پنبه ازبکستانی چست ؟

تاریخچه پنبه ازبک

ازبکستان کشوری در بخش آسیای مرکزی و در شمال ترکمنستان است. این کشور از نظر موقعیت جغرافیایی، برای کشت پنبه مناسب است. تاریخچه شروع کشت پنبه در این منطقه، به حدود 2000 سال پیش باز می­ گردد که توسط چینی­ها صورت گرفته است. پنبه، دست کم از زمان امپراتوری روسیه به شکل یک محصول و به صورت گسترده در ازبکستان تولید می­ شده است.

با این وجود، تبدیل شدن پنبه به مهم ترین محصول کشاورزی ازبکستان و تولید آن در سطح جهانی، مربوط به دوره اتحاد جماهیر شوروی می­باشد. این رشد تولید، بر دو پایه صورت گرفت: 1- گسترش سطح زیر کشت و 2- طرح­ ریزی­ های اتحادیه جماهیر شوروی بدین صورت بود که در قبال دریافت آب، غذا و انرژی، ازبکستان گسترش محصولات کشاورزی را بر کشت پنبه متمرکز کند.

بعد از فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی و استقلال ازبکستان، دولت طرح پیشین را که مبنی بر کشت پنبه به عنوان اصلی ­ترین محصول کشاورزی بود، حفظ کرد و از طرفی به کشاورزان اختیارات بیشتری برای مدیریت آب و زمین داد.

سال­ ها پس از استقلال ازبکستان، این کشور به یکی از کشورهای پیشرو در بازار جهانی تولید پنبه تبدیل شد، به گونه ­ای که در سال 2010-2011 حدود 11٫3 درصد از درآمدهای صادراتی آن از پنبه به دست آمد. همچنین در آن سال هفتمین تولیدکننده پنبه بعد از چین، هند، آمریکا، پاکستان، برزیل و استرالیا شد؛ و در رتبه پنجم صادرکنندگان پنبه جهان قرار گرفت.

مزارع کشت پنبه در ازبکستان، بیشتر در منطقه بخارا، در امتداد مرز با ترکمنستان و همچنین پایتخت یعنی تاشکند قرار دارند که آبیاری این مزارع از طریق دریاچه آیدارکول، آمودریا و سیردریا صورت می­ پذیرد.

برنامه­ های آینده کشت پنبه در ازبکستان

دولت ازبکستان در نظر دارد برای دستیابی به یک زنجیره­ ی تامین قوی و سازمان یافته­ برای صنعت نساجی و زنجیره ارزش با سرمایه­ گذاری بالای خارجی، اقداماتی انجام دهد از جمله ورود فناوری ­های جدید مانند استفاده از آبیاری قطره­ای، ماشین­ های برداشت محصول و ماشین های پنبه پاک­ کنی مدرن.

این کشور برنامه ­ای دارد تا در سال های آتی، مناطق زیر کشت پنبه با آبیاری قطره­ای را تا 25 هزار هکتار گسترش دهد. آبیاری قطره­ای موجب صرفه ­جویی در مصرف آب و جلوگیری از شور شدن خاک می­ شود، چیدن غوزه­های پنبه با روش­های مکانیزه باعث کاهش هزینه برداشت شده و دستگاه­های پنبه پاک­کنی جدید سرعت پاک کردن را بالا می ­برد و هزینه­ های این کار را کم می­ کند.

برداشت پنبه به شیوه ­های نوین از طریق واردات و تولیدات داخلی بهبود پیدا می­ کند. با این وجود ازبکستان برنامه گسترده تحقیقاتی و پرورش بذر پنبه دارد و بیشتر بر روی بهبود کیفیت بذر پنبه، تولید نخ و پارچه با کیفیت تمرکز کرده است.