عوامل محیطی موثر در رشد و تولید خیار گلخانه ای
به عنوان یک عامل اصلی در افزایش رشد رویشی و زایشی، کیفیت و عملکرد محصول می باشد. در شب فتوسنتز صورت نمی گیرد و میزان تنفس و تعریق را با دمای کمتر کاهش می دهیم تا مواد ذخیره ای بیهوده تلف نشود. افزایش دما در دامنه 30 تا 35 درجه سانتی گراد به تدریج باعث سقط گل و خیارهای جوان می شود. دمای خاک نیز برای رشد و تولید همواره باید بین 18 تا 22 درجه سانتی گراد نگه داشته شود و اگر به 6 درجه سانتی گراد برسد. غذارسانی ریشه به ساقه مختل می شود و اگر به 6 درجه سانتی گراد برسد، ریشه، مواد غذایی برگ و ساقه را جذب می کند و گیاه ضعیف و پژمرده می شود.
خیار از لحاظ نوری نسبت به طول روز حساس نمی باشد یعنی در شرایط متفاوت نوری می تواند به گلدهی برود. ولی میزان نور در گلخانه باید تنظیم باشد. برای افزایش نور و افزایش طول روز در روزهای ابری و زمستان از نور مصنوعی استفاده می کنیم. در تابستان نیز به لحاظ مقدار زیاد شدت نور روی سطح گلخانه را می توان با گل و یا سایه بان (توری شید) پوشاند تا از نفوذ زیاد نور جلوگیری کند.
معمولاً رطوبت نسبی 70% برای هوای گلخانه مناسب است. در زمان تولید اندام بار دهی، رطوبت نزدیک به اشباع می تواند خسارت بیماری های قارچی را به دنبال داشته باشد. در تهویه های شدید و رطوبت بسیار پایین، میوه های خیار در وسط باریک شده و به تدریج چروک می گردد که این تنش رطوبتی همزمان با افزایش دما می تواند موجب طغیان آفاتی مانند کنه شود. در شب های سرد، رطوبت اضافی هوا تبدیل به قطرات آب می شود و در سطح پلاستیک یووی دار می نشیند. برای جلوگیری از این امر در هنگام شب هوا مقداری گرم شود و در روز با انجام عمل تهویه رطوبت را کنترل می کنیم.
خیار به علت سیستم ریشه ای خود به آب زیادی در طول دوره رشد نیاز دارد و پس از ظهور گل ها این نیاز بیشترین حد خود می رسد. رطوبت خاک باید به مقدار مناسب و به طور تدریجی به خاک اضافه شود. آبیاری مناسب هم رشد را افزایش می دهد. معمولاً بیشترین مقدار آب مصرفی در فصول گرم و خشک می باشد. آب مورد استفاده برای خیار بایستی دارای کیفیت مناسب بوده و به مقدار کافی در دسترس باشد. در یک دوره کامل کشت، آب مورد استفاده برای 1000 متر مربع گلخانه حدود 800 متر مکعب باشد. باید به موضوع زهکشی بستر بوته ها توجه نمود که در حد متوسط باشد. در مقاوم سازی نشاء ها باید اولین آبیاری به صورت سنگین صورت گیرد و آبیاری بعدی حدود 3 تا 4 هفته بعد انجام شود تا ریشه های اصلی گیاه به خوبی در خاک نفوذ کند و به خوبی بوته ها استقرار یابند. میزان هدایت الکتریکی آب باید کمتر از 2 دسی زیمنس بر متر باشد.
کوددهی و تغذیه بوته خیار
خیار از نظر نیاز کودی گیاهی پر توقع می باشد و در خاک های نرم با مواد آلی بالا نتیجه بهتری می دهد. بنابراین نیاز به تغذیه سنگینی دارد و باید یک تعادل کودی در مورد گیاه خیار وجود داشته باشد. بعضی از عناصر مورد نیاز گیاه در خاک وجود دارد که در اثر برداشت متوالی میزان این مواد غذایی کاهش پیدا می کند. حدوداً 90 درصد وزن خشک خیار مربوط به کربن، اکسیژن و هیدروژن است و مابقی عناصر از طریق کوددهی در اختیار بوته قرار می گیرد. انجام عمل کود دهی را می توان به سه مرحله قبل از کاشت، همگام با تولید و پرورش نشاء و در مراحل رشد و تولید خلاصه کرد.
پوشاندن سطح خاک با مالچ
مالچ یا خاک پوش یک لایه حفاظتی از موادی است که روی سطح خاک پخش می شود. مواد آلی(کاه گندم و پوسته برنج)، خاک برگ، کمپوست، براده های چوب، کودهای حیوانی و مواد غیر آلی مانند سنگ، تکه های کوچک آجر، پلاستیک را می توان به عنوان مالچ استفاده کرد.
مزایای مالچ پاشی بر روی سطح خاک
مالچ های پلاستیکی حرارت خاک را حفظ کرده و در نتیجه رشد و نمو گیاه بهتر می شود. مالچ باعث انعکاس بهتر نور و استفاده بیشتر از نور خورشید می شوند. همچنین استفاده از مالچ باعث جلوگیری از رسیدن میوه ها و برگ ها به سطح خاک و کاهش بیماری های خاکزی می شود. مالچ یا خاک پوش را زمانی مصرف می کنیم که بوته ها به ارتفاع نیم متری رسیده باشند. البته می توان قبل از کاشت بذر هم، روی ردیف های کشت را با یک لایه پلاستیک پوشانده و محل های کشت بذر را به وسیله یک تیغ تیز برش می دهیم و در محل بریدگی بذرها را کشت می کنیم.
علائم کمبود عناصر غذایی در خیار گلخانه ای
این عنصر بیشتر از سایر مواد غذایی در تغذیه گیاه مصرف می شود و مصرف آن بایستی تدریجی باشد. این کود از اول نشاء کاری تا پایان دوره زندگی گیاه مصرف می شود.
علائم کمبود نیتروژن در خیار شامل رشد، زردی و کوچکی برگ ها، کوتاهی و ضخیم شدن میوه ها و رنگ میوه سبز کم رنگ و ریزش گل می شود. (علایم کمبود ابتدا در برگ های پیر ظاهر می شود.) سپس برگ های پایینی شروع به ریزش می کنند. میوه ها نیز کم رنگ و خمیده شده و انتهای آنها کشیده می شود. البته مصرف اضافی ازت نیز باعث افزایش غلظت نمک های محلول در بستر می شود و نهایتاً سبب آسیب رساندن به نوک ریشه های گیاه می گردد. ضمن این که کاهش رشد همراه با برگ های سبز تیره را به دنبال خواهد داشت.
فسفر در ریشه زایی، رشد رویشی و باردهی خیار کمک می کند. فسفر همچنین در انجام فتوسنتز، ازدیاد مواد ذخیره ای، انتقال هیدرات کربن، موفقیت در عمل تلقیح و تشکیل میوه و تأثیر در رنگ و درشتی میوه و زودرس نیز موثر است. علائم کمبود آن ارغوانی شدن برگ و ساقه ها، محدود شدن رشد، کوچک شدن برگ های جوان و ایجاد نقاط قهوه ای رنگ روی برگ های مسن تر می باشد.
پتاسیم نقش اساسی در فعال سازی آنزیم ها دارد. همچنین در کنترل تعریق از طریق باز و بسته شدن روزنه ها، مقاومت گیاه به بیماری ها، رطوبت زیاد، سرما زدگی و خشکی، قابل جذب نمودن سایر املاح و خوش طعمی و خوش رنگی میوه ها موثر است.
معمولاً کمبود پتاسیم در بسترهای خاکی کمتر دیده می شود. علائم کمبود پتاسیم در خیار شامل زردی حاشیه های برگ مسن، توقف رشد گیاه، کوتاهی فاصله میان گره ها و کوچک ماندن برگ ها می باشد. ضمن این که در صورت تداوم کمبود، زردی بین رگ برگ ها توسعه یافته و حاشیه برگ ها قهوه ای می شود. میوه ها کوتاه و چاق می شوند. در گوجه فرنگی سطح میوه ها غیر طبیعی و رنگ میوه نا مناسب می شود یعنی روی میوه های زرد و سبز تشکیل می شودکه تا پایان برداشت میوه روی آن می ماند.
کلسیم باعث استحکام دیواره سلولی گیاه می شود و در جذب ازت و تجزیه اسیدهای آلی موثر است. علایم کمبود کلسیم در برگ جوان با نقاط سفید در حاشیه مشخص شده شروع می شود. سپس پهنک برگ زرد شده و رگبرگ سبز می ماند. دمبرگ شکننده شده و برگ ها ریزش می کنند. علایم کمبود کلسیم در برگ جوان با نقاط سفید در حاشیه مشخص شده شروع می شود. سپس پهنک برگ زرد شده و رگبرگ سبز می ماند. دمبرگ شکننده شده و برگ ها ریزش می کنند. کوچک ماندن میوه ها پیچش برگ های جوان به سمت داخل و کوتاه شدن میان گره ها از دیگر علایم کمبود کلسیم می باشند. در گوجه فرنگی علایم کمبود از برگ های جوان شروع شده و به برگ های بعدی و خوشه های گل می آید و در قسمت گلگاه یا نوک میوه به عارضه پوسیدگی گلگاه تبدیل می شود.
کمبود این عنصر رایج ترین اختلال تغذیه ای در خیار می باشد و اولین نشانه آن شروع به زردی بین رگبرگ ها در بخش میانی برگ ها می باشد و به تدریج بافت های تأثیر یافته قهوه ای می شوند. علائم کمبود ابتدا در برگ های مسن تر ظاهر می شود. این کمبود ممکن است به دلیل ناکافی بودن منیزیم در محیط ریشه و یا پتاسیم و کلسیم اضافی موجود در محیط ریشه به وجود آید و یا اسیدیته پایین باعث محدودیت جذب منیزیم می شود. کمبود منیزیم در گوجه فرنگی می تواند منجر به کوچک شدن میوه ها، نرم شدن بافت میوه و سبز رنگ ماندن یقه میوه های رسیده شود.
این عنصر در تولید کلروفیل و به خصوص در عمل فتوسنتز و تنفس بسیار موثر است. آهن عنصری غیر متحرک در گیاه است. علائم کمبود آهن در گیاه شبیه کمبود منیزیم و ازت است با این تفاوت که علائم ابتدا در برگ های جوان به صورت کلروز یا زردی اتفاق می افتد. (زرد شدن پهنک برگ و سبز ماندن رگبرگ ها)
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
