عرضه اولیه یعنی شرکتی برای اولین بار، سهام خود را در بورس عرضه کند. به عبارت دیگر در این فرآیند، سهام شرکت برای اولین بار در بازار بورس، توسط عموم مردم، قابل خریداری خواهد بود. معمولا عرضه های اولیه سود ده هستند و به همین دلیل، طرفداران زیادی پیدا کرده اند. به طوری که در آخرین عرضه اولیه انجام شده سال 1398، حدود 1 میلیون نفر مشارکت داشتند. روش های عرضه اولیه متعدد هستند. در گذشته، خرید این سهم ها به سادگی امروز نبود؛ زیرا همزمان تعداد سفارشات زیادی به سامانه معاملاتی ارسال می شد و از طرفی، تعداد سهام شرکت مد نظر نیز محدود بود. به همین دلیل عده ای نمی توانستند مالک سهام شوند و از آن بی بهره می ماندند. طی چند سال اخیر با استفاده از روش ثبت سفارش (Book Building) کار ساده تر شده و افراد بیشتری می توانند در خرید سهام عرضه اولیه مشارکت کنند. در این روش، به هر فرد تعداد یکسانی از سهام تخصیص می یابد و عدالت بیشتری بر آن حاکم است. اما عرضه اولیه به روش «بوک بیلدینگ» چه معنایی دارد؟ در این روش، ثبت سفارش در بازه زمانی مشخصی (مثلا 2 ساعت) انجام می شود و سرمایه گذاران بدون نگرانی و عجله می توانند برای خرید سهام اقدام کنند.
چگونه عرضه اولیه بخریم؟
برای خرید عرضه اولیه، باید مانند خرید سهام سایر شرکت ها کد بورسی داشته باشید. بنابراین خرید سهام در عرضه اولیه برای همگان آزاد است به شرطی که دارای کد بورسی (کد معاملاتی) باشند. دریافت کد بورسی رایگان است. پس از دریافت کد بورسی، نام کاربری و رمز عبور ورود به نرم افزار معاملاتی توسط کارگزاری برای شما ارسال می شود. عرضه های اولیه معمولا چندین بار در سال انجام می شوند. به طور کلی، تعداد عرضه های اولیه چندان زیاد نیستند. برای اطلاع از عرضه اولیه باید اخبار سایت های بورسی و کانال های خبری را پیگیری کنید. بیشتر کارگزاری ها نیز این عرضه ها را به مشتریان خود اطلاع می دهند. در ادامه به توضیح مراحل چگونگی خرید عرضه اولیه می پردازیم.
1- مطالعه اطلاعیه عرضه اولیه
موارد مهمی که در این اطلاعیه درج می شوند عبارتند از:
البته اطلاعات دیگری مانند درصد سهامی از شرکت که عرضه اولیه می شود، کارگزاری متعهد خرید و… نیز در این اطلاعیه موجود است. پس از آگاهی یافتن از تاریخ عرضه اولیه، اگر قصد خرید سهم داشته باشید، گام بعدی آغاز می شود.
2- شارژ کردن حساب سامانه معاملاتی
برای سفارش گذاشتن و خرید سهام، باید حساب سامانه معاملاتی خود را شارژ کنید. به راحتی می توانید این کار را از منوی پرداخت وجه که در سامانه معاملاتی شما وجود دارد، انجام بدهید. در اکثر سامانه های معاملاتی، دو حالت برای شارژ حساب وجود دارد: پرداخت آنی و ثبت فیش بانکی. در پرداخت آنی، مبلغی که برای خرید سهام با در نظر گرفتن کارمزد آن لازم است را وارد کرده و با اتصال به درگاه اینترنتی بانک، آن را پرداخت می کنید. اما اگر به بانک رفته و مبلغ مورد نظرتان برای شارژ حساب را پرداخت کرده اید، شماره فیش را در قسمت مورد نظر ثبت می کنید تا حسابتان به همان میزان شارژ گردد. بهتر است شارژ کردن حساب خود را به ساعات نزدیک انجام معامله عرضه اولیه موکول نکنید و در روزهای قبل این کار را انجام دهید؛ زیرا امکان شلوغی سامانه معاملاتی وجود دارد.
3- ثبت سفارش
معمولا در نخستین ساعت های زمان معاملات، از طریق پیغام ناظر سایت مدیریت فناوری بورس تهران، بازه زمانی ثبت سفارش اعلام می شود. اطلاعیه های ناظر بازار به شکل یک اعلام کوچک در گوشه سمت چپ و پایین صفحه نمایش، نشان داده می شوند.
در پیام ناظر بازار، می توانید این اطلاعات را به دست آورید:
باید به تک تک جزییات این پیام دقت کنید. زیرا وارد کردن اطلاعات اشتباه به طور عمدی یا سهوی، باعث می شود عرضه اولیه به شما تعلق نگیرد. اگر بازه زمانی به طور مثال ساعت 10 تا 12 صبح باشد، شما می توانید در ساعت مورد نظر وارد سامانه معاملاتی شوید، نماد شرکت مورد نظر را جستجو کرده و با توجه به نقدینگی خود حجم خریدتان را ثبت کنید. این حجم نباید بیشتر از حداکثر حجم درج شده در اطلاعیه عرضه اولیه باشد. زیرا سهمیه هر فرد مشخص شده است و اگر سفارش خرید را بیش از این مقدار قرار دهید، هیچ سهامی به شما تعلق نمی گیرد. البته می توانید کف قیمتی یا سقف قیمتی را درج کنید. اما باید به این نکته توجه داشته باشید که اگر سهم مورد نظر به عقیده شرکت کنندگان ارزنده باشد و بیشتر آنها قیمت سقف را ثبت کنند، شما نیز باید قیمت سقف را درج کنید تا سهام به شما تعلق گیرد. در این حالت، اگر کف قیمتی را درج کنید به احتمال زیاد، سهامی به شما تعلق نمی گیرد.
نکته مهم آن است که اختصاص سهم در عرضه اولیه به روش ثبت سفارش، بر اساس اولویت زمانی ثبت سفارش نیست. بنابراین چه در ساعات اولیه این کار را انجام دهید و در چه ساعات پایانی، تفاوتی در تعداد سهام تخصیص یافته به شما ندارد. برای اطمینان از ارسال شدن سفارش، می توانید لیست سفارشات را بررسی کنید. پس از اینکه سفارش ارسال شد، نیاز به انجام کار خاص دیگری نیست.
4- تخصیص سهام
اگر عرضه اولیه در ساعات اولیه صبح انجام پذیرد، معمولا پس از ساعت 16 روز عرضه اولیه، تخصیص سهام پایان می گیرد. شما می توانید تعداد سهام تخصیص یافته را در سامانه معاملاتی تان مشاهده کنید. مراحل فوق، چگونگی خرید عرضه اولیه به روش ثبت سفارش از طریق خود شخص را نشان می دهد. راه های دیگری نیز برای خرید این سهام وجود دارد. برخی کارگزاری ها، خودشان برای مشتریان عرضه اولیه می خرند. در این روش، شما فقط فرم توافق نامه مبنی بر خرید سهام عرضه اولیه توسط کارگزار را تایید می کنید و کارگزار در ساعت مقرر، سهام عرضه اولیه را برای شما می خرد. برای استفاده از این روش، باید روز قبل از عرضه اولیه، حساب خود را شارژ کنید تا کارگزار در زمان ثبت سفارش از حسابتان برداشت و خرید را انجام دهد. برخی دیگر از کارگزاری ها، برای افزایش مشارکت خریداران و تشویق مشتریان، عرضه اولیه را بدون نیاز به نقدینگی انجام می دهند که این روش نیز مانند روش بالا نیاز به تایید فرم توافق نامه کارگزاری دارد.
ماجراهای شیرین عرضه اولیه
احتمالا بسیاری از افراد، با خرید عرضه اولیه، نخستین گام های خود به بازار بورس را برداشته اند. معمولا این ماجرا تجربه شیرینی است. زیرا هر شرکتی که عرضه می شود معمولا تا چند روز صف خرید است. میزان اقبال بازار به سهم مورد نظر، رفتار سهام دار عمده، اخبار پیرامون سهم و تعداد سهام عرضه شده، از جمله عواملی هستند که می تواند بر رونق سهم عرضه اولیه اثر بگذارند. اینکه چه زمانی سهام خود را بفروشید، تصمیمی کاملا شخصی است. غالبا افراد تا زمانی که سهم صف خرید است، سهام را نگهداری می کنند و پس از عرضه صف به فروش می رسانند. حتی می توانید در روزهای پس از عرضه، باز هم از این سهم خریداری کنید. زیرا محدودیت خرید فقط در روز عرضه اولیه وجود دارد و پس از آن محدودیت برداشته می شود. به طور کلی، عرضه اولیه در روزهای نخست توجه های زیادی را به خود جلب می کند و روند سهم پس از فروکش کردن هیجان ها، بستگی به میزان اقبال سهام داران و ارزنده بودن سهم خواهد داشت.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
