تاریخچه فینیشینگ چوب

فینینشینگ به چه معناست؟

قبل از اینکه سراغ تاریخچه فینیشینگ برویم ابتدا اجاره دهید یک تعریف خلاصه از آن داشته باشیم. فینینشینگ از واژه انگلیسی Finish گرفته شده است. در نجاری فینینشینگ چوب به معنی پرداخت نهایی، روسازی و تمام عملیاتی است که قبل از عرضه محصول به بازار بر روی آن انجام می شود. در یک کلمه می توان گفت که فینیشینگ حسن ختام کار است.

در فینیشینگ از یک پوشش برای پوشاندن سطح چوب استفاده می کنند. این مواد هم می توانند شیمیایی و هم طبیعی باشند. این پوشش با توجه به کاربرد محصول چوبی و جنس آن متفاوت است.برای مثال از شلاک گرفته تا لاک الکل، فینیشینگ بر پایه آب، واکس و وارنیش همگی نمونه ای از محصولاتی هستند که برای فینینشینگ مورد استفاده قرار می گیرند.

این مرحله از تولید محصول چوبی سال هاست در بین افراد جا افتاده است و برای چند سال اخیر نیست. البته که در چند سال اخیر اهمیت ویژه و بیشتری به این مرحله داده می شود.این مرحله از کار همیشه برای اکثر نجاران سخت و دشوار بوده است. با اینکه نجاران به ساخت اتصالات چوبی پیچیده شهرت دارند اما همیشه از فینیشینگ فراری هستند. شاید دلیل آن این باشد که انتخاب محصول مناسب برای فینیشینگ کار دشوار و سختی است.

تاریخچه فینیشینگ چوب

Bob Flexner نویسنده و ویراستار کتاب های فینیشینگ چوب است که سعی کرده است در کتاب های خود و با استفاده از تجربیاتش تمامی ابهامات و ترس های ناشی از فینیشینگ را از بین ببرد.Flexner حدود 15 سال پیش از یک نمایشگاه محصولات چوبی در بوستون بازدید می کند. چیزی که بیشتر از همه او را متعجب می کند این بود که هیچ جزئیاتی در مورد بخش مورد علاقه او یعنی فینیشینگ محصول ذکر نشده بود. با اینکه این محصولات نه تنها یکبار بلکه دوبار مرحله پرداخت نهایی را طی کرده بودند اما با این حال به هیچ کدام از این مراحل و موادی که مورد استفاده قرار گرفته بودند هیچ اشاره ای نشده بود. اکثر جزئیات مربوط به سال ساخت و جنس چوب مورد استفاده بودند.

طبق عقیده Flexner تهیه این جزئیات نمی تواند خیلی کار سختی باشد. درست همان طور که چوب ها با توجه به هر دوره و سالی که مورد استفاده قرار گرفته اند متفاوت هستند پس نوع فینیشینگ هم متفاوت بوده است. به همین خاطر فقط کافی است که چوب ها مورد آزمایش و تست قرار بگیرند تا نحوه فینیشینگ تشخیص داده شود.به طور خلاصه می توان گفت که اگر بدانید محصول چوبی در چه سالی ساخته شده است به راحتی می توانید تشخیص دهید که چه چیزی برای فینیشینگ استفاده شده است. از همه مهم تر اگر که به مبلمان دسترسی دارید می توانید با استفاده از حلال ها و مواد دیگر پوشش را مورد آزمایش قرار دهید تا به سبک فینیشینگ دست پیدا کنید.

در قرن 18 میلادی و قبل از آن صنعتگران از هر ماده ای که در دسترس بود برای فینیشینگ استفاده می کردند. اکثر اوقات موادی که برای فینیشینگ محصول در این دوره مورد استفاده قرار می گرفتند روغن برزک یا beeswax  واکس موم زنبور بودند. البته که بسته بندی این مواد به راحتی که در حال حاضر به آن ها دسترسی نداریم نبود.اگرچه شلاک از ماندگارترین نوع رزین های حلال در الکل است اما با این حال صنعتگران عقیده های متفاوتی تا سال 1820 داشتند. آن ها اغلب شلاک را همراه با رنگ های رزینی روشن تر ترکیب می کردند تا در نتیجه سطح محصول روشن تر شود.

Flexner بر این باور است که اغلب موزه ها کمتر از آن چه که باید به موضوع فینیشینگ و تاریخچه فینیشینگ محصول پرداخته اند. در عوض بیشتر به استایل و سبک کاری این صنعت در طی سال ها پرداخته شده است. به همین خاطر Flexner تصمیم گرفت که با استفاده از 30 سال تجربه کاری خودش و اطلاعاتی که در این سال ها جمع آوری کرده است منبعی در مورد تاریخچه فینیشینگ و آن چه که برای صنعتگران در دسترس بوده است جمع آوری کند.

تاریخچه فینیشینگ چوب فینیشینگ در قرن 18 میلادی

همان طور که کمی قبل تر اشاره کردیم بیشترین موادی که برای فینیشینگ در قرن 18 مورد استفاده قرار می گرفتند واکس موم زنبور و روغن برزک بودند. اگر که افراد نزدیک به بندر زندگی می کردند ممکن بود که به برخی از رزین های حلال در روغن یا الکل دسترسی داشته باشند.اما طبق تحقیقات و آزمایش هایی که بر روی محصولات این قرن صورت گرفت، نتیجه این شد که اکثر محصولات دارای یک لایه زیرین از روغن و واکس بوده اند.

این نتیجه دقیقا برخلاف باورهای عموم است که در این دوره برای فینیشینگ محصولات با کیفیت بالا از شلاک استفاده می شده است. در واقع به ندرت از شلاک استفاده می کردند. زمانی که شلاک در دسترس صنعتگران بود خیلی با سلیقه آن ها سازگاری نداشت. بنابراین درست زمانی که رزین های حلال در الکل در دسترس قرار گرفتند شلاک با رنگ های روشن تر مانند sandarac و Benzoin ترکیب شد تا نتیجه هم روشن تر شود.

تاریخچه فینیشینگ چوب - فینیشینگ در قرن 19 میلادی

در این دوره شلاک به عنوان یک فینیشینگ شناخته نمی شد تا اینکه در 1820 از آن برای روشن تر کردن رنگ نهایی محصول استفاده می کردند. فینیشینگ شلاک به همراه روشن تر کردن رنگ آن یکی از ماندگارترین انواع فینیشینگ های حلال در الکل بود که به همین دلیل هم در جامعه صنعتگران مورد قبول واقع شد.به همین خاطر از سال 1820 تا 1920 بر روی تمامی محصولات فینینشینگ شلاک انجام می شد. اگر یکی از محصولات چوبی این دوره را از نزدیک ببینید مطمئنا می توانید خیلی سریع فینیشینگ شلاک بر روی کار را تشخیص دهید.

برای اینکه مطمئن شوید این محصولات فینیشینگ شلاک دارند می توانید یک آزمایش ساده انجام دهید. کافی است انگشت خودتان را کمی الکلی کنید. سپس آن را بر روی یکی از قسمت های کار - برای مثال پایه های پشتی بگذارید. بعد از گذشت چند ثانیه می بینید که پوشش چوب از بین می رود و این نشان دهنده این است که از فینیشینگ شلاک استفاده شده است.

تا سال 1920 شلاک عموما برای با نام وارنیش spirit شناخته می شد که دلیل آن ایجاد تمایز بین شلاک و وارنیش روغنی بود. این ماده شبیه به وارنیش مدرنی است که در حال حاضر استفاده می کنیم و از ترکیب روغن برزک و رزین فسیل شده درخت کاج ساخته می شد.اگر که شنیدید شخصی از واژه وارنیش قدیمی یا وارنیش در قرن 19 تا 20 میلادی استفاده می کند منظورش همان شلاک است. شلاک واژه ای است که در زبان شناسی مدرن از آن استفاده می کنند.

تاریخچه فینیشینگ چوب  فینیشینگ در سال 1920 میلادی

در این سال صنعت چوب با یک تغیر و تحول جدی روبرو شد. زیرا فینیشینگ شلاک با لاک نیتروسلولوز جایگزین شد. همچنین تفنگ های اسپری spray guns جایگزین قلموها شدند. البته که این تغییرات به آهستگی صورت گرفت و یکباره نبود. به همین خاطر نمی توان به یک تاریخ دقیق برای این تغییرات اشاره کرد.

در سال های 1930 تمامی محصولات فینینشینگ شده با لاک الکل اسپری می شدند. اگر که یکی از محصولاتی که بعد از 1920 فینینشینگ شده باشد را از نزدیک ببینید به راحتی می توانید فینینشینگ لاک الکل بر روی آن را تشخیص دهید.فینیشینگ لاک الکل در این سال ها جایگزین شلاک شد. از دلایل این جایگزینی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

لاک الکل از تینر الکلی به عنوان حلال استفاده می کند. این تینر ترکیبی از حلال های مجزا است که می تواند برای کنترل میزان تبخیر در شرایط مختلف آب و هوایی متغیر باشد - سرد، گرم، خشک یا مرطوب.
الکلی که برای ترکیب با شلاک مورد استفاده قرار می گرفت تنوع کمتری داشت و میزان درجه تبخیر آن قابل کنترل نبود.از طرفی لاک الکل ارزان تر است. اما شلاک یک رزین طبیعی و گران قیمت است که استفاده از آن در فینیشینگ قیمت محصول را هم افزایش می دهد.

با اینکه به طور رسمی لاک الکل جایگزین شلاک شد اما با این حال در سال های 1950 تا 1960 هنوز هم برخی از نقاشان و افراد آماتور از شلاک استفاده می کردند.بد نیست بدانید در اوسط قرن 20 رنگ کهربایی که در ساختمان ها و به عنوان روکش مورد استفاده قرار می گرفت از شلاک نارنجی تهیه می شد.

همچنین استفاده از تلمبه های اسپری از قرن 20 میلادی شروع شد. با این حال فقط تعداد کمی از کارخانه ها از این تکنولوژی برای اسپری کردن شلاک استفاده می کردند. زمانی که از لاک الکل به عنوان فینیشینگ استفاده می شد استفاده از این دستگاه های اسپری بیشتر و بیشتر شد.

با استفاده از لاک الکل برق انداختن کار راحت تر بود. همچنین با استفاده از تلمبه های اسپری باعث می شود بتوانید درجه رنگ را کنترل کنید. به همین خاطر محصولاتی که در سال های 1920 ساخته می شد اغلب براق بودند. این تکنیک ها به ندرت قبل از سال های 1920 مورد استفاده قرار می گرفتند.برای اینکه ببینید در یک محصول از فینیشینگ لاک الکل استفاده شده است یا خیر باید آزمایشی شبیه به تست شلاک را انجام دهید. با این تفاوت که این بار از تینر به جای الکل استفاده کنید.

رنگ آمیزی

قبل از اینکه سراغ تغییر و تحولات مدرن فینیشینگ برویم ابتدا به یک بخش دیگر - رنگ آمیزی می پردازیم. چوب هایی که در قرن 18 و 19 میلادی مورد استفاده قرار می گرفتند همگی از کیفیت بالایی برخوردار بودند. به طوری که کمتر صنعت کاری قصد تغییر رنگ آن ها را داشت.

چوب های تیره تر مانند گیلاس، ماهون و گردو چوب هایی که سن بالاتری داشتند با رنگ خودشان بیشتر مورد پسند بودند. از طرفی چوب هایی مانند بلوط و افرا با رغن برزک و شلاک نارنجی رنگ روشن تری می گرفتند. به همین خاطر بیشتر سعی می شد از رنگ طبیعی چوب استفاده شود و رنگ آمیزی به ندرت کاربرد داشت.

اما درست در اواخر قرن 19 رنگ آمیزی چوب بیشتر مورد استفاده قرار گرفت. زیرا مشکل اینجا بود که چوب های جدید رنگ چوب های قدیمی را نداشتند. به همین خاطر برای اصلاح این رنگ ها از رنگ آمیزی استفاده شد. با بهبود کیفیت چوب ها در این صنعت خلاقیت افراد در رنگ آمیزی و فینیشینگ محصولات با رنگ های متنوع بیشتر شد.

تاریخچه فینیشینگ چوب فینیشینگ در سال 1960 میلادی

از سال 1920 تا 1960 تکنیک های فینیشینگ به ندرت ماندگار باقی ماند و این صنعت مجددا با تغییر و تحولاتی مواجه شد.اول از همه اینکه مشتریان بیشتر به دنبال محصولات بادوام بودند. به طوری که دوام محصول را با لمینت های پلاستیکی مقایسه می کردند. به همین خاطر در فینیشینگ باید از موادی استفاده می شد که دوام محصول را افزایش دهد. این امر موجب معرفی پلی اورتان و فینیشینگ های کاتالیز شده در این دوره شد.

در این دوره مبارزه با آلودگی هوا به یک مسئله جدی جهانی تبدیل شد. به همین خاطر قوانین سفت و سختی در قبال انتشار حلال ها در اتمسفر تعیین شد. این قوانین منجر به معرفی و تولید فینیشینگ های بر پایه آب شد. همچنین یکی دیگر از تکنولوژی هایی که در این سال ها 1980 معرفی شد تلمبه های اسپری HVLP بود.فینیشینگ های بر پایه آب دارای حلال کمتری هستند  همچنین ابزارهای جدید اسپری HVLP راحت تر مواد را بر روی سطح اسپری می کنند.اتفاق بزرگ دیگری که در این سال ها افتاد ماشینی شدن بیشتر کارها بود. به طوری که انسان از این مرحله کم کم در حال حذف شدن است و اکثر مراحل توسط ماشین آلات مربوطه صورت می گیرند.