بیماری های مهم بادنجان گلخانه ای

در فرآیند تولید محصولات گلخانه ای هدف اصلی از مدیریت بیماری های گیاهی پیشگیری از بیماری است. جلوگیری از ورود یک بیمارگر گیاهی به گلخانه بسیار کم هزینه تر از کنترل آن به محض ورود به گلخانه است. اولین گام در جهت پیشگیری از بیماری در گلخانه، شناخت عوامل بیماری زا است. در این مطلب به مهم ترین بیماری های بادنجان (یا بادمجان) گلخانه ای را پرداخته شده است.

بیماریهای ساق سیاه و پوسیدگی طوقه ناشی از Ph.Cryptogea و Phytophthora capsici
علائم ناشی از حمله این گونه قارچ شبیه هم است. در محل آلودگی (طوقه) ابتدا لکه ای به رنگ قهوه ای یا سیاه ظاهر و سپس توسعه می یابد. با توسعه بافت آلوده به اطراف جریان شیره نباتی قطع شده و پژمردگی و سپس خشک شدن اتفاق می افتد. در زمان و مناطقی که شرایط برای توسعه بیماری مساعد است (خنک و مرطوب) علاوه بر طوقه، قسمت زیادی از ریشه و ساقه نیز پوسیده می شود. عامل بیماری در خاک وجود داشته و توسط آب، وسایل کشاورزی و خاک به نقاط مختلف پراکنده می شود.

مدیریت بیماری: ضد عفونی خاک خزانه، تولید نشاءسالم، استفاده کردن از آب سالم و غیر آلوده، شخم عمیق، انهدام بقایای گیاهی، تناوب زراعی، تعادل در کود دهی و آب، کاشت در روی بستر برآمده طوریکه آب پای طوقه نیفتد، رعایت فاصله مناسب طوری که نور به سطح خاک بتابد و کنترل رشد رویشی مهم ترین روشهای مبارزه با بیماری است.

سفیدک سطحی بادنجان
این بیماری توسط قارچ هایی به نام های L.solanacearum، tauricaleveillula و Erysiphe polyphaga ایجاد می شود. علائم بیماری بدین صورت است که در روی برگها لکه های سفید کدر که اجتماع میسلیوم و هاگ های قارچ هستند، ایجاد می شود. این لکه ها ابتدا کوچک و گرد بوده و سپس زاویه دار می باشند. پوشش قارچ در روی تمام قسمتهای رویشی گیاه مشاهده می شود ولی برگهای پایینی زود تر آلوده شده و ریزش می کنند.

فرم غیر جنسی عامل بیماری oidipsis taurica می باشد.

استفاده از سموم گوگردی و ارقام مقاوم و کاشت با فاصله مناسب در روی پشته ها مهم ترین روشهای مبارزه است.

پژمردگی ورتیسیلیومی بادنجان
این بیماری توسط قارچهای V.alba -trum وVerticillium daliae ایجاد می شود. V. dahlia در مناطق گرم و معتدل و V.albo-atrum در مناطق سردتر شیوع دارند. این قارچ دارای دامنه میزبانی وسیع بوده و حدود 400 گونه زراعی مثل پنبه، گوجه فرنگی، زیتون، پسته، خیار، چغندر، بادنجان، تربچه، فلفل، سیب زمینی، ریواس و هندوانه را آلوده می کند. اگر گیاهچه مورد حمله قرار گیرد، خشک شده و از بین می رود. علائم در زمان میوه دهی نمود بیشتری دارند.

علائم بیماری ابتدا در برگهای پایینی مشاهده می شود. ابتدا حاشیه برگها و ناحیه بین رگبرگ ها زرد شده و سپس قهوه ای می شوند. برگهای آلوده ریزش می کنند. کاهش رشد و افت محصول حتمی است. بافت آوندی قهوه ای رنگ می شود. عامل بیماری به صورت اندام مقاوم و گاهی میسلیوم در بذر و اندامهای آلوده زمستان گذرانی می کند.

مدیریت بیماری: استفاده از بذر سالم و غیر آلوده، تناوب زراعی، تهیه نشاء سالم و غیر آلوده، استفاده از ارقام مقاوم، آیش و استفاده از آفتاب دهی در زمانی که گیاهی وجود ندارد.

پوسیدگی اسکلروتینایی بادنجان و گوجه فرنگی ناشی از قارچهای S.minorSclerotinia و sclerotiorum
این قارچ ها روی تعداد زیادی از گیاهان بیماری­زا هستند. محل­های انشعاب ساقه یا مناطقی که نزدیک سطح زمین قرار دارند. نقاط قهوه ای رنگ مشاهده شده که توسط توده میسلیوم سفید رنگ و سختینه ها که روی آن قرار دارند، مشاهده می شود. شانکرهای روی ساقه در شرایط مساعد توسعه یافته و سبب خشکیدگی بوته یا ساقه های آلوده می شود.

عامل بیماری به صورت سختینه یا میسلیوم در بقایای گیاهی زمستان گذرانی می کند و در شرایط مساعد، تولید آپوتسیوم نموده که حاوی آسک و آسکسپور است. رطوبت زیاد برای توسعه بیماری ضروری است. ضد عفونی بستر کشت در گلخانه، تولید نشاء سالم، کاشت در بستر بر آمده به طوریکه آب در پای طوقه نیافتد، راه های جلوگیری از این بیماری هستند.

سایر بیماری های بادنجان
علاوه بر بیماریهای ذکر شده، موزائیک بادنجان، موزائیک توتون روی بادنجان، ویروس موزائیک خیار روی بادنجان و نماتودهای Meloidogyne spp، و spp. Pratylenchus و Heterodera rostochiensis در بادنجان بیماریزا هستند.