترین مزایای این گیاه یکبار کشت و رشد در حدود 20 ساله است. در یک هکتار آن در حدود 800 گیاه می تواند قرار بگیرد.

فرآوری
فرآوری میوه دراگون فروت و تولید آبمیوه آن، در مقیاس صنعتی دشوار است زیرا در حال حاضر هیچ تجهیزات ویژه ایی برای استخراج آب از این قبیل میوه ها وجود ندارد. با این وجود، استخراج آب میوه به صورت دستی از طریق نصف کردن میوه و خارج کردن مغز میوه با یک قاشق صورت می گیرد.

مغز میوه دارای ویسکوزیته بالایی است و این جداسازی هزاران بذر کوچک نرم را با سایش ساده دشوار میسازد، بنابراین عملکرد استخراج آب بدون بذر به شدت کاهش می یابد. از این رو معمولاً آب به همراه بذرها بسته بندی شده و به خریداران عرضه می شود با اینحال، وجود بذرها محدودیت بزرگی برای توسعه صنعت آبمیوه میوه پیتایا (یا اژدها) محسوب می شود.

ثبات رنگ بتالائین های دراگونفروتدر اسیدیته 5 (اسیدیته آب میوه) بالا است تحقیقات نشان می دهد که رنگدانه های پیتاهای های بنفش، ثبات بالاتری از نظر بتالائینها نشان می دهند در حین یک پاستوریزه کردن معمولی، 10 درصد رنگ از بین میرود.

در طی چندین تیمار حرارتی، ضایعات رنگی احتمالاً بیشتر است به همین علت محصولاتی مانند مربا، ژله و سایر محصولات شیرین به طور معمول تولید نمی شود، اما کرم بستنی ها و سایر محصولات لبنی به طور گسترده به بازار عرضه می شود.

برای اجتناب از ضایعات رنگی بالا، آبمیوه دراگونفروت قرمز معمولاً بدون پاستوریزاسیون و منجمدسازی به بازارهای بین المللی عرضه می شود. سپس آنها یک مرحله پاستوریزاسیون را در طی تولید محصول نهایی میگذرانند.