الیاف اکریلیک برای اولین بار در سال 1940 به طور آزمایشگاهی سنتز و در سال 1948 برای اولین بار با نام تجاری اورلون به بازار مصرف ارائه گردید. از آن سال به بعد تحقیقات و مطالعات گسترده ای در زمینه اصلاح خصوصیات اکریلیک گردید که منجربه تولید الیاف مد اکریلیک و اکریلیک گردید.اکریلیک ویژگی هایی شبیه به پشم دارد و در برابر رطوبت و کپک مقاوم است. معمولاً در بافت های مخملی و حلقوی به کار می رود و در تولید کف پوش حمام و قالیچه های کوچک کاربرد دارد.
الیاف آکریلیک را پشم مصنوعی یا پشم هنری هم می نامند چون پلیمری بشرساخته است. اکریلیک خصوصیاتی شبیه به پشم دارد و در عین حال قیمت آن نسبت به پشم بسیار ارزان تر است. کف پوش آکریلیک در برابر الکتریسیته ساکن، رطوبت، کپک، رنگ پریدگی، کوبیدگی، لکه و آفتاب مقاوم است. با این وجود، اکریلیک برای فضاهایی که رفت وآمد زیادی داشته باشند مناسب نیست چون در مقایسه با سایر الیاف قابلیت برگشت پذیری کمتری دارد.
اکریلیک از آکریلونیتریل که یک فرآورده پتروشیمی است تولید می شود. اکریلونیتریل معمولاً با مقادیر کمی از مواد شیمیایی دیگر ترکیب می شود تا امکان جذب رنگدانه در لیف افزایش یابد. الیاف اکریلیک را هم به صورت ترریسی و هم به صورت خشک ریسی می توان تولید کرد. الیاف اکریلیک به شکل نخ ریسیده شده یا به شکل نوار مورد استفاده قرار می گیرد.
الیاف اکریلیک را می توان با توجه به مصارف نهایی به گونه ای اصلاح کرد که برخی ویژگی ها را داشته باشد. یکی از ویژگی هایی که اکریلیک را نسبت به سایر الیاف متمایز می کند سطح نایکنواخت آن است که حتی درصورت استفاده از رشته سازهای کاملا دایره ای شکل نیز باقی می ماند.
ساختار مولکولی و روش سنتز پلی اکریلونیتریل
الیاف اکریلیک از لحاظ ساختاری متشکل از واحدهای تکرار شونده بر پایه اکریلو ینتریلCH2=CH2CN می باشند مونومر سازنده (اکریلو نیتریل) از واکنش کربید کلسیم و آب، استیلن و HCN، استالرهید و HCN ( سیانومیدرین) تشکیل می شود
2CH3-CH=CH2 + 2NH3 + 3O2 → 2CH2=CH-C≡N + 6H2O
پروسه تولید الیاف اکریلیک
از پروسه های مختلف مانند ترریسی و خشک ریسی جهت تولید الیاف اکریلیک استفاده می شود الیاف اکریلیک حاصله از پروسه ترریسی و خشک از لحاظ خواص باهم متفاوت بوده، از جمله می توان به آبدوستی بیشتر الیاف اکریلیک حاصله از پروسه ترریسی در مقایسه با الیاف حاصله از پروسه خشک ریسی، سطح مقطع عرضی متفاوت آن ها اشاره نمود. سطح مقطع عرضی الیاف اکریلیک حاصله از پروسه خشک ریسی و تر ریسی به ترتیب به صورت دمبلی و دایرو ی می باشد.
خواص و ویژگی های اکریلیک
از جمله خصیصه ها و ویژگی های بارز الیاف اکریلیک می توان به موارد زیر اشاره نمود:
ولیکن برخی خواص دیگر اکریلیک مانند پرزدهی نسبتا بالا، مشکلات زیست محیطی حاصله از پلی اکریلونیتریل و وابستگی کامل به منابع خارجی منجربه محدودیت در کاربرد این نوع الیاف در فرش های ماشینی در کشور های توسعه یافته گردیده است.
بر اساس آمار ارائه شده از سوی گمرک ایران سالانه حجم قابل ملاحظه ای از الیاف اکریلیک به صورت تاپس از کشورهای تایوان، آلمان، بلاروس و…. به ایران وارد می شود که این نیز خود به عنوان عاملی موثر در خروج ارز از ایران می باشد.