1- آبیاری یکی از مهم ترین عملیاتها در تولید محصولات گلخانه ای است که آب و کود مورد نیاز گیاه را تأمین می کند. آبیاری نامناسب در گلخانه، غالباً سبب کاهش کیفیت محصول می شود. آبیاری زیاد باعث رشد علفی گیاه شده و در نتیجه ساقه های آن نرم، آبدار و شکننده می شوند. پرآبی محیط ریشه، سبب کمبود اکسیژن خاک، کاهش رشد ریشه، پوسیدگی ریشه، عدم جذب آب و مواد غذایی ریشه و در نتیجه موجب پژمرده شدن و توقف رشد گیاه می شود. آبیاری کم هم، سبب کاهش فتوسنتز، پژمردگی برگها و کاهش رشد گیاه می گردد.
2- در آبیاری گیاهان سه اصل اساسی باید رعایت شوند: اصل اول، استفاده از بستری با زهکشی مناسب و ظرفیت بالای نگهداری آب است؛ اصل دوم، آبیاری مناسب در هر بار آبیاری است، به نحوی که بستر کشت به طور کامل مرطوب شود و اصل سوم، آبیاری در زمان مناسب و پیش از وقوع تنش رطوبتی است. توصیه می شود قبل از آنکه 50درصد رطوبت سهل الوصول از خاک خارج شود، آبیاری مجدد شروع شود.
3- تانسیومتر دستگاهی است که میزان پتانسیل ماتریک رطوبت خاک را تعیین می‌کند. زمانی که رطوبت خاک در حد ظرفیت مزرعه باشد، مولکولهای آب با نیروی 0/3بار و در نقطه پژمردگی، با نیروی 15بار به ذرات خاک میچسبند. تانسیومتر قادر است که مقدار این نیرو (پتانسیل ماتریک) را به صورت فشار مکش نشان دهد. هر چه خاک خشکتر باشد، فشار مکش آن بیشتر و هر چه مرطوبتر باشد، فشار مکش خاک کمتر است و تانسیومتر عدد کمتری را نشان می دهد (به سمت عدد صفر). با کاهش رطوبت خاک، عقربه تانسیومتر به سمت عدد 100میرود و بنابراین با توجه به پتانسیل مکش آب، می توان با تانسیومتر زمان شروع و پایان آبیاری را مشخص نمود.
4- کیفیت آب، عاملی مهم و تعیین کننده برای محل احداث گلخانه، نوع آبیاری و برنامه کوددهی و نوع محصول است؛ بنابراین لازم است که قبل از احداث گلخانه، کیفیت آب مورد استفاده (چاه، چشمه، قنات، آب لوله کشی شهری) مورد بررسی قرار گیرد. با توجه به کیفیت آب، می توان درباره برنامه کوددهی، روشهای اصلاحی کیفیت آب و روش آبیاری تصمیم گیری درستی انجام داد تا از بروز مشکلات بعدی جلوگیری شود.
5- در تجزیه آب آبیاری، عوامل زیر باید بررسی شوند: شوری آب ( ECآب)، مجموع آنیونها و کاتیونهای کل، قلیائیت آب( بیکربنات و کربنات آب آبیاری)، غلظت آهن و منگنز آب، سختی آب، میزان بر و فلوئور آب و نسبت جذب سدیمی.
6- شوری آب به علت وجود مواد جامد محلول (TDS)است. با افزایش شوری، مقدار عملکرد کاهش مییابد. چون محصولات گلخانهای تحت شرایط کوددهی مستمر رشد می‌کنند، بنابراین شوری آب آبیاری (آب معمولی یا زمانی که کود در آن حل شده) باید کنترل شود. برای برطرف کردن شوری آب می توان از روشهایی، مانند اسمز معکوس (Ro)یا سیستم یونزدایی استفاده نمود.
7- قلیائیت آب همان غلظت کربنات ها و بیکربنات های محلول در آب آبیاری است. سیستم بافری کربناتها، در یک محلول آبی می تواند از تغییرات عمده pHمحیط کشت جلوگیری نماید و به دنبال آن، از ایجاد تغییر در میزان مواد غذایی قابل دسترس، که به دلیل تغییر pH ایجاد می شود، ممانعت به عمل آورد. قلیائیت بالای آب مستقیماً بر روی گیاه تأثیر ندارد، بلکه غلظت بالای بیکربنات آب به صورت غیرمستقیم مشکلات ثانویهای، مانند تجمع یا رسوب مواد بر روی گیاهان در آبیاری بارانی و گرفتگی قطره چکانها، رسوب عناصر غذایی در کوددهی مایع و تحریک کمبود آهن و منگنز را سبب می شود. با افزودن اسید به آب آبیاری، می توان قلیائیت آب را تا حدی، که در نهایت pHآب به 5/8برسد، کاهش داد.
8- سختی آب به خاطر دارا بودن مقدار زیاد منیزیم و کلسیم است. گیاهان به کلسیم و منیزیم مقاومت زیادی دارند؛ بنابراین آب سخت، مستقیماً به گیاه صدمه نمیزند.
9- روشهای مختلفی برای آبیاری گیاهان گلخانهای وجود دارد که می توان آنها را به دو گروه آبیاری از سطح خاک و آبیاری زیرزمینی تقسیم بندی کرد. آبیاری سطحی شامل آبیاری دستی، آبیاری قطره ای، آبیاری بارانی و آبیاری به روش میست است. آبیاری زیرزمینی، سیستمهای کفپوش اسفنجی، ناودانی، روش جزر و مدی و (NFT)را شامل می شود.
10- در آبیاری زیرزمینی، قسمت زیرین گلدان با آب تماس پیدا می‌کند و خاصیت مویینگی، سبب حرکت آب در داخل گلدان می شود. مهم ترین اشکال این نوع سیستمهای آبیاری، تجمع نمکها در قسمت بالایی گلدان است که در اثر حرکت آب و مواد به سمت بالا و تبخیر آب از سطح گلدان رخ می دهد. تجمع نمک در سطح خاک، در آبیاری قطره ای نیز رخ می دهد ولی در آبیاری زیرزمینی، تجمع نمک شدیدتر است؛ در این حالت باید آبیاری سنگین انجام شود تا نمکها از خاک خارج شوند.
11- در بین سیستمهای آبیاری سطحی، روش آبیاری دستی و بارانی دارای بیشترین اتلاف آب هسند، اما روش آبیاری قطره ای، آب را مستقیماً در اختیار ریشه گیاه قرار می دهد. سیستم میست برای گلخانه های تکثیر قلمه و نیز برای تغذیه گیاهانی که ریشه آنها به صورت معلق در هوا قرار دارد، مورد استفاده قرار می گیرد.
مرجع: کتاب مدیریت گلخانه
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
