تجهیزات مبل سازی شامل چه مواردی می شود؟

ساخت مبلمان یکی از با قدمت ترین و عام ترین شاخه های صنعت نجاری در ایران است. می توان گفت در هر یک از شهرک های صنعتی در نقاط مختلف درصد عمده ای از کارگاه هایی که در زمینه چوب فعالیت می کنند را کارگاه های تولید مبلمان تشکیل می دهند.

تولید مبلمان از زمان تهیه مواد اولیه تا زمان فروش مبلمان در فروشگاه در طی چند مرحله مختلف انجام می گیرد؛ برش قطعات، اتصال اولیه، برش مجدد قسمت های زائد قطعات چسبانده شده، ماشین کاری، منبت کاری و یا ابزار زنی قسمت های مختلف، سر هم کردن و چسباندن قطعات مختلف مبلمان، بتونه کاری و رنگ کاری، و در مرحله پایانی روکوبی. به طور کلی این مراحل در سه دسته ساخت مبلمان، رنگ کاری و روکوبی تقسیم می شود.

هر چند به عقیده برخی از افراد، منبت کاری و ابزار زنی از فرآیند ساخت و سر هم کردن قطعات مبلمان مجزا است. تولید مبلمان مانند هر حوزه دیگری از صنعت مبل سازی و نجاری نیازمند دستگاه ها و ابزار مخصوص به خود است. طیف تنوع این دستگاه ها بسته به اینکه کدام بخش از فرآیند تولید مبلمان انجام می شود متفاوت خواهد بود. هر کدام از مراحل فوق دستگاه های متفاوتی را می طلبد.

فرآیند مبل سازی با کشیدن طرح اولیه آغاز می شود. در طراحی های اولیه رعایت ارگونومی ضروری بوده و می بایست به عنوان یک اولویت اساسی مد نظر قرار گیرد. یکی از نطفه های اولیه شکل گیری دانش ارگونومی، فشارهایی بوده است که کارگران در محیط های صنعتی تحمل می کردند، اما امروز، تعریف ارگونومی فراتر از این ها است و بخش گسترده ای از تعامل انسان با محیط خود را در بر می گیرد. ارگونومی به معنی دانش شناخت کار و رابطه ی افراد با آن کار است.

انجمن بین المللی ارگونومی یک تعریف فنی مطرح کرده است: ارگونومی علم کشف و فهم تراکنش میان انسان و دیگر عناصر یک سیستم، و ارائه نظریه، داده ها، اصول و روش هایی برای یک طراحی کارآمد به منظور بهینه سازی سلامت انسان و عملکرد کلی سیستم است. به بیان ساده تر، ارگونومی دانشی است که در سطوح مختلف و صنایع متفاوت مورد استفاده قرار گرفته و در هر زمینه ای ابعاد و اندازه های انسانی را به عنوان اصل نخست در نظر می گیرد.

هر چند فرآیند تولید مبلمان در اکثر کارگاه های مبل سازی در کشور ما هنوز هم به شیوه سنتی انجام می گیرد اما شاید بتوان گفت بهتر است به منظور ترسیمات اولیه مبلمان، با نحوه کار با نرم افزارهای ترسیمات سه بعدی آشنا شوید. این نرم افزارها علاوه بر امکان مشاهده نمودن محصول نهایی پیش از اتمام آن، بسیار دقیق بوده و به کمک آن ها می توان قبل از شروع کار از اشکالات احتمالی کار مطلع شد و آن ها را اصلاح نمود. نرم افزار "اسکچ آپ" نمونه ای کامل از این قبیل نرم افزارها است. علاوه بر ساده ببودن محیط کار با آن، این نرم افزار از دقت بسیار بالایی نیز برخوردار است.

اما در صورتی که قصد دارید به شیوه سنتی فرآیند تولید مبلمان را انجام دهید، به الگوهایی نیاز خواهید داشت که با استفاده از آن ها روی الوارهای چوب خط کشی نموده و سپس برش کاری را انجام دهید. به طور معمول این الگوها را برای قسمت های مختلف مبل مانند دسته ها، پایه و یا قیدها تهیه نموده و از جنس فیبرهای 3 یا 4 میلی متری می سازند. روی الگوهای مربوط به هر مبل را با علامتی به خصوص مشخص نمایید تا بین الگوهای مبل های مختلف تمایز برقرار شود و هنگام ساخت با یکدیگر اشتباه گرفته نشوند. همچنین توصیه می شود تا محل مناسبی را در کارگاه به الگوهای خود اختصاص دهید.

بعد از طراحی اولیه نوبت به برش کاری می رسد. کار در حوزه تولید انبوه به مراتب ساده تر خواهد بود. پس از کشیدن نقشه طرح ها در نرم افزار می توانید فایل نقشه ها را وارد دستگاه اتوماتیک برش CNC کرده و دستگاه قطعات را با کمترین ضایعات و دقت بسیار بالا برش خواهند زد. اما اگر می خواهید فرآیند تولید را به روش سنتی انجام دهید، کار اندکی پیچیده تر خواهد شد.

چرا که با وارد شدن نیروی انسانی، دقت کار کاهش خواهد یافت و به جای دستگاه برش CNC به یک اره فلکه در کنار اره دیسکی و یا اره زنجیری نیاز خواهید داشت؛ اره زنجیری برای برش دادن الوارهای بلند به ارتفاع مورد نظر، اره دیسکی برای برش های عرضی قطعات کوچک تر و همچنین اره فلکه برای برش های منحنی در کنار سایر برش های طولی. ضمن آنکه کار با اره فلکه به سبب آنکه دست اپراتور در معرض تماس با تیغه اره می باشد خطرناک خواهد بود.

پس از برش کاری، برای تسطیح و یکدست نمودن سطوح قطعات به دستگاه کف رنده و گندگی نیاز خواهید داشت. البته در بعضی از کارگاه های کوچک و شخصی نیز همچنان استفاده از رنده های دستی دیده می شود. کیفیت تسطیح قطعات و یکدست بودن سطوح آن ها به تیز بودن تیغه های دستگاه و همچنین قدرت آن بستگی خواهد داشت.

پس از برش و تسطیح قطعات، نوع فعالیت شما دستگاه های مورد نیاز را تعیین خواهد کرد. رفته رفته ماشین های CNC در حال گرفتن جای منبت کاری به شیوه سنتی هستند. هر چند به عقیده بسیاری از منبت کاران، ماشین از ظرافت کار کاسته و روح چندانی به کار نمی دهد اما از طرفی باید دانست که ماشین های CNC سرعت کار را تا میزان قابل توجهی افزایش داده اند. گیره های رومیزی، چکش های چوبی یا پلاستیکی -که اصطلاحا به نام چکش های منبت کاری شناخته می شوند در کنار مجموعه ای کامل از مغارهای مختلف در اندازه های متفاوت، لوازم و ابزار مورد نیاز شما را در بخش منبت کاری به شیوه دستی تشکیل خواهند داد.

در قسمت رنگ کاری و روکوبی مهم ترین دستگاه پمپ باد مناسب با ابعاد مورد نیاز خواهد بود. پیستوله برای پاشش رنگ و میخ کوب و منگنه کوب، قیچی، کاتر، قلموی رنگ، سمباده دستی یا برقی از دیگر ابزار مورد نیاز در این دو قسمت هستند. به دلیل تخصصی بودن این دو بخش، بسیاری از کارگاه های نجاری قسمت رنگ کاری و روکوبی را خود انجام نداده و آن را به کارگاه های مخصوص رنگ کاری و روکوبی واگذار می کنند. اما کارگاه های بزرگ تر که در زمینه تولید انبوه فعالیت می نمایند، تمامی قسمت ها را در کارگاه خود انجام داده و عموما از دستگاه های نمیه اتوماتیک و یا تمام اتوماتیک پاشش رنگ استفاده می کنند.