پلی اورتان یکی از بادوام ترین مواد پرداخت چوب است که روش استفاده از آن بسیار آسان است. پلی اورتان ها در دو فرمول بر پایه آب و بر پایه روغن موجود هستند و تفاوت های بسیار جزئی هم در اجرا و هم در کاربرد آن ها وجود دارد.
پلی اورتان استاندارد با قلم مو استفاده می شود اما پلی اورتان مالشی با دستمال استفاده می شود، مثل اسپری پرداخت در قوطی های آئروسل. اگر پروژه چوبی شما دچار فرسودگی و سائیدگی شده باشد پرداختی مثل پلی اورتان معمولا نمی تواند به عنوان روکش از چوب محافظت کند.
کدام یک بهتر است: پلی اورتان بر پایه روغن یا بر پایه آب؟
تصمیم بر این که از پلی اورتان بر پایه آب استفاده کنید یا بر پایه روغن، بستگی به نوع پروژه و اولویت های شما دارد. پلی اورتان بر پایه روغن هم آسان تر است و هم درجه فرار بودن آن نسبت به فرمول بر پایه آب کمتر است.
این نوع پلی اورتان ضخیم تر است، حاوی مواد جامد بیشتری است و به 2 یا 3 لایه پوشش نیاز دارد در حالی که پلی اورتان بر پایه آب به 3 یا 4 لایه نیاز دارد. پلی اورتان بر پایه روغن مستعد پذیرش خطوط قلم مو هستند و طولانی تر خشک می شوند به همین دلیل سرعت جریان کار را پایین می آورد و احتمال این که گرد و غبار جذب کار شود زیاد است.
پلی اورتان بر پایه آب سریع تر خشک می شود، هموارتر است و بوی کمتری نسبت به پلی اورتان بر پایه روغن دارد. یکی از معایب پلی اورتان بر پایه آب این است که الیاف چوب را بلند می کند، مستعد پذیرش لکه های آب است و هنگامی که روی برخی رنگ های شفاف چوب به کار برده شود فرار است.
یکی دیگر از تفاوت های این دو نوع پلی اورتان در رنگ آن هاست. پلی اورتان بر پایه روغن رنگ کهربایی گرم به چوب اضافه می کند مخصوصا به چوب های رنگ روشن مثل بلوط، افرا و درخت توس. اما پلی اورتان بر پایه آب روشن تر و بی رنگ تر است که هنگام استفاده رنگ سفید شیری دارد اما بعد از خشک شدن رنگ آن روشن تر می شود.
نکات استفاده از پلی اورتان
اول باید بطری پلی اورتان را تکان دهید. چرا؟ هنگام تکان دادن بطری پلی اورتان حباب هایی بیرون می زند که ممکن است هنگام استفاده روی پرداخت نهایی نمایان شوند. پس قبل از استفاده بطری پلی اورتان را به آرامی تکان دهید.پرداخت پلی اورتان را در فضای تمیز با تهویه مناسب استفاده کنید. خشک شدن پلی اورتان ساعت ها زمان می برد و این زمان برای نشستن حشرات و گردوغبار روی مواد کافی است.
هر دو نوع پلی اورتان بوی تندی دارند بنابراین فضایی که در آن پلی اورتان استفاده می شود باید تهویه مناسبی داشته باشد. پس هیچوقت کار پرداخت با پلی اورتان را در فضای بیرون انجام ندهید زیرا توانایی کنترل گردوغبار و حشرات را ندارید.
بهتر است پلی اورتان را روی سطوح صاف به کار ببریم زیرا به خودی خود هموار می شود و احتمال چکیده شدن آن کمتر است. اگر پلی اورتان را روی یک سطح عمودی به کار ببرید مواد پرداخت جاری شده و می چکد. برای از بین این مشکل هم می توانید لایه های نازک تری بزنید و هم از روش مالشی یا اسپری به جای قلم مو استفاده کنید.
در هر دو روش می توان لایه های نازک تری به کار برد. اما اگر در لایه پرداخت پلی اورتان حالت چکیدگی به وجود آمد بین لایه ها روی آن ها سنباده بکشید و یا با تیغه آن ها را از بین ببرید.هنگامی که لایه های تازه را به پایان می رسانید آن را با نور بررسی کنید.
از فاصله نزدیک سطح را بررسی کنید تا بتوانید نقص هایی مثل حباب، خط خوردگی های قلمو، برآمدگی ها و نقاطی که پرداخت نشده اند یا پرداخت شان نسبتا کمتر است را ببینید. این مشکلات را زمانی می توانید رفع کنید که لایه پلی اورتان هنوز مرطوب باشد.
آماده سازی چوب
در تمام پرداخت های چوب رسیدن به نتایج بهتر بستگی به تمیز و یکدست بودن سطح چوب دارد اما درجه اهمیت این موضوع در پرداخت پلی اورتان بیشتر است. سطح چوب را با سنباده درجه زبری 220 grit سنباده بزنید. برای چوب هایی که دارای منافذ باز هستند (مثل چوب بلوط، درخت گنجشک و درخت گردو) باید قبل از پلی اورتان از فیلر چوب استفاده کنید تا در نهایت به سطح یکدست و همواری برسید.
قبل از شروع هر لایه پلی اورتان سطح چوب را کاملا تمیز کنید تا گردوغبار سنباده روی سطح باقی نماند. می توانید برای این کار از دستگاه وکیوم، یا دستمال مرطوب استفاده کنید. یا از دستمال آغشته به حلال mineral spirits (برای پلی اورتان بر پایه روغن) یا از پارچه نخی درشت بافت (cheesecloth) آغشته به الکل استفاده کنید.