پرلیت نوعی سنگ آتشفشانی از نوع سیلیکات آلومینیوم، سدیم و پتاسیم است که بشر از حدود قرن سوم قبل از میلاد آن را به عنوان یک شیشه آتشفشانی می شناخته است. پرلیت از لغت پرل به معنای مروارید که یک کلمه فرانسوی است گرفته شده است.
بخش عمده معادن این کانی غیر فلزی در اطراف شهر میانه در استان آذربایجان شرقی است. برای اینکه پرلیت در صنعت مورد استفاده گیرد ابتدا باید منبسط شود. برای این کار، پس از استخراج سنگ پرلیت از معدن، آن را خرد کرده، سپس دانه بندی و خشک می کنند. بدین ترتیب پرلیت خام به دست می آید.پس از دانه بندی و خشک کردن، پرلیت خام آماده پخت و منبسط شدن در کارخانه های انبساط پرلیت می شود. عمل انبساط، در کوره های ثابت عمودی همراه یا بدون پیش گرم کن انجام می شود.
ابتدا پرلیت در پیش گرم کن تا حدود 400 الی 500 درجه سانتی گراد گرم شده و در مرحله بعد وارد کوره اصلی می گردد. در کوره اصلی، پرلیت در دمای حدود 700 الی 1350 درجه سانتیگراد انبساط پیدا می کند.این افزایش حجم، به علت وجود 2 الی 5 درصد آب در درون پرلیت است که سبب نرم شدن و انبساط آن می شود. آب موجود در پرلیت تبدیل به هزاران حباب شیشه ای نازک در آن می شود.
سبکی و خواص استثنایی که پرلیت پیدا می کند بخاطر وجود همین حباب های شیشه ای است. بعد از افزایش حجم، پرلیت وارد سیکلون شده و پس از خنک شدن مجددا دانه بندی می گردد. نهایتا، در انتهای خط تولید، گرد و خاک آن گرفته می شود.
قطر ذرات پرلیت پس از افزایش حجم حدود 3 برابر و حجم آن 27 برابر می گردد. چگالی پرلیت خام حدود 1200 کیلوگرم بر مترمکعب است که پس از انبساط، چگالی آن حدودا کمتر از ده درصد چگالی اولیه، یعنی حدود 30 الی 400 کیلوگرم در مترمکعب می شود.پرلیت با بیش از 1500 نوع کاربرد، نقش بسیار مهمی در صنایع مختلف دارد. مهم ترین کاربردهای آن در صنعت ساختمان بشرح زیر است:
از موارد استفاده دیگر پرلیت می توان به کاربرد آن به عنوان اندود مقاوم در مقابل آتش و نیز عایق حرارتی در درجه حرارت هایی که عایق کاری در دماهای بین 200 تا 800 درجه سانتیگراد مورد نیاز است نام برد.