برداشت گوجه فرنگی گلخانه ای
گوجه فرنگی از جمله صیفی جاتی است که به دلایل فراوان کشت آن قابل صرفه است زیرا این محصول در غذاهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد و آن جا که به صورت اصلی وجود ندارد به صورت رب گوجه باعث خوشمزگی غذا می شود.
به همین دلیل است که در کشت گوجه فرنگی واریته هایی در نظر گرفته شده است که دقیقا با شرایط مصرف گوجه فرنگی مطابق است. گوجه فرنگی ریز در اندازه های 5 تا 20 گرمی و همین طور گوجه فرنگی هایی با وزن های تا 250 گرم تولید شده است که به خاطر استفاده از تکنیک های جدید علاوه بر مقاومت بالا در برابر بسیاری از ویروس ها و بیماری ها، استعداد دوام و تازگی را تا مدت طولانی دارا می باشد.
مهم ترین عامل در برداشت گوجه فرنگی این است که گوجه فرنگی در چه زمانی رسیده است. اگر محتویات اطراف بذر، ژله ای شده باشد به نحوی که با لبه تیز چاقو قادر به جداسازی آن از بذر باشیم در این هنگام میوه گوجه فرنگی رسیده است.
در صورتی که میوه قرمز یا صورتی رنگ شده باشد ولی گوشن میوه سفت باشد، میوه رسیده سفت است. همچنین اگر میوه کاملا رنگی و نرم باشد می گویند میوه رسیده است. جهت مصرف تازه خوری گوجه فرنگی و عرضه آن در بازار های محلی باید زمانی که میوه رسیده سفت است، آن را برداشت کرد. جهت عرضه میوه به بازارهای کمی دوردست، میوه ها را زمانی که سبز رسیده است برداشت می کنند.
اگر میوه کاملا رشد کرده باشد و در محل اتصال ساقه پس از حذف کاسه گل یک حلقه قهوه ای رنگ ایجاد شده باشد می گویند میوه رنگ اندازی شده است.
از زمان تولید نشاء و انتقال آن به زمین اصلی تا تولید میوه 50 تا 60 روز طول می کشد که بستگی به تغذیه گیاه، شرایط محیطی، هرس بوته و فصل کاشت دارد. در زمستان حدود 60 روز و در تابستان حدود 50 روز طول می کشد.
طول مدت باردهی 2 تا 3 ماه و در شرایط بهتر 4 ماه خواهد بود و برداشت میوه در بهار 2 بار و در تابستان 3 بار در هفته می باشد که برداشت تدریجی منجربه افزایش عملکرد و بالا بردن وزن میوه های نارس روی خوشه می شود.
میوه نارس:
در این مرحله میوه کاملاً سبز است بذرها رشد کرده اند و مواد ژله ای هنوز در اطراف بذر تشکیل نشده و یا بسیار سفت بوده و قابل جدا شدن نیست.
میوه سبز رسیده:
در این مرحله میوه کاملا رشد کرده و لایه های ژله ای قابلیت جدا شدن دارند. بافت های داخل شروع به زرد شدن یا قرمز شدن می کنند. یک حلقه قهوه ای رنگ محل اتصال ساقه پس از حذف کاسه گل به وجود می آید برای زمانی که محصول را به شهرهای دور می فرستند مناسب می باشد.
میوه رنگ اندازی شده:
در این مرحله یک چهارم سطح پوست گوجه فرنگی در گلگاه شروع به رنگی شدن(زرد شدن و قرمز شدن) می کند.
رسیده سفت:
رنگ میوه کاملاً صورتی یا قرمز شده ولی گوشت میوه کاملاً سفت می شود و از فشارهای مکانیکی صدمه نخواهد دید. این حالت مناسب برای برداشت تازه خوری و عرضه در بازارهای محلی خواهد بود.
رسیدگی کامل:
میوه کاملا قرمز رنگ و نرم شده و از لحاظ بازاری مناسب نیست و افت کیفیت و قیمت به دنبال دارد.
بهترین حالت برای برداشت میوه گوجه فرنگی رسیده سفت می باشد و به عنوان یک قاعده کلی میوه هایی که برای ارسال به مناطق دور دست پرورش می دهند بایستی صاف، گوشت دار، دارای اندازه متوسط، رنگ مناسب و سفتی کافی باشند تا در حمل و نقل آسیبی نبیند.
در ارقام خوشه ای یا کلاستر که پنجاه درصد میوه روی خوشه رنگ گرفته و 50 درصد هنوز سبز رنگ است می توان آن ها را برداشت کرد و به بازار عرضه نمود. سعی شود گوجه فرنگی در زمان برداشت زخم نشود زیرا زخم های ایجاد شده میزان تنفس و تولید اتیلن را افزایش می دهد و آب میوه کاهش پیدا می کند.
بهتر است میوه اول صبح که هوا خنک است و دمای میوه ها زیاد نیست برداشت شوند، زیرا خنک بودن میوه ها طول عمر آن ها را بیشتر می کند. چنانچه قصد نگهداری گوجه فرنگی را داریم دمای 13 تا 20 درجه برای گوجه سبز رسیده و 7 تا 10 درجه برای میوه رسیده سفت در نظر گرفته می شود.
برای این که رنگ طبیعی را به گوجه فرنگی که قبل از رسیدن کامل برداشت شده اند بدهیم می توان از حرارت 21 تا 24 درجه به مدت 3 روز و یا اتیلن به نسبت 1 یا 2 در هزار استفاده کنیم.
برای بسته بندی گوجه فرنگی از جعبه های چوب و پلاستیکی استفاده می شود و بهترین زمان برای فروش محصول گوجه فرنگی زمستان تا اوایل بهار می باشد. در انتهای فصل کشت برای انجام عملیات پایانی، عملیات مانند آنچه که در کشت خیار بیان شد انجام می گیرد.